کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران (CPJ) در گزارش سالانه خود ضمن اشاره به افزایش دو برابری قتل روزنامه‌نگاران در سراسر جهان اعدام روح‌الله زم را نیز قتل توصیف کرده و جمهوری اسلامی را مسئول قتل این روزنامه‌نگار معرفی کرد.
به گزارش رادیو فردا، یافته‌های این نهادِ مستقر در نیویورک که روز سه‌شنبه، دوم دی‌ماه، منتشر شد نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۰، دست‌کم «۳۰ روزنامه‌نگار» در سراسر جهان جان باخته‌اند. بیشترین میزان قتل «تلافی‌جویانه» روزنامه‌نگاران در مکزیک و افغانستان به ثبت رسیده است. با وجود این، جمهوری اسلامی تنها حکومتی است که مستقیم و آشکارا فرمان قتل یک روزنامه‌نگار را در سال ۲۰۲۰ صادر کرد.
در ادامه این گزارش ویژه آمده است از آنجا که در «روش‌شناسی» کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران، کشتن روزنامه‌نگار به دلیل انجام وظیفه حرفه‌ای ذیل عنوان قتل تعریف شده است، این کمیته مرگ روح‌الله زم، مدیر کانال تلگرامی آمدنیوز، را نیز «قتل» تلقی می‌کند.
بر اساس داده‌های انتشاریافته در وبسایت کمیته حفاظت، از سال ۱۹۹۲ تاکنون پنج روزنامه‌نگار شامل روح‌الله زم، ابراهیم زال‌زاده، امیدرضا میرصیافی، ستار بهشتی و زهرا کاظمی در ایران کشته شده یا به قتل رسیده‌اند.
در گزارش این نهاد آمده است که سه تن از روزنامه‌نگاران یادشده «در اثر خشونت ماموران در زمان بازداشت» یا به علت «جراحاتی که در جریان بازداشت متحمل شدند»، در نهایت، جان باختند.
نام خیابانی که سفارت جنایتکاران در آن قرار دارد
شاخه آلمانی انجمن جهانی قلم (پن) به سنای برلین پیشنهاد داده نام خیابانی که سفارت جمهوری اسلامی در آن قرار دارد، به روح‌الله زم تغییر کند تا هر مکاتبه با سفارت، یادآور جنایت صورت گرفته باشد.
به گزارش دویچه وله، یک مسئول انجمن پن آلمان گفته: از سنای برلین تقاضا می‌کنیم که هر چه زودتر در این باره تصمیم بگیرد تا هر نامهای و پیامی برای سفارت جمهوری اسلامی، نام روح‌الله زم بر آن باشد و این جنایت فجیع فراموش نشود.
این انجمن با ابراز تاسف عمیق از اجرای حکم اعدام روح الله زم تاکید کرده که کشتن او نباید برای حکومت ایران بدون پیامد و هزینه سیاسی بماند.
جیک سالیوان، گزینه جو بایدن رئیسجمهور منتخب آمریکا برای سمت مشاور امنیت ملی این کشور، اعدام روح‌الله زم را “نقض انزجار‌آمیز حقوق بشر” از سوی جمهوری اسلامی خوانده و تأکید کرد ایالات متحده همراه با هم‌پیمانان خود علیه نقض حقوق بشر در ایران می‌ایستد.
سالیوان در صفحه شخصی‌اش در توییتر نوشت: «اعدام روح‌الله زم، خبرنگاری که از دادرسی قانونی محروم و به دلیل استفاده از حقوق جهان‌شمول خود محکوم شد، یکی دیگر از موارد دهشتناک نقض حقوق بشر توسط رژیم ایران است».
ماظران گفتند: این واقعیت که مشاور امنیت ملی بایدن نیز به اعدام زوح الله زم اعتراض کرد، نشان از حساسیت دولت جدید آمریکا به حقوق بشر در ایران دارد.
جیک سالیوان در ادامه توییت خود تأکید کرد، ایالات متحده در همراهی با هم‌پیمانان خود در مقابل نقض حقوق بشر در ایران ساکت نخواهد ماند.
پیش تر گزارش شده بود که اعدام روح‌الله زم در رسانه‌های غربی بازتاب وسیعی داشت و با چاپ عکس‌هایی از او نوشتند حکومت ایران یک فعال رسانهای را اعدام کرده است.
تبریک پدر روح‌الله زم به کسانی که از اعدام پسرش شاد شدند
حجت‌الاسلام محمدعلی زم، رئیس سابق حوزه هنری عکس دیگری از فرزند اعدام شده خود روح‌الله زم منتشر کرده و در یادداشتی در اینستاگرام مرگ او را به کسانی که از اعدامش خوشحال شده‌اند “تبریک” گفته است.
