مذاکرات ژنو با محوریت برنامه هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها در حالی برگزار شد که مصوبه پارلمان اروپا و بازگشت ترامپ، دیپلماسی را با چالش‌هایی جدی مواجه کرده است. آیا توافقی ممکن است یا تنش‌ها به درگیری خواهد انجامید؟در آستانه بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و در بحبوحه تنش‌های فزاینده میان ایران و غرب، مذاکرات میان ایران و قدرت‌های اروپایی (E3) در ژنو برگزار شد. این گفتگوها که با هدف بررسی راه‌حل‌های دیپلماتیک برای برنامه هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها انجام شد، تحت تاثیر مصوبه اخیر پارلمان اروپا و نگرانی‌های امنیتی ناشی از روابط ایران و روسیه قرار گرفته است.

پارلمان اروپا؛ فشار بر ایران برای تغییر رویکرد

پارلمان اروپا اخیراً قطعنامه‌ای را تصویب کرد که به شدت از همکاری محدود ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) انتقاد می‌کند. این قطعنامه که با حمایت گسترده اعضا همراه بود، خواستار افزایش فشار بر ایران برای پایبندی به تعهدات خود در چارچوب توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) شد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

تصویب این قطعنامه در حالی بود که تهران پیش‌تر اعلام کرده بود که قصد دارد تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته خود را افزایش دهد و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را تقویت کند. این اقدامات از سوی آژانس به عنوان گامی به سوی تولید اورانیوم با غلظت تسلیحاتی تفسیر شده است.

نیکولاس لرنر، رئیس سازمان اطلاعات خارجی فرانسه، در واکنش به این تحولات هشدار داد: «احتمال گسترش تسلیحات هسته‌ای ایران، یکی از بحرانی‌ترین تهدیدات پیش روی ماست. خدمات اطلاعاتی ما به طور جدی در حال کار روی راهبردهایی برای مقابله با این تهدید هستند.»

این موضع‌گیری‌ها، به ویژه پس از افزایش همکاری‌های نظامی ایران با روسیه در جریان جنگ اوکراین، به اختلافات میان ایران و قدرت‌های اروپایی دامن زده است.

چالش بازگشت ترامپ و فشار بر دیپلماسی

یکی از اصلی‌ترین مباحث مطرح‌شده در مذاکرات ژنو، بازگشت قریب‌الوقوع ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا است. ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود با خروج از برجام و اعمال سیاست «فشار حداکثری» تلاش کرد اقتصاد ایران را به شدت تضعیف کند. بازگشت او می‌تواند تلاش‌های دیپلماتیک کنونی را به خطر بیندازد.

یک مقام ارشد اروپایی در این زمینه به رویترز گفت: «هدف اصلی ما در ژنو این است که پیش از آغاز دوره جدید ترامپ، ایران را متقاعد کنیم که در مسیر مذاکرات جدی وارد شود. زمان در حال اتمام است و باید به توافقی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران دست یابیم.»

در همین حال، کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی وزیر خارجه ایران، پس از این نشست در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس تاکید کرد: «ما قاطعانه به پیگیری منافع مردم خود متعهد هستیم و ترجیح‌مان مسیر گفتگو و تعامل است. توافق شد که در آینده نزدیک مذاکرات ادامه یابد.»

دیپلمات‌های اروپایی از عدم نتیجه محسوس در مذاکرات خبر داده‌اند، ولی آنها هم توافق در باره ادامه گفت‌وگوها را تأیید کرده‌اند.

تهدیدات منطقه‌ای و سایه جنگ بر مذاکرات

در کنار موضوعات هسته‌ای، خطر افزایش تنش‌ها در خاورمیانه نیز بر این مذاکرات سایه افکنده است. با وجود آتش‌بس شکننده میان اسرائیل و حزب‌الله در لبنان، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرده که تمرکز اصلی کشورش بر مهار ایران خواهد بود.

ایران در این میان، مصوبه پارلمان اروپا را بخشی از فشارهای سیاسی غرب در حمایت از اسرائیل می‌داند. مقامات ایرانی بارها تاکید کرده‌اند که رویکرد اروپا به ویژه در طرح قطعنامه‌های آژانس، اعتماد متقابل را تضعیف می‌کند.

با این حال، دیپلمات‌های اروپایی امیدوارند پیش از تابستان آینده و پایان محدودیت‌های کلیدی برجام در اکتبر ۲۰۲۵، بتوانند به توافقی دست یابند که هم ایران را به تعهدات هسته‌ای بازگرداند و هم راهی برای رفع بخشی از تحریم‌ها باز کند.

