به گزارش خبرگزاری فارس، حسین امیرعبداللهیان عصر چهارشنبه، سوم فروردین پس از ملاقات با فیصل المقداد در جمع خبرنگاران گفت: «ما آخرین پیشنهادات خود را برای رسیدن به نقطه قطعی توافق از طریق هماهنگ کننده اتحادیه اروپا به آمریکا ارائه دادیم.»

مذاکرات وین که هدف نهایی آن احیای توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تعیین شده، از میانه فروردین سال گذشته آغاز شد و همچنان به صورت رسمی و غیررسمی ادامه دارد. ظاهرا ایران و آمریکا هنوز بر سر چند مسئله کلیدی به توافق نرسیده‌اند.

آمریکا که به طور غیرمستقیم در این مذاکرات مشارکت دارد و سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای بارها اعلام کرده‌اند فرصت برای رسیدن به توافق‌ نهایی در وین در حال خاتمه یافتن است و ایران باید هر چه سریع‌تر در مورد پیشنهادهای ارائه شده تصمیم‌گیری کند.

اعلام آمادگی مکرر برای حضور در وین

امیرعبداللهیان حدود دو هفته پیش نیز ضمن استقبال از نهایی شدن توافق و اعلام آمادگی برای حضور در وین گفته بود: «لازمه حضور وزرای خارجه در وین و اعلام توافق نهایی منوط بر رعایت کامل خطوط قرمز اعلامی ایران و از جمله موضوع تضمین موثر اقتصادی است.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

او اکنون و در سفر دمشق هم گفته که ایران “به صراحت” به طرف آمریکایی گفته از خطوط قرمز خود عبور نمی‌کند و اگر آمریکا واقع‌بینانه برخورد کند، آمادگی دارد در آینده نزدیک توافق نهایی شود.

مهم‌ترین خطوط قرمز ایران که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز قبلا آنها را ترسیم کرده از جمله شامل رفع یک‌جا و تمامی تحریم‌ها، راستی‌آزمایی آن و تعهد آمریکا مبنی بر عدم خروج مجدد از توافق هسته‌ای و اعمال دوباره تحریم‌ها می‌شود.

برخی از این خطوط قرمز با توجه به ساختار سیاسی آمریکا و حیطه اختیارات دولت اصولا قابل تحقق نیستند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا پیش از این درخواست دادن تعهد را غیرواقع‌بینانه عنوان کرده و گفته دولت جو بایدن نمی‌تواند برای دولت‌های بعدی تعیین تکلیف کند.

خطوط قرمز قدیم، درخواست‌های جدید؟

ظاهرا جمهوری اسلامی در کنار این خطوط قرمز که رعایت آنها قطعی به نظر نمی‌رسد خواسته‌های دیگری دارد که نهایی نشدن توافق وین تا حدود زیادی به آنها بستگی دارد.

یکی از این خواسته‌ها که در روزهای گذشته درباره آن زیاد صحبت شده و جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید هم مذاکره بر سر آن را تائید کرده، حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی است.

زمزمه احتمال حذف سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی با واکنش‌های زیادی در خارج و داخل آمریکا، از جمله در میان شماری از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره روبرو شده است.

حدود ۸۰ نماینده کنگره آمریکا در نامه‌ای به وزیر خارجه، آنتونی بلینکن نسبت به حذف احتمالی سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی هشدار دادند.

امضاءکنندگان نامه می‌گویند سپاه پاسداران حامی اصلی گروه‌های تروریستی در منطقه، نظیر حماس و جهاد اسلامی در باریکه غزه، حزب‌الله لبنان و حوثی‌های یمن است که عملیات آنها قربانیان بی‌شماری بر جا گذاشته، و از جمله به کشته شدن بیش از ۶۰۰ نظامی آمریکایی در عراق منجر شده است.

“سنگر واحد جمهوری اسلامی و سوریه”

سوریه در سال‌های گذشته یکی از جولانگاه‌های مهم نیروی قدس، واحد برون مرزی سپاه پاسداران بوده که برای سرکوب معترضان و مخالفان حکومت بشار اسد همراه نیروهای حزب‌الله لبنان و شبه‌نظامیان شیعه عراقی در کنار نیروهای دولتی قرار دارند.

جمهوری اسلامی حضور نیروهای نظامی خود در سوریه را “مستشاری” عنوان می‌کند اما تا کنون شمار زیادی از سپاهیان و فرماندهان آن در عملیات رزمی و میدان‌های نبرد کشته شده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

به گزارش خبرگزاری فارس حسین امیرعبداللهیان روز چهارشنبه هنگام ورود به دمشق با بیان این‌که “ما و سوریه در یک سنگر واحد هستیم”، بر حمایت جمهوری اسلامی از “رهبری، دولت و مردم سوریه” تأکید کرد.

او در سفر به دمشق با بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه نیز دیدار کرد. بنابرگزارش‌ها اسد در این دیدار با اشاره به مذاکرات وین گفته است: «دستیابی به توافق در مذاکرات هسته‌ای، امروز بیش از هر زمان دیگری، برای منافع ایران و منطقه و موازنه جهانی اهمیت دارد.»

سوریه به دلیل مرزهای مشترک با اسرائیل برای جمهوری اسلامی اهمیت ویژه‌ای دارد و اسرائیل بارها تهدید کرده که استقرار نظامیان ایران در نزدیکی مرزهای خود را برنمی‌تابد و با تمام توان با آن مقابله می‌کند.

حمله‌های هدفمند به مراکز استقرار نیروهای ایرانی و گروه‌های تحت حمایت آن در سوریه و کشتن برخی فرماندهان سپاه، که نمونه آن به تازگی رخ داده، بخشی از اقدام‌های اسرائیل برای جلوگیری از استقرار نیروهای ایرانی در نزدیکی مرزهای این کشور به شمار می‌روند.