زم نوشته است: “قصه روح‌الله به سر رسيد. تبريک به آنان كه در «كمين» اين شادی بودند و تسليت به آنها كه در غم فراقش قامت‌شان «كمانی» می‌گردد (مادر، همسر، دختران، خواهرانش و…)
پدر روح‌الله زم دیروز هم در یادداشتی نوشته بود که پسرش تا شب اعدام حتی از این موضوع که حکمش تایید شده خبر نداشته است.
وزارت‌خارجه آمریکا و کانادا و اتحادیه اروپا، وزارت خارجه برخی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه، آلمان، هلند، سوئد و بلژیک در بیانیه‌هایی اعدام روح‌الله زم، مدیر سایت و کانال آمدنیوز، را به شدت مورد انتقاد قرار داده و محکوم کردند.
لن خودورکوفسکی، مشاور وزیر خارجهٔ آمریکا نوشت: اعدام روح‌الله زم و پیش از او نوید افکاری و لیست بلندی از اعدام ها و شکنجه و ناپدید شدن های مخالفان و اقلیت ها و زنان و طرفداران محیط‌زیست به وسیله رژیم خامنه‌ای، یادآور وحشیگری نازی ها و سیاست ناامیدانه زمین سوخته در روزهای مرگشان است.
واکنش رژیم ایران به محکومیت جهانی اعدام روح‌الله زم
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی امروز در واکنش به بیانیه اتحادیه اروپا در محکومیت اعدام روح‌الله زم، روزنامه‌نگار ایرانی، سفیر آلمان در تهران را به عنوان رئیس دوره‌ای این اتحادیه احضار کرد.
به گزارش ایرنا، همچنین قرار است رئیس نمایندگی سفارت فرانسه در تهران به وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی احضار شود.
آلمان و فرانسه و اتحادیه اروپا روز شنبه اعدام جنایتکارانه روح‌الله زم را شدیدا محکوم کردند.
وزارت خارجهٔ فرانسه طی بیانیه ای اعدام روح‌الله زم را با قویترین عبارت ممکن محکوم و اعلام کرد این اقدامی وحشیانه و غیرقابل قبول و برخلاف تعهدات بینالمللی رژیم ایران است.
وزارت خارجه آلمان نیز در بیانیه ای مقامات رژیم ایران را مورد انتقاد شدید قرار داد. سخنگوی وزارت خارجهٔ آلمان اعلام کرد برلین نسبت به این اعدام ابراز انزجار می‌کند.
رئیس سیاست خارجی اتحادیهٔ اروپا نیز با انشتار بیانیه ای این اقدام را با قویترین عبارات ممکن محکوم کرد.
وزارت‌خارجهٔ آمریکا نیز در پیامی گفت: جهان امروز صبح با خبر هولناک اعدام روح‌الله زم بیدار شد. اعدام غیرعادلانهٔ او دلخراش است.
عفو بین‌الملل نیز گفت: اعدام روح‌الله زم ضربه مهلک به‌آزادی بیان است.
جزئیات اعدام روح الله زم در زندان رجایی شهر کرج
روح الله زم روز پنجشنبه ۲۰ آذرماه از بازداشتگاه سپاه در تهران به بند ۸ زندان رجایی شهر کرج موسوم به بند سپاه پاسداران منتقل شد. او عصر روز جمعه به زندان اوین منتقل و پس از آخرین ملاقات با خانواده مجددا به زندان رجایی شهر منتقل شد. او از زمان انتقال تا زمان اجرای حکم اعدام در اعتصاب خشک بسر برد. در زمان اجرای حکم اعدام این فعال سیاسی، امین وزیری، نماینده دادستان به همراه تنی از نیروهای امنیتی در صحنه اجرای حکم حاضر بودند.
بنا به اطلاع منابع هرانا، در زمان اجرای حکم اعدام آقای زم، تعدادی از نیروهای اطلاعاتی-امنیتی در صحنه حضور داشتند که در این میان “رئوف” از بازجویان بدنام اطلاعات سپاه پاسداران به عنوان یکی از نمایندگان سپاه و امین وزیری، نماینده دادستان و دادیار ناظر بر زندانیان سیاسی و شمار دیگری از مسئولان قضایی و امنیتی حضور داشتند. بعد از اعدام آقای زم پیکر او حدود بیست دقیقه بر دار ماند و نهایتا پس از حضور برخی مقامات انتظامی و امنیتی ازجمله رئیس نیروی انتظامی کرج که با تاخیر به سوله اعدام رسیده بود، پایین آورده شد.