سرنوشت مذاکرات؛ دیپلماسی یا رویارویی؟

مذاکرات ژنو نشان داد که شکاف میان طرفین همچنان عمیق است. ایران به دنبال رفع تحریم‌ها و دستیابی به تضمین‌هایی برای حفظ منافع اقتصادی خود است، در حالی که اروپا بر توقف برنامه هسته‌ای و کاهش تنش‌های منطقه‌ای تاکید دارد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

آینده این گفتگوها به متغیرهای متعددی بستگی دارد: از تصمیم‌گیری مقامات تهران گرفته تا تغییرات احتمالی در سیاست‌های آمریکا پس از بازگشت ترامپ. در چنین شرایطی، دیپلماسی همچنان تنها گزینه موجود برای جلوگیری از تشدید بحران تلقی می‌شود، هرچند مسیر آن پرچالش و نامطمئن به نظر می‌رسد.

اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان نسبت به احتمال اخلال در انتخابات آلمان هشدار داد. به گفته این منبع، در این زمینه تهدید از سوی روسیه وجود دارد و احتمال می‌رود منتقدان مسکو هدف کمپین‌های تخریبی قرار بگیرید.انتخابات زودهنگام پارلمان آلمان قرار است روز ۲۳ فوریه سال ۲۰۲۵ (۵ اسفند ۱۴۰۳) برگزار شود.

در همین حال اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان نسبت به احتمال ایجاد اختلال در این انتخابات توسط “دروغ‌پراکنی، خرابکاری و حملات سایبری” هشدار داده است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

به گفته مقامات مسئول دفاع از جاسوسی در آلمان، این نگرانی وجود دارد که عوامل ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه ممکن است قبل از انتخابات سیاستمداران طرفدار روسیه در آلمان را مورد حمایت قرار دهند و در عین حال کمپین‌هایی علیه منتقدان مسکو ایجاد کنند.

حال اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان از “تلاش‌های گسترده برای مداخله در انتخابات از سوی دستگاه‌های اطلاعاتی خارجی” هشدار داده است.

“احتمال تلاش‌ برای تاثیرگذاری بر انتخابات توسط دولت‌های خارجی”

اداره فدرال مذکور روز جمعه ۲۹ نوامبر با استناد به تحلیل داده‌های سازمان اطلاعات آلمان از “تلاش‌های احتمالی برای تاثیرگذاری دولت‌های خارجی” بر انتخابات پارلمان این کشور، خبر داد.

بیشتر بخوانید: هشدار نهاد امنیتی آلمان درمورد حملات سایبری روسیه

طبق تحلیل سازمان اطلاعات آلمان، “تهدید اصلی” در این زمینه از سوی روسیه سرچشمه می‌‌گیرد.

در بیانیه اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان در این مورد آمده است: «با توجه به جنگ روسیه علیه اوکراین، روسیه بزرگترین و واضح‌ترین علاقه را برای تاثیرگذاری بر انتخابات به نفع خود دارد.»

“جنگ اطلاعاتی با غرب”

طبق این گزارش، مقام‌های روسی پیش‌تر نیز از “جنگ اطلاعاتی با غرب” سخن گفته‌اند. در همین حال گفته شده است که از زمان آغاز جنگ تجاوزکارنه روسیه علیه اوکراین، مسکو به طور فعالانه انتشار “روایت‌های ضد غربی و نیز مربوط به طرفداری از روسیه” را افزایش داده است.

بیشتر بخوانید: حملات سایبری در آلمان؛ احضار دیپلمات روس به وزارت‌ خارجه

مقامات آلمان بر این باور هستند که هدف از این اقدامات روسیه ایجاد “ناامنی‌و خطوط شکاف در جامعه آلمان و نیز کاستن از میزان آمادگی جامعه آلمان برای حمایت از اوکراین” است.

اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان اعلام کرد که به منظور مقابله با این تهدید، یک تیم ویژه‌ را ایجاد کرده است و به طور نزدیک در حال همکاری با نهادهای امنیتی فدرال و ایالتی و نیز سایر نهادهای زیربط است.

