نشست وزرای خارجه کشورهای عربی و نمایندگان کشورهای غربی از جمله آمریکا برای گفت‌وگو درباره سوریه به میزبانی عربستان در ریاض آغاز شده است. کارشناسان می‌گویند عربستان سعودی به دنبال افزایش نفوذ خود در سوریه جدید است.قدرت‌های جهانی برای ایجاد ثبات پس از سقوط حکومت بشار اسد در سوریه تلاش می‌کنند. در همین راستا دیپلمات‌های ارشد از خاورمیانه و غرب روز یکشنبه ۱۲ ژانویه (۲۳ دی) برای گفت‌وگو در مورد سوریه وارد پایتخت عربستان شدند.

به گفته تحلیلگران، عربستان سعودی، بزرگترین اقتصاد خاورمیانه، پس از سرنگونی اسد در ماه گذشته به دنبال افزایش نفوذ خود در سوریه است.

یک مقام سعودی روز شنبه ۱۱ ژانویه (۲۲ دی) به خبرگزاری فرانسه گفت که مذاکرات روز یکشنبه در دو جلسه برگزار می‌شود: جلسه اول مقامات عرب را گرد هم می‌آورد، در حالی که جلسه دوم شامل مشارکت گسترده‌تر مقامات کشورهایی از جمله ترکیه، فرانسه، اتحادیه اروپا و سازمان ملل خواهد بود.

انتظار می‌رود که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دبیرکل اتحادیه عرب، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس و نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد از دیگر شرکت کنندگان در این نشست باشند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله

احمد الشرع، رهبر حکومت جدید سوریه، که رهبری گروه هیئت تحریر شام را بر عهده دارد، در تلاش برای کاهش تحریم‌ها علیه سوریه است.

قدرت‌های غربی، از جمله ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، تحریم‌هایی را علیه دولت اسد به دلیل سرکوب وحشیانه تظاهرات ضد حکومتی در سال ۲۰۱۱ که به جنگ داخلی منجر شد، اعمال کردند.

بیش از ۱۳ سال جنگ داخلی منجر به کشته شدن بیش از نیم میلیون سوری، تخریب زیرساخت‌ها و فقر، همراه با آوارگی میلیون‌ها نفر به کشورهای دیگر از جمله اروپا شد.

کایا کالاس، دیپلمات ارشد اروپایی، روز جمعه ۱۰ ژانویه گفت که اگر حاکمان جدید سوریه برای تشکیل “یک دولت فراگیر که از اقلیت‌ها محافظت می‌کند” اقدامات لازم را انجام دهند، اتحادیه اروپا می‌تواند لغو تحریم‌ها را آغاز کند.

تلاش عربستان برای افزایش نفوذ در آینده سوریه

عربستان سعودی در سال ۲۰۱۲ روابط خود را با دولت اسد قطع کرد و مدت‌ها آشکارا از برکناری اسد حمایت می‌کرد. اما در سال ۲۰۲۳ میزبان نشست اتحادیه عرب بود که در آن از اسد برای بازگشت به عرصه منطقه‌ای استقبال شد.

در ماه جاری، پادشاهی عربستان کمک‌هایی از قبیل سرپناه و تجهیزات پزشکی را از طریق زمین و هوا به سوریه ارسال کرد.

ریاض اکنون در حال مذاکره برای “چگونگی حمایت‌های بیشتر در دوره انتقالی” در این کشور جنگ زده است.

آنا جاکوبز، عضو مؤسسه کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن، در این رابطه می‌گوید: «این اجلاس این پیام را ارسال می‌کند که عربستان سعودی می‌خواهد رهبری هماهنگ‌سازی تلاش‌های منطقه‌ای برای حمایت از بهبود وضعیت در سوریه را به عهده بگیرد.»

به گفته این تحلیلگر سیاسی اما سوال بزرگ این است که عربستان سعودی چقدر زمان و چه مقدار منابع را به این امر اختصاص خواهد داد؟ و آیا با باقی ماندن بسیاری از تحریم‌ها چه چیزی ممکن است؟

بیشتر بخوانید: تلاش حاکمان سوریه برای ارائه چهره‌ای معتدل در سال نو میلادی

یک مقام عربستان سعودی می‌گوید که دیدارهای روز یکشنبه بیانگر ادامه مذاکرات درباره سوریه پس از اسد است که ماه گذشته در اردن برگزار شد.

پس از آن گفت‌وگوها در شهر عقبه، دیپلمات‌ها در بیانیه‌ای مشترک خواستار یک دوره انتقالی به رهبری طرفین سوری برای “یک دولت فراگیر و غیر فرقه‌ای تشکیل شده از طریق یک فرآیند شفاف” شدند.