محمدعلی زم، پدر روح‌الله زم در صفحه اینستاگرام خود در خصوص آخرین دیداری که به همراه خانواده با فرزندش داشته پرداخته و نوشته است که به درخواست مسئول پرونده در دیدار روز جمعه ۲۱ آذر به روح‌الله نگفتیم که حکم اعدامش در دیوان عالی تایید شده است. آقای زم می‌نویسد که در خلال دیدار وقتی برادران و خواهرانش شروع به بغض و گریه کردند، مسئول پرونده خطاب به روح‌الله زم گفت: “روح‌الله نگران نباش، این گریه‌ها اشک شوق دیدار توست. اگر حکم تأیید شده باشد که به این سادگی نیست، اجرای آن فرایندی دارد که ما به تو خواهیم گفت”. روح‌الله زم خطاب به مسئولان پرونده می‌گوید: “مگر حکم اول را بهم گفته‌اید؟!” و “با استخاره به این راه آمدم، هیچ نگرانی ندارم فقط اینها من رو تا کربلا آوردند اما نگذاشتند زیارت کنم”.
پدر روح‌الله زم در ادامه می‌گوید پسرش پرسید، آیا این روزها فیلمی علیه من پخش کرده‌اند؟ گفتم آری اتفاقاً شبکه‌های ۲ و ۳ سیمای ملی فیلمی در دو شب گذشته پخش کرده است که در آن پای «وایت بُرد» داشتی اسامی را می‌نوشتی! گفت عجب! این صحنه مربوط به یکماه پیش و بازجویی‌ام توسط حفاظت قوه قضاییه بود، با اینکه پرونده مختومه و حکم هم صادر شده اما قوه حدود دو ماه مرا از اطلاعات سپاه تحویل گرفت که طی آن بازجویی‌های طولانی توسط حفاظت قوه و سپس وزارت اطلاعات انجام گرفت. این تخته سفید مربوط به بازجویی قوه است، گفتند که آقای رئیسی می‌خواهد تو را در «طرح مبادله» قرار دهد! گفتم مبادله یعنی چه؟ گفت مرا بدهند و کسی را از آن طرف آزاد کنند، گفتند تو اینها را بنویس و ما این فیلم را فقط برای آقای رئیسی تهیه می‌کنیم و هیچ استفاده دیگری ندارد! گفتم باز هم تو گول خوردی؟ گفت چه کار دیگری می‌تونستم بکنم؟ با نگاه بی‌زبانی گفت اگر شما بودی چه می‌‌کردی! گفت عجب! باز هم دروغ!
محمدعلی زم می‌گوید در ادامه در خصوص قاسم سلیمانی از او پرسیدم که گفت سال ٩۵ یکی از من سؤال کرد، سلیمانی کشته شده گفتم نه، اگر شده بود من می‌فهمیدم. گفتم دلارها چی؟ گفت پرینت حساب ورودی مرا از سال ۹۰ در اختیار دارند و کل ورودی آن را در کیفرخواست گفته‌اند ٩٧/۵٠٠ دلار! چه جاسوسی؟ چه پولی؟
سازمان گزارشگران بدون مرز در پیامی ضمن ابراز تاسف و تاثر نسبت به اعدام روح الله زم، اجرای حکم وی را ناعادلانه خواند.
دیانا الطحاوی، معاون دفتر خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بین الملل طی بیانیه‌ای در واکنش به خبر اعدام روح الله زم گفت: «ما از اینکه مقامات ایرانی روح الله زم، خبرنگار مخالف را سحرگاه امروز اعدام کردند، مبهوت و وحشت زده هستیم. در روز ۱۸ آذر، مقامات اعلام کردند که دیوان عالی کشور حکم اعدام روح الله زم را تأیید کرده است. مقامات تنها چهار روز بعد حکم اعدام روح الله زم را به اجرا گذاشتند. به باور ما این شتابزدگی با هدف قبیح جلوگیری از شکل‌گیری یک کارزار بین المللی برای نجات جان وی صورت گرفته است.»
چرا این همه شتاب در اعدام؟
نیاز رژیم خامنه ای به صدور پیاپی احکام اعدام برای زهر چشم گرفتن از درون و برای ایجاد رعب و وحشت در جامعه به منظور سد کردن راه قیام مردم و حفظ نظام در بیرون
محمدعلی زم، پدر روح‌الله زم، در یادداشتی می‌گوید که سازمان حفاظت اطلاعات قوه قضاییه به فرزندش وعده داده بوده است که قرار است طبق نظر ابراهیم رئيسی، رئیس قوه قضاییه، با یک نفر «از آن طرف مبادله» شود.
