فایننشال تایمز مینویسد، در حالی که ایران با اسرائیل درگیر است، در یکی از آسیبپذیرترین شرایط خود طی سالهای اخیر به سر میبرد. علی خامنهای میگوید “باید مراقب باشیم با چه کسی مواجهیم و با چه کسی معامله میکنیم”.روزنامه فایننشال تایمز در مقالهای میتویسد، برای سالها، پرچم ایالات متحده بر روی زمین یکی از ورودیهای مجتمع ریاستجمهوری ایران نقش بسته بود، بهگونهای که بازدیدکنندگان بهطور نمادین بر روی آن پا میگذاشتند. اما اندکی پیش از آغاز دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، این پرچم بیسر و صدا برداشته شد. هیچ توضیح رسمی از سوی مقامات ایرانی ارائه نشد، اما این حرکت نشاندهنده تغییری آرام در رویکرد تهران ارزیابی میشود.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
حساسترین سال از زمان جنگ ایران و عراق
این روزنامه میافزاید، سال جاری میلادی برای ایران به حساسترین مقطع از زمان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ تبدیل شده است. مقامات ایران امیدوارند بتوانند از رویارویی با ترامپ اجتناب کرده و حتی به توافقی با او دست یابند. این بازگشت ترامپ به کاخ سفید همزمان با تشدید اختلافات بر سر برنامه هستهای ایران است، در حالی که یک سال گذشته به تغییراتی در توازن قدرت خاورمیانه منجر شده که به ضرر تهران بوده است.
نویسنده میافزاید که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، با پیروزیهای نظامی در میدان جنگ، جمهوری اسلامی ایران و نیروهای نیابتی آن را دچار ضربات سنگینی کرده است. اسرائیل مدعی است که بخش اعظم پدافند هوایی ایران را نابود کرده، نیروی نیابتی اصلی ایران یعنی حزبالله لبنان تضعیف شده و سرنگونی رژیم بشار اسد در سوریه، ایران را از یکی از متحدان کلیدی خود محروم کرده است.
رویکرد محتاطانه ایران
به گفته تحلیلگران، ایران نمیتواند ترامپ را تحریک کند یا با اسرائیل وارد درگیری نظامی بیشتری شود. ولی نصر، استاد دانشگاه جانز هاپکینز، میگوید: «این سالی بسیار بحرانی است، زیرا شرایط استراتژیک برای ایران بهطور چشمگیری تغییر کرده است. ایران روشهای مدیریت اسرائیل را از دست داده و موضعش در برابر اروپا و آمریکا ضعیفتر شده است.»
احتمال بازگشت سیاستهای سختگیرانه ترامپ
ترامپ در دوره اول ریاستجمهوری خود از توافق هستهای ۲۰۱۵ خارج شد و کمپین “فشار حداکثری” علیه ایران را آغاز کرد و احتمال میرود که این بار نیز به سیاستهای سختگیرانهاش بازگردد. با این حال، نشانههایی از تمایل او به مذاکره نیز وجود دارد. ترامپ استیون ویتکاف، نماینده خاورمیانه خود، را مأمور بررسی امکان دستیابی به توافقی دیپلماتیک با ایران کرده است.
بیشتر بخوانید: ظریف در داووس: امیدوارم ترامپ درباره ایران منطقی عمل کند
دیپلماتهای غربی اعلام کردهاند که دولت رئیسجمهور اصلاحطلب ایران، مسعود پزشکیان، اخیراً آمادگی بیشتری برای توافق نشان داده است. این امر به دلیل فشارهای اقتصادی داخلی و همچنین موقعیت ضعیفتر ایران و تمایل به اجتناب از درگیری نظامی با ایالات متحده و اسرائیل است.