حسین امیرعبداللهیان از زمانی که وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی شد تا کنون سه بار به سوریه سفر کرده است. دو سفر قبلی او شهریور و مهر ماه سال پیش انجام شد.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا گفت دولت آمریکا به طور رسمی ارتش روسیه در اوکراین را متهم به جنایت جنگی کرده است.

بلینکن گفت: «امروز می‌توانم اعلام کنم که دولت آمریکا بر اساس اطلاعات کنونی قابل دسترس به این ارزیابی رسیده است که اعضای نیروهای مسلح روسیه مرتکب جنایت جنگی در اوکراین شده‌اند.»

● “تحریم‌های جدید علیه شخصیت‌های سیاسی و اولیگارش‌های روسیه در راه است”

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری آمریکا گفت به زودی تحریم‌های جدیدی علیه “شخصیت‌های سیاسی” روس و الیت ثروتمند پیرامون ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، مشهور به اولیگارش‌ها اعلام خواهد شد.

سالیوان در هواپیمای “ایرفورس وان”، ویژه ریاست‌جمهوری آمریکا که به همراه جو بایدن عازم بروکسل برای شرکت در نشست سران ناتو، اتحادیه اروپا و گروه هفت است، افزود: «ما، ایالات متحده آمریکا، بسته تحریمی را اعلام می‌کنیم که مرتبط با شخصیت‌های سیاسی، اولیگارش‌ها و نیز سازمان‌های روسی است.»

مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری آمریکا گفت که شرکای غربی همچنین قرار است در مورد “اجرای تحریم‌ها و مقابله با تلاش‌های روسیه برای دور زدن تحریم‌ها هماهنگی لازم را به عمل آورند”.

● کلیچکو: واحدهای روسی از نزدیکی کی‌یف به عقب رانده شده‌اند

ویتالی کلیچکو، شهردار کی‌یف گفته است که واحدهای نظامی روسیه از چندین محدوده پایتخت به عقب‌نشینی وادار شده‌اند.

او از نبرد در مناطق حاشیه‌ای پایتخت در شمال و شرق خبر داد و گفت: «شهر کوچک ماکاریف و تقریبا تمام ایرپین تحت کنترل سربازان اوکراین درآمده‌ است.» ایرپین در محدوده شرقی کی‌یف و ماکاریف حدود ۵۰ کیلومتری پایتخت قرار دارند.

● سازمان جهانی بهداشت: به بسیاری مناطق اوکراین دسترسی نیست

سازمان جهانی بهداشت می‌گوید به رغم نیازهای فوری به کمک‌های پزشکی، دسترسی به بسیاری مناطق اوکراین امکان پذیر نیست.

تدروس آدهانوم، رئیس سازمان جهانی بهداشت در ژنو گفت که یک کاروان امداد فوری برای شهر محاصره شده ماریوپل به دلیل ریسک‌های امنیتی نتوانسته راهی این منطقه شود.

تدروس در کنفرانس خبری در ژنو گفت “در بسیاری مناطق کشور وضعیت انسانی رو به وخامت فزاینده گذارده است”. به گفته او به ویژه وضعیت در ماریوپل و بوچا در نزدیکی کی‌یف بسیار وخیم است.

سازمان جهانی بهداشت تاکنون تنها ۹.۶ میلیون از ۵۷.۵ میلیون دلاری را که برای سه ماه آینده به منظور کمک‌های امداد پزشکی به اوکراین نیاز دارد، دریافت کرده است. تدروس از کشورهای پرداخت‌کننده خواستار پرداخت‌های بیشتر شد.

● وزیر اقتصاد آلمان پوتین را متهم به نقض قرارداد کرد

روبرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان می‌گوید پرداخت پول گاز خریداری‌شده از روسیه به روبل نقض قرارداد است و بدین ترتیب پوتین قرارداد گازی را نقض کرده است.

این سیاستمدار حزب سبزها گفت دولت فدرال آلمان در این باره با شرکای اروپایی خود مشورت خواهد کرد. هابک تصریح کرد که این اقدام پوتین یک بار دیگر نشان می‌دهد که روسیه شریک باثباتی نیست.

● آناتولی چوبایس، معتمد پوتین کناره‌گیری و کشور را ترک کرد

یک منبع مطلع به خبرگزاری رویترز گفته است که پرزیدنت ولادیمیر پوتین یکی از معتمدان قدیمی خود را از دست داده است. آناتولی چوبایس، اصلاح‌طلب سابق، از مقام خود به عنوان نماینده ویژه در امور روابط با سازمان‌های بین‌المللی کناره‌گیری کرده است.

این منبع مطلع افزوده است که چوبایس کشور را ترک کرده و قصد بازگشت ندارد.

یک مقام عالی‌رتبه غربی که نمی‌خواسته نامش فاش شود به خبرگزاری رویترز گفت که کناره‌گیری چوبایس “بسیار پرمعناست”، اما این تغییری در مواضع پوتین ایجاد نخواهد کرد.

آناتولی چوبایس را معمار اصلاحات اقتصادی دوران پس از اتحاد شوروی می‌شناسند. او در دوران ریاست‌جمهوری بوریس یلتسین رئیس ستاد او بود و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ معاون نخست‌وزیر در امور سیاست‌های اقتصادی و مالی بود.

یک نظرسنجی سال ۲۰۰۴ که توسط پرایس واتر هاوس کویرز و فاینشنال تایمز انجام شده، وی را به عنوان ۵۴مین رهبر برجسته در جهان معرفی کرده‌است.

این مقام غربی افزود: “این قابل تحسین است که در الیت سیاسی روسیه چنین چیزی رخ می‌دهد، اما این به هیچ وجه بدان معنا نیست که امنیت پوتین و رژیم او را به مخاطره می‌اندازد”. اما این‌که “شخصیت‌هایی مانند او دست به چنین اقدامی می‌زنند، قابل تحسین است”.

