احزاب مسیحی برنده انتخابات پارلمانی آلمان در سال ۲۰۲۵ شدند. اولاف شولتس از حزب سوسیال دمکرات شکست سختی را متحمل شد. حزب راست‌گرای “آلترناتیو برای آلمان” یک پنجم آراء را کسب کرد. اما معنای این انتخابات برای آلمان چیست؟در آلمان مرسوم است که قوی‌ترین حزب صدراعظم را تعیین می‌کند. حال اتحاد احزاب مسیحی (حزب دمکرات مسیحی و حزب سوسیال مسیحی) به این هدف دست یافته است. فریدریش مرتس، رهبر حزب دمکرات مسیحی در شب انتخابات در مقر مرکزی این حزب اعلام کرد: «ما برنده انتخابات پارلمانی ۲۰۲۵ هستیم.» مرتس و حزب دمکرات مسیحی امیدوار بودند که بیش از ۳۰ درصد آراء را کسب کنند که البته به آن دست نیافتند و حال تنها ۲۸.۵ درصد آراء را دارند.
بیشتر بخوانید: نتایج اولیه انتخابات پارلمانی آلمان؛ پیروزی محافظه‌کاران
با این میزان آرا نمی‌توان در آلمان به تنهایی دولت تشکیل داد. به همین دلیل باید در پی یافتن شرکایی برای تشکیل دولت ائتلافی بود. اتحاد احزاب مسیحی برای ایجاد اکثریت در پارلمان می‌تواند از حزب راست‌گرای “آلترناتیو برای آلمان” کمک بگیرد. این حزب راستگرا یک پنجم آراء را به خود اختصاص داده و درمقام دوم پس از اتحاد احزاب مسیحی قرار دارد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
آلیس وایدل، یکی از دو رهبر این حزب راستگرا پس از اعلام نتایج انتخابات گفت: «عده‌ای می‌خواستند آرای ما را نصف کنند، اما برخلاف خواست آنان آرای ما دو برابر شد.»
وایدل تصریح کرد که اتحاد احزاب مسیحی تنها در همکاری و ائتلاف با حزب او قادر خواهد بود که برنامه و وعده‌های انتخاباتی خود را محقق سازد. برای مثال در زمینه سیاست مهاجرتی. وایدل گفت که حزب او دست‌های خود را به سوی اتحاد احزاب مسیحی دراز کرده و خواهان همکاری با اتحاد احزاب مسیحی در تشکیل دولت ائتلافی است.
اما اتحاد احزاب مسیحی پیشتر همکاری و ائتلاف با حزب آلترناتیو برای آلمان را به طور اصولی رد کرده و فریدریش مرتس گفته بود: «ما به طور بنیادین رویکردهای متفاوتی به مسائل داریم. به طور مثال در زمینه سیاست خارجی، در امور امنیتی و در خیلی امور دیگر که در رابطه با اتحادیه اروپا و ناتو هستند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
مرتس بار دیگر پس از اعلام نتایج آراء در یک نشست تلویزیونی خطاب به وایدل گفت “شما می‌توانید تا هر زمانی که می‌خواهید دستانتان را به سوی ما دراز کنید”، اما ما با شما همکاری نخواهیم کرد. وایدل نیز در مقابل گفت که به عنوان بزرگترین نیروی اپوزیسیون در پارلمان به دنبال همکاری با کسانی خواهد بود که برای آلمان “سیاستی عقلانی” را به پیش می‌برند.
احزاب مسیحی در پی تغییر سیاست هستند
موضوعات اصلی در انتخابات این دوره در کنار وضعیت اقتصادی، موضوع پناهجویی بود. مارکوس زودر، رهبر حزب سوسیال مسیحی در این باره گفت: «ما شاهد نگرانی شهروندان آلمانی بودیم و همین نگرانی باعث موفقیت حزب آلترناتیو برای آلمان شده است. مردم هنوز مطمئن نیستند که احزاب مسیحی به وعده‌های خود عمل کنند، و به این دلیل، رای به این حزب دادند. ما تمام تلاش خود را خواهیم کرد که جهت‌گیری سیاسی را در آلمان تغییر دهیم.»
