آتش‌بس جدید بین اسرائیل و حماس از صبح یکشبنه ۱۹ ژانویه آغاز می‌شود، با سکوت شش هفته‌ای سلاح‌ها مبادله گروگان‌های اسرائیلی با زندانیان فلسطینی آغاز می‌شود. اما آیا این آتش‌بس پایدار خواهد بود؟پس از پانزده ماه جنگ خونین در نوار غزه، سرانجام ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه (به‌وقت محلی) صبح روز یکشنبه ۱۹ ژانویه (۳۰ دی) مرحله نخست آتش‌بس جدید میان اسرائیلو حماس اجرایی می‌شود. این آتش‌بس نه تنها برای پایان موقت درگیری‌ها طراحی شده است، بلکه به عنوان ابزاری برای مبادله گروگان‌ها و زندانی‌ها و آغاز یک مسیر پیچیده به سوی صلح و ثبات در منطقه، اهمیت ویژه‌ای دارد. با این حال، در این میان چالش‌هایی وجود دارد که می‌تواند بر پایداری این آتش‌بس و نتایج آن تأثیر بگذارد.
آتش‌بس: شروعی نو یا ادامه بحران؟
آتش‌بس جدید میان اسرائیل و حماس، که تحت نظارت مصر، قطر و آمریکا به توافق رسیده، قرار است به مدت شش هفته اجرایی شود. این توافق در ابتدا به گونه‌ای طراحی شده که گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی آزاد شوند.
در مرحله نخست قرار است ۳۳ گروگان اسرائیلی آزاد شوند. منابع اسرائیلی شمار زندانیان فلسطینی که قرار است آزاد شوند را در روز جمعه ۷۳۷ نفر اعلام کردند. این رقم اما از سوی مقامات مصری در روز شنبه یک هزار و ۸۹۰ نفر اعلام شد.
قرار است گروگان‌های اسرائیلی روز یکشنبه به هیئتی از صلیب سرخ، مقامات قطری و مصری تحویل، به مصر برده شده و در آنجا به مقامات اسرائیلی تحویل داده شوند.
در حالی که آزادی زندانیان فلسطینی در راستای کاهش تنش‌ها و اعتمادسازی صورت می‌گیرد، اما آزادسازی برخی زندانیان که سابقه ارتکاب جرائم سنگین مانند قتل و حملات تروریستی دارند، نگرانی‌هایی را برای اسرائیلی‌ها ایجاد کرده است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
زندانیان فلسطینی و واکنش اسرائیل: آزادی‌ها با تهدیدات امنیتی
آزادی زندانیان فلسطینی از زندان‌های اسرائیل همواره یکی از محورهای اصلی در مذاکرات و درگیری‌ها میان اسرائیل و فلسطینی‌ها بوده است. طبق این توافق، گروه‌های فلسطینی نظیر حماس و جهاد اسلامی باید تعداد قابل توجهی از گروگان‌های اسرائیلی را آزاد کنند. اما در مقابل، آزادی بسیاری از فلسطینی‌هایی که به اتهام قتل و اقدامات تروریستی محکوم شده‌اند، جزئی از این توافق است که موجب ایجاد نگرانی‌هایی در میان مقامات و شهروندان اسرائیلی شده است.
بر اساس گزارش‌ها، زندانیانی مانند محمود عطالله و ذکریا زبیدی، که از جمله متهمان قتل و حملات تروریستی علیه اسرائیلی‌ها بوده‌اند، در فهرست زندانیانی قرار دارند که در این آتش‌بس آزاد خواهند شد. این آزادسازی‌ها باعث افزایش نگرانی‌های امنیتی در میان اسرائیلی‌ها شده و برخی تحلیل‌گران معتقدند که این اقدام می‌تواند به تقویت توانایی‌های نظامی حماس و سایر گروه‌های فلسطینی در غزه کمک کند.
پیش‌بینی‌ها درباره آینده غزه؛ فرصت یا تهدید برای روند صلح؟
آتش‌بس و مبادله گروگان‌ها و زندانی‌ها ممکن است گامی به سوی کاهش تنش‌ها باشد، اما این توافق به خودی خود نمی‌تواند به حل تمام بحران‌های موجود در غزه و نوار غزه منجر شود.
یکی از سوالات مهمی که مطرح است، این است که آیا دولت خودگردان فلسطین، که در سال ۲۰۰۷ از غزه اخراج شد، می‌تواند به عنوان یک طرف مذاکره‌کننده بازگشته و کنترل این منطقه را دوباره در دست گیرد؟ به نظر می‌رسد که حماس، که در حال حاضر در غزه حاکم است، در برابر این درخواست مقاومت میکند و احتمالاً در آینده‌ای نزدیک نظارت بر امنیت و سایر مسائل منطقه‌ای را در دست خواهد گرفت.
حماس در بیانیه‌ای که روز شنبه منتشر کرد اعلام کرده است که “نیروهای پلیس این گروه برای تامین امنیت در نوار غزه مستقر خواهند شد”. منابع نزدیک به حماس گفته‌اند که این موضوع “در مذاکرات آتش‌بس بین مصر، قطر و اسرائیل مورد توافق قرار گرفته” و “اسرائیل بطور موقت حضور چنین نیروی انتظامی را تحمل میکند.” این ادعا از سوی مقامات اسرائیلی تائید نشده است.
در همین حال، برخی مقامات فلسطینی از جمله محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، اعلام کرده‌اند که آماده‌اند به مذاکرات برای بازگشت به غزه و تحقق آشتی ملی بپردازند. در عین حال، حماس همچنان تأکید دارد که تنها مذاکرات مستقیم با اسرائیل می‌تواند به صلحی پایدار منجر شود.
نگرانی‌های اسرائیل و جامعه بین‌المللی، آیا این آتش‌بس پایدار خواهد بود؟
در حالی که توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حماس می‌تواند قدمی مثبت در راستای کاهش تنش‌ها و جلوگیری از جنگ‌های بیشتر باشد، اما تحلیل‌گران معتقدند که این توافق با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد شد که ممکن است بر پایداری آن تأثیر بگذارد. یکی از این چالش‌ها، بی‌اعتمادی میان طرفین است.
اسرائیل و حماس هر دو در گذشته تجربه‌های تلخی از نقض توافقات آتش‌بس و حملات متقابل دارند. این بی‌اعتمادی می‌تواند موجب شکست مذاکرات و بازگشت به درگیری‌های گسترده‌تر شود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
علاوه بر این، فشارهای بین‌المللی برای دستیابی به یک صلح پایدار در غزه ادامه دارد. مقامات بین‌المللی از جمله سازمان ملل و اتحادیه اروپا بر اهمیت پیشبرد گفتگوها و حل‌وفصل سیاسی تأکید دارند. در این میان، برخی کشورهای منطقه‌ای مانند مصر و قطر نقش کلیدی در تسهیل مذاکرات ایفا می‌کنند و تأکید دارند که بهبود شرایط انسانی در غزه و ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای مردم فلسطین می‌تواند یکی از ارکان اصلی برای رسیدن به صلح پایدار باشد.