چوبایس عالی‌رتبه‌ترین شخصیت سیاسی است که از زمان تهاجم روسیه به اوکراین از مقام خود کناره‌گیری می‌کند.

● کارشناس نظامی: تحرکات زمینی از سوی ارتش روسیه دیده نمی‌شود

توماس ویگولد، کارشناس نظامی در مصاحبه با “تاگس‌شاو۲۴” گفته است که جنگ در اوکراین به یک جنگ فرسایشی بدل شده است. او گفت که تقریبا هیچ تحرک و پیشروی از سوی ارتش روسیه به چشم نمی‌خورد. ویگولد اما افزود که با این حال روسیه می‌تواند با توپخانه خود صدمات زیادی وارد کند.

این کارشناس نظامی می‌گوید، اگرچه شهر بندری ماریوپل در محاصره است، اما روسیه نتوانسته آن را تحت کنترل خود درآورد. تلاش برای محاصره کی‌یف نیز موفق نبوده است. او گفت “کی‌یف نماد وحدت ملی است”. به همین دلیل اوکراین نمی‌تواند سربازان خود را از کی‌یف به ماریوپل انتقال دهد.

● آلمان دو هزار آر‌پی‌جی ضدتانک دیگر به اوکراین می‌فرستد

وزارت دفاع آلمان اعلام کرد می‌خواهد دوهزار آرپی‌جی ضدتانک دیگر از ذخایر ارتش آلمان را به اوکراین بفرستد. درخواست ارسال این سلاح‌های دفاعی از سوی کریستینه لامبرشت، وزیر دفاع آلمان به شورای امنیت فدرال آلمان فرستاده شده است.

● ارزیابی ناتو: ۷ تا ۱۵ هزار سرباز ارتش روسیه کشته شده‌اند

ناتو تخمین می‌زند که در طول چهار هفته تهاجم روسیه به اوکراین، میان ۷ تا ۱۵هزار سرباز روس کشته شده‌اند. علت آن دفاع سرسختانه نظامیان اوکراینی از کشور و جلوگیری از پیشروی ارتش روسیه بوده که مانع از پیروزی برق‌آسای مورد نظر کرملین شده است.

به گزارش آسوشیتدپرس، یک مقام عالی‌رتبه نظامی ناتو که نخواسته نامش فاش شود، گفته این تخمین مبتنی بر جمع‌آوری اطلاعات مقامات اوکراین، برگرفته از آمار به عمد و یا غیرعمد منتشر شده از سوی روسیه بوده است.

افسر عالی‌رتبه نظامی ناتو می‌افزاید که بر اساس تخمین‌ها، در اولین ماه جنگ بین ۳۰ تا ۴۰هزار سرباز روس زخمی شده‌اند.

● سوئد پنج هزار سلاح ضد تانک دیگر به اوکراین می‌فرستد

به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از وزیر دفاع سوئد، این کشور قصد دارد پنج هزار سلاح ضد تانک دیگر به اوکراین ارسال کند. سوئد پیش از این پنج هزار سلاح ضدتانک و دیگر تجهیزات نظامی به اوکراین فرستاده بود.

● فرانسه ۸۰۰ میلیون یورو دارایی اولیگارش‌ها را مسدود کرده است

یک سخنگوی دولت فرانسه اعلام کرد که این کشور تاکنون ۸۰۰ میلیون یورو از دارایی‌های اولیگارش‌های روس را مسدود کرده است. جزئیات بیشتری در این باره اعلام نشده است.

● بانک مرکزی روسیه تجارت بورس را از سر می‌گیرد

بانک مرکزی روسیه پس از یک ماه توقف از روز پنجشنبه ۲۴ مارس تجارت بورس را از سر می‌گیرد.

بانک مرکزی با اعلام این خبر گفت که بازار بورس در وهله نخست برای مدت کوتاهی با ۳۳ اوراق بهادار آغاز به کار خواهد کرد و “فروش کوتاه” مجاز نیست. در فروش کوتاه، سرمایه گذاران سهام را به فروش می‌رسانند و امیدوارند که قیمت‌ها کاهش یابد.

در پی تهاجم روسیه به اوکراین و اعمال تحریم‌های سخت کشورهای غربی علیه روسیه، بازارهای مالی دچار تلاطم شد و در پی آن بانک مرکزی روسیه تجارت بورس را متوقف کرد.

● نمایندگان حزب پوتین در پارلمان تنها می‌توانند با مجوز از کشور خارج شوند

نمایندگان پارلمان روسیه، دوما که از حزب کرملین “روسیه متحد” هستند، بدون صدور مجوز ویژه اجازه خروج از کشور ندارند.

الکساندر سیدیاکین، معاون دبیرکل این حزب به خبرگزاری ریانووستی گفته است که مجوز ویژه باید از سوی ولادیمیر واسیلی‌یف، رئیس فراکسیون پارلمانی صادر شده باشد.

او گفت که این تصمیم فراکسیون، از ماه‌ها پیش اتخاذ شده است. او افزود که این محدودیت تنها در مورد نمایندگان پارلمان دوما صدق می‌کند و نه حدود دو میلیون اعضای این حزب.

● کرملین: پوتین و شولتس چندین تماس تلفنی داشته‌اند

در آستانه نشست سران کشورهای ناتو، اتحادیه اروپا و گروه هفت با موضوع تهاجم روسیه به اوکراین، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان از قرار معلوم چندین بار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه تلفنی گفت‌وگو کرده است.

به گزارش خبرگزاری آلمان به نقل از مقامات کرملین، موضوع این گفت‌وگوها مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین بوده است.

مقامات کرملین می‌گویند پوتین در این تماس‌ها “یک رشته تأملات خود را در رابطه با مهم‌ترین مواضع فدراسیون روسیه” توضیح داده است. جزئیات این گفت و گوها اعلام نشده است. مقامات آلمان نیز در این باره اظهارنظر نکرده‌اند.