با توجه به نتایج آراء به نظر می‌رسد که ائتلافی از احزاب مسیحی و حزب سوسیال دمکرات آلمان شکل گیرد. حزب سبزها نیز مایل به همکاری است. اما احزاب دولت کنونی آلمان باید نخست شکست خود را تحلیل و هضم کنند. به‌ویژه حزب سوسیال دمکرات آلمان باید شکست سنگین خود را تجزیه و تحلیل کند. این حزب با کسب حدود ۱۶ درصد آراء، بدترین نتیجه در انتخابات پارلمانی را از ۱۸۹۰ تا کنون تجربه کرده است. اولاف شولتس، صدراعظم کنونی آلمانی به این امر معترف است. بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع و هم‌حزبی شولتس با عبارتی انتقادی‌تر گفت که این “نتیجه‌ای فاجعه‌وار و خوردکننده” برای حزب بوده است.
اولاف شولتس، صدراعظم بی‌اقبال
اولاف شولتس، تنها صدراعظمی در آلمان است که در ۵۰ سال گذشته برای بار دوم انتخاب نشده است. حتی دوران صدراعظمی او به ۳ سال نیز نرسید و ائتلاف سه حزب سوسیال دمکرات، حزب دمکرات آزاد و سبزها در نوامبر ۲۰۲۴ پیرامون اختلاف مالی به شکست انجامید. شولتس اعلام کرده که در آینده می‌خواهد تنها یک نماینده عادی در پارلمان باشد.
نه تنها حزب سوسیال دمکرات، بلکه حزب دمکرات آزاد (لیبرال‌ها) به رهبری کریستیان لیندنر نیز متحمل شکست تلخی شد و نتوانست حد نصاب ۵ درصد آرا را کسب کند و به همین دلیل در پارلمان آتی آلمان جایی نخواهد داشت. لیندنر نیز اعلام کرده که از سیاست کناره‌گیری خواهد کرد.
ریزش آرای حزب سبزها چندان جدی نیست. روبرت هابک، کاندیدای اصلی سبزها نیز اعلام کرد که نتیجه انتخابات برای آنان “قابل قبول” است. به گفته هابک حزب سبزها در “انتخابات ریزش آرای شدیدی نداشته، گرچه حزب امیدوار بوده که رای بیشتری کسب کند.”
او گفت که در صورتی که اتحاد احزاب مسیحی مایل باشند که سبزها در ائتلاف آینده شرکت جویند او آماده گفت‌وگو است. اما نتایج نهایی انتخابات نشان می‌دهد که برای ائتلاف آتی نیازی به حزب سبزها نیست.
حضور حزب چپ در پارلمان آتی
اتحاد احزاب مسیحی پیش از اعلام نتایج انتخابات گفته بود که مایل به همکاری و ائتلاف با حزب چپ آلمان و “اتحاد زارا واگن‌کنشت” (BSW) نیست. اتحاد زارا واگن‌کنشت که در اوایل سال ۲۰۲۴ از حزب چپ انشعاب کرد نتوانست در این انتخابات از حد نصاب ۵ درصدی عبور کرد و مانند حزب دمکرات آزاد نقشی در پارلمان آتی نخواهد داشت.
اما حزب چپ آلمان در کارزاری فشرده که از چند هفته پیش آغاز کرد توانست بطور شگفت‌آوری ۸.۸ درصد آرا را به خود اختصاص دهد و فراکسیون ۶۴ نفره در پارلمان داشته باشد.
صرف‌نظر از اینکه روند گفت‌وگوها میان اتحاد احزاب مسیحی و سوسیال دمکرات‌ها چگونه باشد، تشکیل یک دولت ائتلافی کاری بسیار چالش‌برانگیز است. تشکیل دولت آتی به دلیل متعددی باید هرچه زودتر محقق شود. فریدریش مرتس بارها بر این موضوع تاکید کرده است. او گفته که جهان منتظر ما نخواهند ماند و مهلتی به ما برای مذاکرات و گفت‌وگوهای طولانی‌مدت نخواهد داد.