خامنهای مذاکره و معامله با آمریکا را رد نکرد
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی روز سهشنبه ۹ بهمنماه (۲۸ ژانویه) در بخشی از یک سخنرانی در حسینیهاش در تهران خطاب به کارگزاران نظام جمهوری اسلامی گفت که پشت لبخندهای دیپلماتیک “باطن خبیث و دشمنیها و کینههای” آمریکا را ببینید.
بیشتر بخوانید: ترامپ: امیدوارم مناقشه اتمی ایران بدون حمله اسرائیل حل شود
خامنهای در عین حال منعی برای مذاکره و معامله با آمریکا قائل نشد. او ولی زنهار داد که “باید مراقب باشیم که با چه کسی مواجهیم و با چه کسی معامله میکنیم و حرف میزنیم”.
خطرات پیش روی جمهوری اسلامی
فایننشال تایمز مینویسد، با نزدیک شدن به تاریخ انقضای توافق هستهای ۲۰۱۵ در ماه اکتبر، خطر بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران و انزوای بیشتر بینالمللی وجود دارد. در داخل ایران، اصلاحطلبان بهصورت علنی خواستار فشار بر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، و سپاه پاسداران برای مذاکره شدهاند. آنان معتقدند که این ممکن است آخرین فرصت رژیم برای جلوگیری از بحران باشد.
حسین مرعشی، سیاستمدار اصلاحطلب، گفته است: «پزشکیان فرصتی برای برداشتن گامهای بزرگ دارد. اولین مأموریت او باید آغاز فصلی جدید در سیاست خارجی باشد. دیگر نفوذی در لبنان، سوریه یا عراق نداریم.»
نگرانیهای راهبردی
برخی تحلیلگران میگویند که تهران نمیخواهد مذاکره از روی ناچاری به نظر بیاید. این روزنامه مینویسد، یکی از بستگان آیتالله خامنهای گفته است: «ایران تلاش میکند اقداماتی که ممکن است واشنگتن را تحریک کند به حداقل برساند، حتی اگر توافقی نهایی نشود.»
بیشتر بخوانید: فایننشال تایمز: استیو ویتکاف گزینه ترامپ برای پرونده ایران است
با وجود ضربات واردشده به محور مقاومت، تهران همچنان ابزارهایی برای تغییر وضعیت میدان جنگ در اختیار دارد. اما صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه در نهاد “چتم هاوس”، هشدار داده است که اگر ایران نتواند ترامپ را به توافقی سریع ترغیب کند، با خطر ادامه فشارهای حداکثری و حملات اسرائیل مواجه خواهد شد.
اجتناب آمریکا از محکومیت ایران در شورای حقوق بشر
ایالات متحده آمریکا در جریان چهل و هشتمین نشست بررسی دورهای جهانی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو، برای اولین بار از انتقاد از کارنامه حقوق بشری جمهوری اسلامی خودداری کرد.
این اقدام بیسابقه از سوی فعالان حقوق بشر بسیار مهم و بهعنوان نشانهای از بیتوجهی دولت جدید آمریکا به نقض گسترده حقوق بشر در ایران قلمداد شده است.
بر اساس سوابق ثبتشده، ایالات متحده از سال ۲۰۱۰ همواره با انتقاد از نقض حقوق بشر در ایران، در رابطه با جمهوری اسلامی ایران توصیههایی ارائه داده بود، اما امسال از انجام چنین کاری خودداری کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در حالی که حکومت ایران از سوی ایالات متحده مورد انتقاد قرار نگرفت، دیگر کشورهای عضو مانند بریتانیا، سوئد، سوئیس و پاراگوئه رفتار ایران با زنان، آمار بالای اعدامها و سرکوب مخالفان را محکوم کردند.
اوکراین نیز جمهوری اسلامی را بهدلیل ارسال پهپاد و موشک به روسیه برای جنگ در اوکراین مورد انتقاد قرار داد. آلمان هم با محکوم کردن تبعیض جنسیتی و سرکوب آزادیهای اساسی در ایران، خواستار لغو مجازات اعدام شد.