در این بیانیه همچنین بر “احترام به حقوق بشر” و اهمیت مبارزه با “تروریسم و ​​افراط‌گرایی” تاکید شده و از همه طرف‌ها خواسته شده تا به درگیری‌ها در سوریه پایان دهند.

وزیر خارجه ترکیه نیز پیش‌تر تایید کرده بود که در نشست روز یکشنبه شرکت خواهد کرد. یک دیپلمات ارشد عراق نیز در این نشست در ریاض حضور دارد و خبرگزاری فرانسه گزارش داده که وزیر خارجه آلمان نیز در این کنفرانس حاضر است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

همچنین جان بس، معاون سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا، پس از مذاکرات در ترکیه با محوریت “اهمیت ثبات منطقه‌ای، جلوگیری از استفاده از سوریه به عنوان پایگاه تروریسم و ​​تضمین شکست پایدار” گروه دولت اسلامی در این نشست شرکت خواهد کرد.

عمر کریم، کارشناس مسائل سیاسی عربستان در دانشگاه بیرمنگام، معتقد است که عربستان سعودی از جمله کشورهایی است که رویکرد محتاطانه‌تری نسبت به دولت جدید سوریه در مقایسه با ترکیه و قطر اتخاذ می‌کند. این دو کشور اولین کشورهایی بودند که پس از سقوط اسد سفارتخانه‌های خود را در دمشق بازگشایی کردند.

این کارشناس مسائل سیاسی، روابط عربستان با رهبران سوریه را “رویکرد مثبت” می‌نامد. به باور او ریاض به دنبال این است که ببیند آیا آنها می‌توانند ثبات را به ارمغان بیاورند و عناصر افراطی‌تر را در صفوف‌شان کنترل کنند یا خیر.

گروه هیئت تحریر شام از سازمان جبهه النصره (شاخه سازمان تروریستی القاعده در سوریه) برآمده ولی می‌گوید از سال ۲۰۱۶ به این سو هیچگونه ارتباطی با القاعده ندارد.

بیشتر بخوانید: محمد الجولانی؛ مردی که اسد را سرنگون کرد کیست؟

جولانیَ رهبر هیئت تحریر شام اکنون تلاش می‌کند خود را “مردمی” نشان ‌دهد و حتی “نام جهادی” خود (جولانی) را نیز به نام واقعی‌اش “احمد الشرع” تغییر داده است.

به گفته این فرمانده “اداره عملیات نظامی سوریه”، تهیه پیش‌نویس قانون اساسی جدید حدود سه سال طول خواهد کشید و پس از آن یک سال دیگر برای برگزاری انتخابات لازم است. او تأکید کرده است که برای برگزاری “انتخابات معنادار” ابتدا باید توافق گسترده‌ای در میان مردم سوریه حاصل شود.

جنبش فتح به ریاست محمود عباس با صدور بیانیه‌ای شدیداللحن حماس را مسئول وضعیت “فاجعه‌بار” کنونی در غزه دانست و افزود که این گروه، منافع فلسطینیان را به نفع جمهوری اسلامی “قربانی” کرده است.روز شنبه ۱۱ ژانویه (۲۲ دی‌ماه) جنبش فتح، بزرگترین گروه سیاسی در کرانه باختری رود اردن، با صدور بیانیه‌ای تاکید کرد که اجازه نمی‌دهد ماجراجویی‌های گروه افراطی حماس این منطقه را نیز ویران کند.

این بیانیه تصریح کرده است که حماس “خود را در اختیار ایران و دیگر محورهای منطقه قرار داد” و “با فراهم کردن بهانه برای اشغالگران”، منافع و منابع فلسطینی‌ها را به خطر انداخت و باعث وقوع جنگی ویرانگر علیه مردم غزه شد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

گروه حماس در سال ۲۰۰۷ کنترل نوار غزه را پس از نبردی سخت با نیروهای فتح به دست گرفت و نیروهای فتح را از این منطقه اخراج کرد. جنبش آزادی‌بخش ملی فلسطین، فتح، کنترل اداری بخش کرانه باختری تحت اشغال اسرائیل را از طریق تشکیلات خودگردان فلسطینی برعهده دارد.

بیشتر بخوانید: توافق فتح و حماس با میانجی‌گری چین برای پایان اختلافات

جنبش فتح به ریاست محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، در بیانیه خود با طرح انتقادهای صریح علیه حماس افزود که این گروه مسئول وضعیت “فاجعه‌بار” فعلی در نوار غزه است به‌طوری که ساکنان غزه، ضمن محروم ماندن از تامین “ابتدایی‌ترین نیازهای انسانی”، با فقر، گرسنگی و فروپاشی سیستم‌های آموزش، بهداشت و درمان روبرو هستند.