نشست سران ناتو قرار است با حضور جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا فردا پنجشنبه ۲۴ مارس در بروکسل برگزار شود.

● بلاروس از اوکراین خواست از پرسنل دیپلماتیک خود بکاهد

بلاروس که از متحدان روسیه به شمار می‌رود، اوکراین را فراخواند از سطح حضور دیپلماتیک خود در این کشور همسایه بکاهد.

وزارت خارجه بلاروس در مینسک اعلام کرد چندین دیپلمات اوکراین باید ظرف ۷۲ ساعت این کشور را ترک کنند. همچنین کنسولگری اوکراین در شهر برست نیز تعطیل خواهد شد زیرا برای آن پرسنل کافی وجود ندارد.

در این باره ‌که چه تعداد دیپلمات اوکراینی باید بلاروس را ترک کنند، اطلاعی داده نشده است. بلاروس اما اعلام کرده که علاوه بر سفیر اوکراین، چهار دیپلمات دیگر اجازه دارند در این کشور بمانند.

بلاروس علت این اقدام خود را دخالت در امور داخلی و برخوردهای غیردوستانه اعلام کرده است. روز گذشته سرویس اطلاعاتی و مخفی بلاروس هشت دیپلمات اوکراینی را متهم به جاسوسی کرده بود.

دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین اعلام کرده بود که حملاتی از خاک بلاروس به منطقه وولین واقع در شمال غربی اوکراین پیش‌بینی می‌شود.

● ناتو جبهه شرق را تقویت می‌کند

ناتو می‌خواهد با چهار واحد رزمی جبهه شرق اروپا را به منظور مرعوب ساختن روسیه تقویت کند.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در آستانه اجلاس سران ۳۰ کشور عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در روز پنجشنبه ۲۴ مارس، با اعلام این خبر گفت که این واحدهای رزمی در اسلواکی، مجارستان، رومانی و بلغارستان مستقر خواهند شد.

ناتو تاکنون در سه کشور بالتیک استونی، لیتوانی و لیتونی و نیز لهستان به طور دائم واحدهای نظامی چندملیتی مستقر کرده است. هریک از این واحدها حدود ۱۰۰۰ سرباز هستند.

با استقرار این واحدها، قرار است حضور ناتو از دریای بالتیک تا دریای سیاه را دربرگیرد.

برای مشاهده خبرهای بیشتر در باره جنگ در اوکراین اینجا را کلیک کنید.

ادامه‌ی مطلب

یک سال و پنج ماه و سه هفته؛ مدت زمان سفر پتر کبیر (پتر یکم یا پتر بزرگ)، مشهورترین تزار روسیه از سال ۱۶۹۷ تا ۱۶۹۸ به غرب اروپا بود. هدف او از این سفر از یک سو گشایش و گسترش کشور به سوی اروپا و از سوی دیگر یافتن متحدانی بود علیه امپراتوری عثمانی که هر چه بیشتر به سوی غرب در حال گسترش بود. او می‌خواست روسیه را به ابرقدرتی اروپایی تبدیل کند.

جغرافی‌دانان به دستور تزار نقشه‌ها را از نو ترسیم کردند: طبق نقشه‌های جدید رشته‌ کوه‌های اورال، باید مرز بین اروپا و آسیا را مشخص می‌کردند و به این ترتیب بخش غربی روسیه باید بخشی همیشگی از “قاره کهن” به شمار می‌آمد.

پتر بزرگ با بنا و توسعه سن پترزبورگ بر اساس الگوی رم و ورسای و ارتباط از طریق دریای بالتیک، “پنجره‌ای رو به غرب” گشود. از آن زمان تاکنون پرسشی در طول تاریخ این کشور مطرح بوده و هست و آن اینکه روسیه متعلق به کدام قاره است؛ آسیا یا اروپا؟. پرسشی که اکنون با تجاوز روسیه به اوکراین، دوباره موضوع روز شده است؛ هرچند ناخوشایند و آزاردهنده.

نقش روسیه در اوراسیا

با سقوط حکومت تزاری در روسیه و استقرار حکومت کمونیستی در این کشور در دهه ۱۹۲۰، در محافل و جامعه مهاجران روس، ایده اوراسیائیسم (اوراسیاگرایی) مطرح شد. یکی از مشهورترین چهره‌های این طرح نیکولای تروبتسکوی نام داشت. هدف و آرزوی او ارتقای روسیه تا نقش رهبری در اوراسیای وسیع آینده بود؛ نوواژه‌ای که بین اروپا و آسیا قاره‌ی جدیدی در نظر می‌گیرد یا به عبارتی کشف می‌کند.

طرفداران اوراسیا، بلشویسم نوظهور را واردات غرب می‌دانستند و تلاش‌های پتر کبیر برای مدرن‌سازی را دلیل فروپاشی امپراتوری تزاری. آنها می‌خواستند با به حاشیه رانده شدن روسیه مقابله کنند و طرفدار امپراتوری اوراسیا به عنوان وزنه و نقطه مقابل فرهنگ‌ رومی-ژرمنی بودند؛ با کلیسای ارتدوکس به عنوان رکن و تکیه‌گاه این ایده و الگوبرداری از امپراتوری قدرتمند مغول.

اولریش اشمیت، اسلاوشناس و پروفسور رشته فرهنگ و جامعه روس در دانشگاه سنت گالن معتقد است: «اوراسیاگرایان آن زمان، خوانش مثبتی از سیطره مغول‌ داشتند. این نگاه و رویکرد، به فرهنگ روسیه کمک کرد تا واکنشش به تأثیرات آسیایی، مثبت و سازنده باشد. به همین دلیل طرفداران اوراسیاگرایی چه آن زمان و چه امروزه گسترش این کشور به سوی آسیا و تحکیم روابط اقتصادی و سیاسی خود در این منطقه را امری مقدر برای روسیه می‌دانند. مسئله‌ای که البته در اصل علیه و برخلاف پروژه عظیم تمدنی غرب است.»