به گفته مرتس آلمان باید به سرعت دولتی توانمند و كارآمد تشکیل دهد، “تا آلمان بتواند در اروپا حضور داشته باشد و در جهان نیز دیده شود.” به باور مرتس آلمان باید دولتی مورد اعتماد داشته باشد و قرارداد ائتلافی برای کار دولت آتی باید تنها “چارچوب‌ها” را معین کند و وارد مسائل خرد نشود و برنامه‌ای با “تمام جزییات” برای دولت آتی طراحی نکند.
کسر بودجه در آلمان
بزرگترین چالش دولت آتی آلمان کسری بودجه است. مالیات‌های دریافت‌شده برای تامین هزینه‌های جاری کفایت نمی‌کنند. آلمان باید در بخش‌ها زیرساخت‌ها میلیاردها یورو هزینه کند. گذار به انرژی پاک و مقرون به صرفه یکی دیگر از چالش‌های دولت آتی خواهد بود. کسری بودجه در حال حاضر با مشکلات سیاسی و رکود اقتصاد در آلمان همراه شده است.
دولت فدرال آلمان از زمان حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ یکی از مهمترین حامیان کی‌یف بوده و تا کنون بیش از ۲۸ میلیارد یورو به اوکراین کمک کرده است. آلمان بعد از آمریکا بزرگترین حامی دولت اوکراین بوده است.
با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید معادلات در جنگ اوکراین تغییر کرده است. دولت ترامپ به اروپا پشت کرده و می‌گوید کمک به کی‌یف پیش از همه وظیفه کشورهای اروپایی است. به احتمال زیاد اروپا باید به تنهایی در پی استراتژی دفاعی برای خود در آینده باشد.
انتظارات بین‌المللی از آلمان
دولت آتی آلمان مجبور است که به سرعت اولویت‌های خود را مشخص کند. به‌ویژه اگر آلمان مایل است که نقشی تعیین‌کننده در عرصه سیاست بین‌المللی داشته باشد. کارستن لینه‌مان، دبیرکل حزب دمکرات مسیحی آلمان در این باره گفت: «ما باید به عنوان کشور آلمان نقش رهبری در اروپا را داشته باشیم. نه با برخورد از بالا، بلکه در هماهنگی با فرانسه و لهستان و سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا.»
آلمان در کنار ابتکارات دیپلماتیک باید خود را برای پرداخت هزینه‌های مالی سنگین آماده کند. شاید این موضوع مهمترین بخش مذاکرات در روند تشکیل دولت ائتلافی باشد. در زمینه تامین مالی هزینه‌های دولتی میان احزاب مسیحی و سوسیال دمکرات اختلافات فاحشی وجود دارد.
جلوگیری از قرض بیشتر
در قانون اساسی آلمان آمده است که دولت‌ها نباید بیش از آنچه کسب می‌کنند هزینه کنند. تنها در شرایط اضطراری مانند وقوع بلایای طبیعی یا بحران‌های اقتصادی دولت می‌توانند استثنا قائل شود.
حزب سوسیال دمکرات و حزب سبزها بر این باورند که باید دولت برای حل مشکلات اقتصادی قرض بیشتری بگیرد. اما فریدریش مرتس مایل است که رشد اقتصادی بدون اخذ وام و افزایش قرض و تنها از طریق کاهش مخارج صورت بگیرد. این به معنای کاهش هزینه‌های اجتماعی و کمک‌های دولتی به شهروندان و نهادهای ناتوان است.
اما حزب سوسیال دمکرات به شدت با این امر مخالف است و سبزها نیز به شدت به کاهش کمک‌ها برای تامین انرژی پاک اعتراض دارند.
تنها ۳۰ روز پس از اعلام نتایج انتخابات یعنی در ۲۵ ماه مارس باید دولت جدید تشکیل شود. بنا به قانون اساسی آلمان در نخستین نشست پارلمان جدید (بوندس‌تاگ) کار اولاف شولتس به عنوان صدراعظم و دولت او به پایان خواهد رسید. در صورت عدم تشکیل دولت جدید، دولت کنونی تنها وظیفه رتق و فتق امور را بر عهده خواهد داشت.