“تخریب هدفمند اعتبار کاندیداهای غیر مورد پسند”

این اداره در این مورد همچنین خبر داد: «احتمال حمایت فعال از برخی کاندیداها یا احزاب که در راستای منافع روسیه عمل می‌کنند، وجود دارد. همچنین تخریب هدفمند اعتبار کاندیداهای نامطلوب برای روسیه، زیر سئوال بردن فرآیند برگزاری انتخابات و ایجاد شک و تردید در مورد برگزاری قانونی انتخابات نیز ممکن است.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

این نهاد کشور آلمان همچنین خاطرنشان کرد: «حملات سایبری نیز ممکن است برای تاثیرگذاری بر انتخابات انجام شود. سرقت اطلاعات و دستکاری و انتشار آن نیز از جمله روش‌های رایج به منظور تاثیرگذاری غیرمستقیم بر انتخابات توسط قدرت‌های خارجی است.»

اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان همچنین هشدار داد که احتمال استفاده از هوش مصنوعی “برای عملیات‌های پیچیده دروغ‌پراکنی” نیز وجود دارد.

در تهران، رسانه‌های حکومتی حملات مخالفان دولت سوریه به ادلب و حلب با آتش‌بس اسرائیل و حزب‌الله را مرتبط دانستند و گمانه‌زنی‌ها درباره نقش ترکیه در محدود کردن نفوذ ایران در مدیترانه و ایجاد “دیوار امنیتی” شدت گرفته است.در جریان حمله گسترده گروه‌های شبه‌نظامی جهادی، بیش از ۵۰ شهر و روستا در شمال‌غرب سوریه به تصرف درآمدند. این حمله همچنین دانشگاهی در حلب را هدف قرار داد که به گفته منابع، چهار نفر کشته شدند. هزاران نفر از مردم محلی نیز مجبور به فرار شده‌اند.

بنا بر آخرین گزارش‌ها شورشیان مسلح مدعی‌ شده‌اند که نیروهایشان به مرکز مرکز شهر حلب و محله‌های غربی آن وارد شده‌اند. دیده‌بان حقوق بشر سوریه که مقر آن در بریتانیا است نیز از ورود نیروهای هیئت تحریر الشام و گروه‌های متحد آن به شهر حلب خبر داده است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

این درگیری‌ها شدیدترین مواجهه‌ها در سال‌های اخیر میان شورشیان اسلام‌گرا و نیروهای دولتی سوریه در شمال‌غرب کشور محسوب می‌شود. طبق گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه مناطق گسترده‌ای در شمال و شمال‌غرب سوریه، شامل بیش از ۵۰ شهر و روستا در حلب و ادلب، به کنترل گروه هیات تحریر الشام (HTS) و نیروهای هم‌پیمان آن درآمده‌اند.
این اطلاعات به صورت مستقل قابل تأیید نیستند.

حمله به دانشگاه حلب و واکنش ارتش سوریه

در جریان حمله نیروهای اسلام‌گرا به دانشگاه حلب، چهار نفر کشته شدند که به گفته دیده‌بان حقوق بشر و خبرگزاری دولتی سوریه (سانا)، همگی دانشجو بودند. با این حال، شورشیان این ادعا را رد کردند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
ارتش سوریه، که از حمایت جنگنده‌های روسی برخوردار است، در پاسخ به این حمله بیش از ۶۰ هدف را در ادلب و حومه حلب بمباران کرده است. یک مقام امنیتی اعلام کرد که نیروهای دولتی برای تقویت موقعیت خود به حلب اعزام شده‌اند و افزود: «حمله‌کنندگان هنوز به مرزهای شهر نرسیده‌اند.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین از دولت سوریه خواست تا هرچه سریع‌تر نظم و قانون اساسی را در حلب برقرار کند.

آوارگی هزاران نفر و وضعیت وخیم انسانی

سازمان ملل اعلام کرده است که از روز چهارشنبه تاکنون حدود ۱۴ هزار نفر از مناطق اطراف ادلب و غرب حلب به دلیل درگیری‌ها آواره شده‌اند. دیوید کاردن، معاون هماهنگ‌کننده منطقه‌ای کمک‌های انسانی سازمان ملل در سوریه، هشدار داد که شرایط برای غیرنظامیان به سرعت در حال وخامت است. او در گفتگو با خبرگزاری دی‌پی‌ای (dpa) گفت: «ما گزارش‌هایی از کودکان با جراحات متعدد ناشی از ترکش دریافت کرده‌ایم.»