اما ایده اوراسیا جا نیفتاد، عملی نشد و کم کم رنگ باخت. صد سال بعد اما افسانه اوراسیا را دوباره از پستو بیرون کشیدند. از آن زمان تاکنون این ایده رشدی شگرف در گفتمان سیاسی روسیه تجربه کرده است؛ گفتمانی که در بیرون، در برابر قومیت‌ها و ملیت‌های آسیای مرکزی و در برابر اسلام، تلاش می‌کند چهره‌ای همگرا و سازگار از خود به نمایش بگذارد.

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و “اختراع یا تولد” دوباره روسیه

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، روسیه خود را در خلاء به جا مانده بازیافت. باردیگر شروع کرد به نزدیکی با غرب؛ هرچند معلق، سربسته و با تردید. در راستای این رویکرد، میخائیل گورباچف طرح “خانه مشترک اروپایی” را دوباره تکرار کرد که پیش‌تر پیشینان او، لئونید برژنف و نیکیتا خروشچف در سال‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ مطرح کرده‌ بودند.

بوریس یلتسین “بازگشت به تمدن اروپایی” را پیش‌بینی کرد و حتی ولادیمیر پوتین هم از روسیه به عنوان قدرتی اروپایی یاد کرد. در ابتدا این برداشت و تصور وجود داشت که تغییر نسل در کرملین می‌رود که به مرور زمان ایده قدیمی شوروی، مبنی بر جدایی بین شرق و غرب را به فراموشی بسپارد. اما معاشقه روسیه با غرب عمر چندان درازی نداشت.

در اواخر سده بیست ایدئولوژی قدیمی دوباره جان گرفت و در میان بسیاری از مردم روسیه به پارادایمی سیاسی تبدیل شد: ایده نواوراسیاگرایی.

اولریش اشمیت می‌گوید: «یک عنصر ثابت در تفکر اوراسیاگرایی در روسیه رویکرد ژئوپلیتیکی است که فرض را بر این می‌گذارد که روسیه بخشی از غرب نیست.»

فرهنگ، ادبیات، زبان روسی به مثابه آهن‌ربا

در حالی که به نظر می‌رسید پوتین در دوره اول ریاست، در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ سیاستی دوستانه در روابط خود با غرب را دنبال می‌کند، پس از انتخاب دوباره در سال ۲۰۱۲ ورق برگشت و او به طور چشمگیری سیاست دوری از غرب را در پیش گرفت.

پرفسور اسلاو‌شناس دانشگاه سنت گالن می‌گوید: «یکی از بزرگترین پروژه‌های ایدئولوژیک پوتین، خلق ملت جدید روسیه بود – با هسته فرهنگی روسی که قرار است از زبان روسی، ادبیات روسی و تا حدی [کلیسای] ارتدوکس روسی تشکیل شده باشد.» این پژوهشگر ادامه می‌دهد که در این تفکر، این هسته فرهنگی روسی قرار است هر آنچه را که به امپراتوری روسیه مربوط است، مانند یک آهن‌ربا به خود جذب کرده و کنار هم نگه دارد.

در منطق نواوراسیاگرایی، روسیه به عبارتی مکلف و متعهد به عظمت و اَبَرقدرت بودن است. به اعتقاد این استاد دانشگاه، چشم پوشی از گسترش بیشتر، موجودیت مردم روسیه را به خطر می‌اندازد و ملت‌های اوراسیا باید تحت رهبری روسیه، متحد شوند.

دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید

یکی از طرفداران این نظریه، الکساندر دوگین است؛ روزنامه‌نگار، کارشناس علوم سیاسی و رئیس مشترک حزب بلشویک ملی روسیه؛ حزبی که فعالیت آن در روسیه ممنوع است.

دوگین در کتاب‌های خود به نام “تئوری چهارم سیاست” و “أصول ژئوپلیتیک” نظریه‌ی “فرهنگ آب” و “فرهنگ خشکی” را مطرح می‌کند. او کل فرهنگ‌ها را در واقع به دو دسته کلی آتلانتیکی (غربی) و ضد آتلانتیکی (شرقی) تقسیم کرده است.

در این نظریه “فرهنگ آب” معرف فرهنگ‌ آتلانتیکی، جهانی شده آمریکایی، لیبرال و فردگراست. برخلاف این فرهنگ، “فرهنگ‌ خشکی” است که زیر چتر آن یک دایره فرهنگی قوی محافظه‌کار و اقتدارگرای ضدلیبرال قرار گرفته که اومانسیم (انسان‌گرایی) در خوانش جهانی آن را رد می‌کند.

نظریه‌های دوگین در میان راست‌های قدیمی در آمریکا و جنبش‌های هویت طلبانه در آلمان طرفداران زیادی دارد.

متعهد و محکوم به عظمت

اولریش اشمیت می‌گوید، پوتین و کرملین فاصله محتاطانه‌ای را با دوگین و نظریه‌هایش حفظ می‌کنند. هرچند که به اعتقاد این پژوهشگر، همپوشانی و نقاط مشترک فراوانی میان برنامه کرملین و اوراسیاگرایی به سبک دوگین وجود دارد، اما «تاحدی پرهیز از اتخاذ مواضع افراطی دوگین، پوتین را در نظر افکار عمومی روسیه، فردی میانه‌رو جلوه داده است.»