به گزارش رادیو فردا، او در یادداشتی که روز شنبه، ۲۲ آذر، منتشر کرد گفت که روز جمعه ۲۱ آذر به دعوت مسئول پرونده روح‌الله زم در سازمان اطلاعات سپاه همراه خانواده‌اش به دیدار فرزندش رفته است.
به گفته آقای زم، در این دیدار، مامور امنیتی سعی داشته که تایید حکم اعدام را مخفی نگه دارد و از او خواسته است که به فرزندش «خبر تأیید اعدام» را اطلاع ندهند.
این مامور امنیتی همچنین در جریان این دیدار به روح‌الله زم گفته است که «اگر حکم تأیید شده باشد که به این سادگی نیست، اجرای آن فرایندی دارد که ما به تو خواهیم گفت».
علاوه بر بی‌خبری روح‌الله زم، خانواده او نیز از اجرای حکم در روز شنبه مطلع نبوده‌اند و پدرش هم در این نوشته تاکید کرده که قرار بوده روز سه‌شنبه هفته جاری به مشهد سفر کنند تا برای آزادی فرزندش دعا بخوانند.
چرا این همه شتاب در اعدام؟
رادیو پیام اسرائیل نیز در گزارشی اعلام کرد: اعدام شتابزدۀ روح الله زم در تهران، نشان می دهد که رژیم ایران تا چه حد در هراس قرار دارد و تلاش می کند زبان آنانی را که به پخش گزارش های واقعی می پردازند ببرد و دهان آن ها را ببندد.
روح الله زم سردبیر وبسایت خبری آمد نیوز بود که با حیله گری از پاریس به بغداد آورده شد و از آن جا به تهران آورده شد و پس از یک محاکمه کوتاه و ساختگی به اعدام محکوم گردید و قوه قضائیه ایران به سرعت همه مراحل قانونی نمایشی را پشت سر گذاشت.
روح الله زم به جرم انتشار اخباری که رژیم آن ها را جعلی می نامد، سپیده دم امروز و کوتاه مدتی پس از قطعی شدن حکم اعدام به دار آویخته شد. این شاید نخستین بار باشد که یک روزنامه نگار حرفه ای، به جرم انتشار اخباری درباره واقعیات رژیم حلق آویز شد.
در گذشته، رژیم ده ها تن از روزنامه نگاران و مسئولان امور رسانه ای را به شیوه های مختلف، حتی خارج از ایران به قتل رسانده بود، که یک نمونه آن قتل های زنجیره ای بود.
خبر اعدام روح الله زم، که انتظار آن در این فاصله زمانی نمی رفت، بامداد امروز (شنبه) توسط تلویزیون دولتی از قول مقامات قضایی اعلام شد. او به اتهام آن چه که “افسد فی الارض” می نامند، یعنی فردی که فاسد ترین انسان به روی کره زمین است، حلق آویز گردید.
قوه قضائیه چهار روز پیش اعلام کرده بود که حکم اعدام روح الله زم قطعی شده است. ولی تصور نمی رفت که حکومت، این حکم را با چنین شتاب زدگی به اجرا بگذارد.
آگاهان می گویند: تردیدی نیست که برخی افراد در داخل حکومت، خبرهای دست اولی در اختیار روح الله زم می گذاشتند و حساب کاربری آمدنیوز طرفداران بسیار داشت و یکی از بهترین منابع خبریِ داخل حکومت محسوب می شد.
پیام نماینده آمریکا در امور ایران
الیوت آبرامز، نماینده ویژه در امور ایران روز گذشته طی پیامی در حساب فارسی وزارت خارجه آمریکا گفت: در روز حقوق بشر، دهه‌های وحشتی را که رژیم ایران بر مردم خود تحمیل کرده است، به یاد می‌آوریم. به همین دلیل این بسیار مهم است که اکنون سازمان ملل در حال بررسی کمیسیون مرگ رژیم ایران در سال ۱۹۸۸ (کشتار زندانیان سیاسی) است – ما هرگز نباید اجازه دهیم که قربانیان بسیار رژیم فراموش شوند. ما در کنار مردم ایران ایستاده‌ایم و می‌دانیم روزی فرا می‌رسد که آنها دموکراسی را که مدتها به‌دنبال آن بوده‌اند، و احترام به حقوق‌بشر را که از زمان کوروش کبیر تاکنون بخشی از تمدن آنها بوده است، احیا می‌کنند