تأکید ایران بر حمایت از سوریه در مبارزه با تروریسم

همزمان، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، ظهر امروز (جمعه ۹ آذر ۱۴۰۳) در تماس تلفنی با بسام صباغ، وزیر امور خارجه سوریه، درباره آخرین تحولات سوریه و منطقه رایزنی و تبادل نظر کرد.
به گزارش ایسنا، در این تماس، وزیر خارجه سوریه گزارشی از وضعیت میدانی در شمال این کشور ارائه داد. وی تأکید کرد که دولت و ملت سوریه با تمام توان در برابر حملات گروه‌های تروریستی ایستاده‌اند و همچون گذشته این گروه‌ها و حامیان آنها را در رسیدن به اهداف خود ناکام خواهند گذاشت.

عباس عراقچی فعال شدن مجدد گروه‌های مخالف دولت در سوریه را طراحی مشترک آمریکا و اسرائیل خواند که پس از “شکست‌از مقاومت در لبنان و فلسطین” انجام شده است. او افزود: «جمهوری اسلامی ایران بر تداوم حمایت از دولت، ملت و ارتش سوریه در مبارزه با تروریسم و حفاظت از امنیت و ثبات منطقه تأکید دارد.»
وزیر امور خارجه ایران تاکید کرد تلاش‌های تروریستی در منطقه نه تنها امنیت سوریه، بلکه ثبات کل منطقه را هدف قرار داده است. او گفت که تهران در چارچوب همکاری‌های منطقه‌ای به حمایت خود از سوریه برای مقابله با این تهدیدات ادامه خواهد داد.

تردیدها درباره نقش ترکیه

رسانه‌های جمهوری اسلامی آغاز حملات ناگهانی هیئت تحریر الشام در استان ادلب و پیشروی این گروه به سمت حلب را با “آتش‌بس میان ارتش اسرائیل و حزب‌الله لبنان” مرتبط دانستند و ترکیه را متهم به هدایت این رویدادها کردند.

وبسایت «انتخاب» روز پنج‌شنبه در این زمینه نوشت که ترکیه با تشدید بحران در سوریه، به دنبال محدود کردن نفوذ ایران در مدیترانه است. بنا به ادعای این رسانه، آنکارا قصد دارد طرح خود برای ایجاد یک دیوار امنیتی از مدیترانه تا مرز ایران را عملی کند. رجب طیب اردوغان نیز این هفته بار دیگر بر اجرای این طرح تأکید کرد.

جنگ داخلی طولانی‌مدت و بن‌بست سیاسی

جنگ داخلی سوریه که از سال ۲۰۱۱ آغاز شد، کشور را به شدت تجزیه کرده است. اکنون بشار اسد با حمایت روسیه و ایران، دو سوم کشور را کنترل می‌کند، در حالی که شمال‌غرب و مناطق کردنشین و بخش‌هایی از منطقه دیرالزور در شرق همچنان تحت کنترل گروه‌های مخالف است. با این حال، هیچ راه‌حل سیاسی برای این بحران در چشم‌انداز دیده نمی‌شود.

دانشمندان به تازگی موفق شدند فرایند ساخت لوح آسمان ۳۶۰۰ ساله نبرا؛ قدیمی‌ترین تجسم از تصویر کیهان و مهم‌ترین یافته باستان‌شناسی قرن بیستم که در برنامه حافظه جهانی یونسکو ثبت شده را به طور جامع تحلیل کنند.محققان در جریان یکی از شگفت‌انگیزترین پژو‌هش‌های باستان‌شناسی موفق شدند فرایند ساخت لوح آسمانی مشهور به “نبرا” را که بیش از ۳۶۰۰ سال قدمت دارد به‌طور جامع تحلیل کنند. این لوح برنزی که به‌ عنوان قدیمی‌ترین تصور مشخص از پدیده‌های آسمانی در جهان شناخته می‌شود در سال ۲۰۱۳ در فهرست حافظه جهانی یونسکو ثبت شد.

به گزارش خبرگزاری آلمان، یافته‌های اصلی اخیر مربوط به فرآیند ریخته‌گری و ساخت قالب اولیه لوح برنزی یعنی آلیاژی متشکل از مس و مقدار کمی قلع است، و به ساخت جزئیات طلایی روی آن نمی‌پردازد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

بررسی‌های متالورژیکی دانشمندان نشان می‌دهد که این لوح آسمان از طریق یک فرآیند پیچیده آهنگری گرم ساخته شده است و برای ساخت آن تا رسیدن به ابعاد نهایی، حدود ده چرخه مورد نیاز بوده است.