یکی دیگر از کسانی که در جهت‌گیری سیاسی پوتین نقش مهمی ایفا کرده‌است، الکساندر سولژنیتسین نویسنده کتاب “مجمع‌الجزایر گولاگ” است. محقق اسلاو‌شناس می‌گوید: «سولژنیتسین کسی بود که حدود ۲۰ سال پیش چندین بار با پوتین ملاقات کرد. هر دو بر سر احیای وحدت اسلاوهای شرقی بلاروس، اوکراین و روسیه توافق داشتند. و هر دو بر سر این مسئله هم توافق داشتند که دموکراسی غربی به عنوان فرمی از حکومت برای روسیه زیانبار است.»

معجون ایدئولوژی پوتین

کارشناسان تا حد زیادی بر سر این مسئله توافق دارند که اوراسیاگرایی تنها تئوری‌ هدایت‌کننده و تعیین‌کننده سیاست داخلی و خارجی پوتین نیست. در عوض رئیس جمهور روسیه به عنوان فردی التقاط‌گرا شناخته می‌شود که تنها رویکردهایی خاص همخوان با برنامه‌هایش را از دل ایدئولوژی‌های گوناگون بیرون می‌کشد.

اولریش اشمیت در کتاب خود به نام “تکنولوژی روح” در کنار نواوراسیاگرایی، به دو ایدئولوژی دیگر که در تصمیمات پوتین نقش ایفا می‌کنند، پرداخته است.

این استاد دانشگاه از یک سو به رویکرد امپریالیستی به تاریخ اشاره می‌کند و می‌گوید: «این استدلال پیوسته تکرار شونده عبارت است از دولت هزارساله روسیه که به کی‌یف روسی باز می‌گردد و سپس از طریق دوک‌نشین بزرگ مسکو، امپراتوری تزاری و اتحاد جماهیر شوروی تا فدراسیون روسیه امروزی خود را می‌گستراند.»

سومین المان تعیین‌کننده به نظر این پژوهشگر، کلیسای روس-ارتدکس است.

دویچه وله را در تلگرام دنبال کنید

به گفته اشمیت: «پوتین از میان رویکردهای مختلف، برنامه میهن‌پرستانه خود را شکل داده که بر پایه احیای آن چیزی استوار شده که او آن را روسیه تاریخی می‌نامد.» او ادامه می‌دهد: «روسیه تاریخی، آن روسیه ۱۰۰۰ ساله‌ای است که در آن بلاروس، اوکراین و روسیه به هم متعلق‌اند.»

مشروعیت بخشی به کمک تاریخ

رئیس جمهور فدراسیون روسیه آن بخش‌هایی از نظریه‌های گوناگون را گلچین می‌کند که با مذاق سیاسی او سازگارند و با تئوری جامع مورد نظر او همخوان. او مشروعیت لازم را از تاریخ می‌گیرد. پوتین، سرزمین و ملتش را به عنوان مبارزانی علیه ملی‌گرایی و فاشیسم معرفی می‌کند. همزمان او اما آشکارا از احزاب و جنبش‌های راست‌گرا در اروپای غربی و آمریکا حمایت می‌کند.

در جهان‌بینی پوتین و در تبلیغات رسانه‌های دولتی روسیه، مردم این کشور، حامی و نجات‌دهنده اسلاوها یا حتی تمامی جهان به شمار می‌روند و این واقعیت که ارتش روسیه در حال حاضر به دستور پوتین در حال جنگی متجاوزانه علیه سایر مردمان اسلاو است، در سخنرانی‌های پوتین، جایی ندارد. در این سخنرانی‌ها روسیه هرگز تجاوزکار نبوده است.

تصویر روسیه متحد و پرقدرت دوباره در تبلیغات رسانه‌های دولتی این کشور جان گرفته است. اما روسیه‌ای که در آن اپوزیسیون تحت تعقیب است و شهروندانی که در آن دست به اعتراض مسالمت‌آمیز می‌زنند، به طور گسترده‌ دستگیر می‌شوند، تا چه حد متحد است؟

نویسنده: راینا برویر

یک منبع مطلع به خبرگزاری رویترز گفته است که پرزیدنت ولادیمیر پوتین یکی از معتمدان قدیمی خود را از دست داده است. آناتولی چوبایس، اصلاح‌طلب سابق، از مقام خود به عنوان نماینده ویژه در امور روابط با سازمان‌های بین‌المللی کناره‌گیری کرده است.

این منبع مطلع افزوده است که چوبایس کشور را ترک کرده و قصد بازگشت ندارد.

یک مقام عالی‌رتبه غربی که نمی‌خواسته نامش فاش شود به خبرگزاری رویترز گفت که کناره‌گیری چوبایس “بسیار پرمعناست”، اما این تغییری در مواضع پوتین ایجاد نخواهد کرد.

آناتولی چوبایس را معمار اصلاحات اقتصادی دوران پس از اتحاد شوروی می‌شناسند. او در دوران ریاست‌جمهوری بوریس یلتسین رئیس ستاد او بود و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ معاون نخست‌وزیر در امور سیاست‌های اقتصادی و مالی بود.

یک نظرسنجی سال ۲۰۰۴ که توسط پرایس واتر هاوس کویرز و فاینشنال تایمز انجام شده، وی را به عنوان ۵۴مین رهبر برجسته در جهان معرفی کرده‌است.

این مقام غربی افزود: “این قابل تحسین است که در الیت سیاسی روسیه چنین چیزی رخ می‌دهد، اما این به هیچ وجه بدان معنا نیست که امنیت پوتین و رژیم او را به مخاطره می‌اندازد”. اما این‌که “شخصیت‌هایی مانند او دست به چنین اقدامی می‌زنند، قابل تحسین است”.

چوبایس عالی‌رتبه‌ترین شخصیت سیاسی است که از زمان تهاجم روسیه به اوکراین از مقام خود کناره‌گیری می‌کند.

● کارشناس نظامی: تحرکات زمینی از سوی ارتش روسیه دیده نمی‌شود

توماس ویگولد، کارشناس نظامی در مصاحبه با “تاگس‌شاو۲۴” گفته است که جنگ در اوکراین به یک جنگ فرسایشی بدل شده است. او گفت که تقریبا هیچ تحرک و پیشروی از سوی ارتش روسیه به چشم نمی‌خورد. ویگولد اما افزود که با این حال روسیه می‌تواند با توپخانه خود صدمات زیادی وارد کند.

این کارشناس نظامی می‌گوید، اگرچه شهر بندری ماریوپل در محاصره است، اما روسیه نتوانسته آن را تحت کنترل خود درآورد. تلاش برای محاصره کی‌یف نیز موفق نبوده است. او گفت “کی‌یف نماد وحدت ملی است”. به همین دلیل اوکراین نمی‌تواند سربازان خود را از کی‌یف به ماریوپل انتقال دهد.

● آلمان دو هزار آر‌پی‌جی ضدتانک دیگر به اوکراین می‌فرستد

وزارت دفاع آلمان اعلام کرد می‌خواهد دوهزار آرپی‌جی ضدتانک دیگر از ذخایر ارتش آلمان را به اوکراین بفرستد. درخواست ارسال این سلاح‌های دفاعی از سوی کریستینه لامبرشت، وزیر دفاع آلمان به شورای امنیت فدرال آلمان فرستاده شده است.

● ارزیابی ناتو: ۷ تا ۱۵ هزار سرباز ارتش روسیه کشته شده‌اند

ناتو تخمین می‌زند که در طول چهار هفته تهاجم روسیه به اوکراین، میان ۷ تا ۱۵هزار سرباز روس کشته شده‌اند. علت آن دفاع سرسختانه نظامیان اوکراینی از کشور و جلوگیری از پیشروی ارتش روسیه بوده که مانع از پیروزی برق‌آسای مورد نظر کرملین شده است.

به گزارش آسوشیتدپرس، یک مقام عالی‌رتبه نظامی ناتو که نخواسته نامش فاش شود، گفته این تخمین مبتنی بر جمع‌آوری اطلاعات مقامات اوکراین، برگرفته از آمار به عمد و یا غیرعمد منتشر شده از سوی روسیه بوده است.

افسر عالی‌رتبه نظامی ناتو می‌افزاید که بر اساس تخمین‌ها، در اولین ماه جنگ بین ۳۰ تا ۴۰هزار سرباز روس زخمی شده‌اند.

● سوئد پنج هزار سلاح ضد تانک دیگر به اوکراین می‌فرستد

به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از وزیر دفاع سوئد، این کشور قصد دارد پنج هزار سلاح ضد تانک دیگر به اوکراین ارسال کند. سوئد پیش از این پنج هزار سلاح ضدتانک و دیگر تجهیزات نظامی به اوکراین فرستاده بود.

● فرانسه ۸۰۰ میلیون یورو دارایی اولیگارش‌ها را مسدود کرده است

یک سخنگوی دولت فرانسه اعلام کرد که این کشور تاکنون ۸۰۰ میلیون یورو از دارایی‌های اولیگارش‌های روس را مسدود کرده است. جزئیات بیشتری در این باره اعلام نشده است.

● بانک مرکزی روسیه تجارت بورس را از سر می‌گیرد

بانک مرکزی روسیه پس از یک ماه توقف از روز پنجشنبه ۲۴ مارس تجارت بورس را از سر می‌گیرد.

بانک مرکزی با اعلام این خبر گفت که بازار بورس در وهله نخست برای مدت کوتاهی با ۳۳ اوراق بهادار آغاز به کار خواهد کرد و “فروش کوتاه” مجاز نیست. در فروش کوتاه، سرمایه گذاران سهام را به فروش می‌رسانند و امیدوارند که قیمت‌ها کاهش یابد.

در پی تهاجم روسیه به اوکراین و اعمال تحریم‌های سخت کشورهای غربی علیه روسیه، بازارهای مالی دچار تلاطم شد و در پی آن بانک مرکزی روسیه تجارت بورس را متوقف کرد.

● نمایندگان حزب پوتین در پارلمان تنها می‌توانند با مجوز از کشور خارج شوند

نمایندگان پارلمان روسیه، دوما که از حزب کرملین “روسیه متحد” هستند، بدون صدور مجوز ویژه اجازه خروج از کشور ندارند.

الکساندر سیدیاکین، معاون دبیرکل این حزب به خبرگزاری ریانووستی گفته است که مجوز ویژه باید از سوی ولادیمیر واسیلی‌یف، رئیس فراکسیون پارلمانی صادر شده باشد.

او گفت که این تصمیم فراکسیون، از ماه‌ها پیش اتخاذ شده است. او افزود که این محدودیت تنها در مورد نمایندگان پارلمان دوما صدق می‌کند و نه حدود دو میلیون اعضای این حزب.

● کرملین: پوتین و شولتس چندین تماس تلفنی داشته‌اند

در آستانه نشست سران کشورهای ناتو، اتحادیه اروپا و گروه هفت با موضوع تهاجم روسیه به اوکراین، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان از قرار معلوم چندین بار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه تلفنی گفت‌وگو کرده است.

به گزارش خبرگزاری آلمان به نقل از مقامات کرملین، موضوع این گفت‌وگوها مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین بوده است.

مقامات کرملین می‌گویند پوتین در این تماس‌ها “یک رشته تأملات خود را در رابطه با مهم‌ترین مواضع فدراسیون روسیه” توضیح داده است. جزئیات این گفت و گوها اعلام نشده است. مقامات آلمان نیز در این باره اظهارنظر نکرده‌اند.

نشست سران ناتو قرار است با حضور جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا فردا پنجشنبه ۲۴ مارس در بروکسل برگزار شود.

● بلاروس از اوکراین خواست از پرسنل دیپلماتیک خود بکاهد

بلاروس که از متحدان روسیه به شمار می‌رود، اوکراین را فراخواند از سطح حضور دیپلماتیک خود در این کشور همسایه بکاهد.