بیشتر بخوانید: آیا سرنوشت انسان تحت تاثیر رخدادهای آسمانی است؟

به گفته محققان در هر چرخه، مواد تا دمای حدود ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد گرم و چکش‌کاری شده، یعنی به شکل دلخواه درآورده شده و سپس برای آزادسازی تنش‌های ساختاری فلز، تحت عملیات گداختگی قرار گرفته است.

در این تحقیق که در مجله علمی “ساینتیفیک ریپورتز” منتشر شده، علاوه بر تحلیل‌های ریزساختاری بر روی سطوح رنگ‌آمیزی شده با میکروسکوپ نوری، از دو روش تصویربرداری مدرن نیز برای اندازه‌گیری سختی مواد استفاده شده است.

برای انجام این پژوهش، یک نمونه کوچک از بخش خارجی لوح، که نخستین بار در سال ۲۰۰۲ برای آزمایش و بررسی‌ برداشته و دوباره در جای خود قرار داده شده بود، مجددا برداشته، بررسی و سپس مجددا به محل اصلی خود بازگردانده شد.

لوح آسمان؛ از قاچاقچیان عتیقه تا آزمایشگاه‌های علمی

لوح آسمان که یکی از مهم‌ترین یافته‌های باستان‌شناسی آلمان محسوب می‌شود، در سال ۱۹۹۹ میلادی توسط دو سارق باستانی که در نزدیک نبرا در ایالت زاکسن-آنهالت به حفاری غیرمجاز می‌پرداختند کشف شد. دو دلال، این گنجینه را از سارقان آثار باستانی خریداری کرده بودند اما این افراد در یک عملیات فروش ساختگی در فوریه ۲۰۰۲ در بازل سوئیس، دستگیر و محکوم شدند.

بیشتر بخوانید: آیا زمان صرفا یک توهم ناشی از درهم‌تنیدگی کوانتومی است؟

این اثر باستانی باارزش در نهایت برای انجام تحقیقات بیشتر به دست باستان‌شناسان رسید. محققان با ساخت نسخه شبیه‌سازی شده از یک قالب ریخته‌گری دریافتند که قالب ریخته‌گری شده نسخه اصلی باید کمی بزرگ‌تر و نازک‌تر از قالب شبیه‌سازی شده بوده باشد.

به گفته محققان، این که تحقیقات حتی بیش از ۲۰ سال پس از کشف لوح آسمان همچنان به چنین یافته‌های بنیادی جدیدی منجر می‌شوند، نه‌تنها بار دیگر به‌طور واضح ویژگی خارق‌العاده این کشف قرن را نشان می‌دهد، بلکه همچنین نشان‌دهنده این است که هنر فلزکاری در عصر برنز اولیه تا چه حد پیشرفته بوده است.

بیشتر بخوانید: مرکز عالم کجاست؟

باستان‌شناسان می‌گویند لوح آسمان برای مردم عصر برنز بسیار ارزشمند بوده و تا حدود ۴۰۰ سال مورد استفاده قرار گرفته است. به گفته آن‌ها مواد این قطعه عجیب باستانی، حتی در دوران برنز نیز توسط چندین صنعتگر بررسی شده بود – وجود یک شیار حدودا شش سانتی‌متری و با یک میلی‌متر عمیق در پشت لوح برنزی، گواه این موضوع است. در قسمت جلویی، تصاویر طلایی وجود دارد که باستان‌شناسان آن‌ها را به‌عنوان کمان افق، کشتی، ماه، خورشید و ستارگان تفسیر می‌کنند.

این اثر از سال ۲۰۰۲ در موزه پیش‌تاریخ ایالت زاکسن-آنهالت در شهر هاله نگهداری می‌شود. نسخه‌هایی از این لوح در نمایشگاه‌های مختلف جهان به نمایش گذاشته شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

برخی از محققان در سال ۲۰۲۰ ادعا کرده بودند که این لوح ممکن است نه متعلق به عصر برنز، بلکه متعلق به عصر آهن (تقریبا بین ۸۰۰ تا ۵۰ قبل از میلاد) باشد. با وجود این، اغلب شواهد علمی از جمله بررسی ترکیب فلزات، بستر خاک و همچنین طرح‌ها و نمادهای روی این اثر، از فرضیه تعلق آن به عصر برنز حمایت می‌کنند. با این حال، این موضوع همچنان به عنوان یکی از موارد جذاب و محل بحث در علم باستان‌شناسی باقی مانده است.