وزارت خارجه بلاروس در مینسک اعلام کرد چندین دیپلمات اوکراین باید ظرف ۷۲ ساعت این کشور را ترک کنند. همچنین کنسولگری اوکراین در شهر برست نیز تعطیل خواهد شد زیرا برای آن پرسنل کافی وجود ندارد.

در این باره ‌که چه تعداد دیپلمات اوکراینی باید بلاروس را ترک کنند، اطلاعی داده نشده است. بلاروس اما اعلام کرده که علاوه بر سفیر اوکراین، چهار دیپلمات دیگر اجازه دارند در این کشور بمانند.

بلاروس علت این اقدام خود را دخالت در امور داخلی و برخوردهای غیردوستانه اعلام کرده است. روز گذشته سرویس اطلاعاتی و مخفی بلاروس هشت دیپلمات اوکراینی را متهم به جاسوسی کرده بود.

دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین اعلام کرده بود که حملاتی از خاک بلاروس به منطقه وولین واقع در شمال غربی اوکراین پیش‌بینی می‌شود.

● ناتو جبهه شرق را تقویت می‌کند

ناتو می‌خواهد با چهار واحد رزمی جبهه شرق اروپا را به منظور مرعوب ساختن روسیه تقویت کند.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در آستانه اجلاس سران ۳۰ کشور عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در روز پنجشنبه ۲۴ مارس، با اعلام این خبر گفت که این واحدهای رزمی در اسلواکی، مجارستان، رومانی و بلغارستان مستقر خواهند شد.

ناتو تاکنون در سه کشور بالتیک استونی، لیتوانی و لیتونی و نیز لهستان به طور دائم واحدهای نظامی چندملیتی مستقر کرده است. هریک از این واحدها حدود ۱۰۰۰ سرباز هستند.

با استقرار این واحدها، قرار است حضور ناتو از دریای بالتیک تا دریای سیاه را دربرگیرد.

برای مشاهده خبرهای بیشتر در باره جنگ در اوکراین اینجا را کلیک کنید.

بر این اساس بهای کالاها و خدمات اصلی مورد نیاز مردم طی سال گذشته بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته است. با وجود این روند، ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم در نشست ۱۷ اسفند مجلس خبرگان وعده ریشه‌کن کردن فقر مطلق در ایران را داد.

این وعده‌ای است که حسن روحانی هم در جریان مبارزات انتخاباتی سال ۹۶ داده بود. با وجود این، وزارت کار دولت سیزدهم مهرماه پارسال اعلام کرد یک سوم جمعیت ایران در فقر مطلق به سر می‌برند.

“فقر مطلق بسیار بیشتر می‌شود”

رییس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران با اشاره به وعده اخیر ابراهیم رئیسی گفته است: «با شکلی که عمل می‌شود نه تنها فقر مطلق از بین نمی‌رود بلکه بسیار بیشتر می‌شود و دهک‌های کم‌درآمد با مشکلات بسیار بیشتری مواجه می‌شوند.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

خبرگزاری ایلنا دوم فروردین از قول خسرو فروغان گران‌سایه نوشت، گرچه حداقل دستمزد در سال جاری حدود ۵۷ درصد افزایش یافته اما دریافت مالیات بیشتر و بالارفتن بهای سوخت حتما باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود.

او می‌گوید به خاطر نبود سیستم نظارت قوی برای کنترل قیمت‌ها و ساماندهی نشدن قیمت‌گذاری‌ها “افزایش حقوق نسبت به افزایش قیمت بسیار کمتر خواهد بود”.

عضو اتاق بازرگانی با ابراز تردید درباره وعده‌های دولت برای کنترل تورم و فقرزدایی می‌گوید: «در مجموع چند موضوع و مصوبه در کنار هم قرار گرفته که تجربه بازار نشان می‌دهد آنچه اتفاق خواهد افتاد با آنچه کارشناسان در روی کاغذ می‌گویند کاملا متفاوت بوده و وضعیت نامطلوبی در انتظارمان است.»

گسترش فقر با وجود شعارهای فقرزدایی

شعار مبارزه با فقر در سال‌های گذشته توسط دولت‌های دیگر نیز تکرار شده است اما گزارش نهادهای تخصصی حکایت از افزایش شدید فقر مطلق در ایران دارد که وزارت کار هم سال گذشته این روند را تائید کرد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

فرشاد مومنی، استاد دانشگاه و رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد زمانی در دیدار با مدیران و برخی از پژوهشگران موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی با اشاره به گزارش این موسسه در خصوص “وضعیت نامطلوب فقر در روستاها” نسبت به افزایش سریع جمعیت زیر خط فقر در ایران هشدار داده بود.

خبرگزاری ایسنا، دهم آبان سال پیش به نقل از مومنی نوشت: «نتایج پژوهش‌ها، به‌ویژه مطالعه موسسه عالی پژوهش نشان می‌دهد که در دوره سه ساله ۹۶ تا ۹۹ جمعیت زیر خط فقر بیش از دو برابر شده و این نیازمند گفت‌وگوهای جدی است و باید بررسی شود که چه عواملی موجبات ایجاد این شوک را فراهم کرده است.»

وزارت کار سال پیش گزارشی منتشر کرد که مطابق آن طی یک دهه اخیر مصرف گوشت و برنج در میان شهروندان ایرانی به طور میانگین نصف شده و مصرف لبنیات هم به شکل محسوسی کاهش یافته است.

یکی از جلوه‌های فقر شدید افزایش زباله‌گردی در کلان‌شهرها است. علی دیزجی، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری تهران چندی پیش به ایلنا گفت، برآورد می‌شود حدود چهار هزار و ۵۰۰ کودک، نوجوان و بزرگ‌سال در پایتخت به طور منظم زباله‌گردی می‌کنند.