فتح در این بیانیه حماس را به “ناتوانی در حفاظت از غیرنظامیان در جنگ غزه” متهم کرد و افزود گروه حماس “منافع مردم فلسطینی را به نفع متحد خود ایران قربانی کرد.”

این تشکل سیاسی همچنین گروه تندروی حماس را متهم کرده که “در تلاش است تا با ایجاد هرج و مرج امنیتی در کرانه باختری، به سیاست خود که برای فلسطینی‌ها فاجعه‌بار بود، ادامه دهد.”

فتح تاکید کرده که “نهادهای امنیتی فلسطینی مانع از تسلط گروه‌های وابسته به ایران خواهند شد که به دنبال بهره‌برداری از مساله فلسطینی برای منافع خود هستند.”

استمرار تنش بین فتح و حماس

گروه تروریستی حماس روز ۷ اکتبر سال ۲۰۲۳ با حمله به خاک اسرائیل حدود ۱۲۰۰ نفر را کشت و تقریبا ۲۵۰ نفر را گروگان گرفت؛ این حمله مرگبار به آغاز جنگ در خاورمیانه انجامید و اسرائیل دست به عملیات گسترده‌ای علیه حماس در نوار غزه زد.

مذاکرات برای دستیابی به توافق میان گروه‌های فلسطینی رقیب، فتح و حماس از سال‌ها پیش ادامه دارد و به‌رغم فراز و نشیب‌های فراوان اما تا کنون به نتیجه نرسیده است.

در یکی از جدیدترین تحولات در این خصوص، اوایل مردادماه گذشته فتح و حماس، با میانجی‌گری چین توافق‌نامه‌ای را برای پایان دادن به اختلافات و “تشکیل دولت آشتی ملی” پس از پایان جنگ در غزه به امضا رساندند.

این البته نخستین‌بار نبود که یک کشور برای ایجاد توافق میان حماس و فتح یا دست‌کم کاهش تنش میان این دو گروه دست به اقدام میانجی‌گرانه‌ای می‌زند. کوشش‌های پیشین کشورهایی همچون روسیه، ترکیه و عربستان در این زمینه به جایی نرسیده بود.

حال با انتشار بیانیه شدیداللحن فتح علیه حماس و همچنین استمرار بحران در خاورمیانه چنین به نظر می‌رسد که اختلافات میان این دو تشکل سیاسی رقیب همچنان به قوت خود باقی است و حتی در برخی زمینه‌ها تشدید شده است.

این‌همه در حالی است که مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس در غزه همچنان ادامه دارد. در همین زمینه، دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده که رئیس موساد و شماری از دیگر مقام‌های ارشد اسرائیلی برای حضور در ادامه مذاکرات راهی دوحه، پایتخت قطر شده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

آنگونه که برخی منابع خبر می‌دهند آمریکا در هفته‌های اخیر بر تلاش‌های دیپلماتیک خود با هدف دست‌یافتن به آتش‌بس در غزه پیش‌از روی کار آمدن دونالد ترامپ افزوده است.

در اسرائیل نیز خانواده‌های گروگان‌هایی که همچنان در اسارت گروه تروریستی حماس به سر می‌برند، بر تلاش‌های خود در جهت آزادی این گروگان‌ها افزوده‌اند. این تلاش‌ها در حالی شدت یافته‌اند که ارتش اسرائیل روز چهارشنبه ۱۹ دی از کشف جسد یوسف زیادنه، شهروند اسرائیلی که توسط شبه‌نظامیان حماس در هفتم اکتبر به گروگان گرفته شده بود، در تونلی در غزه خبر داد. برخی شواهد از کشته شدن پسر این گروگان هم خبر می‌دهند.

به نوشته وال استریت ژورنال، تهران در تلاش برای فروش نزدیک به سه میلیون بشکه نفت بلاتکلیف خود در چین است تا از طریق دستیابی به منابع مالی بتواند برای تقویت شبه نظامیان متحد خود در خاورمیانه از آن استفاده کند.روزنامه وال استریت ژورنال روز شنبه ۱۱ ژانویه (۲۲ دی) در گزارشی اختصاصی به نقل از منابع مطلع نوشت که ایران نزدیک به سه میلیون بشکه نفت بلاتکلیف خود را از یک سایت ذخیره‌سازی در چین بارگیری کرده است تا درآمد حاصل از فروش آن را برای حمایت از گروه‌های شبه نظامی متحد خود در خاورمیانه استفاده کند.

این افراد گفته‌اند که این حجم نفت بخشی از ذخایر دست‌کم ۲۵ میلیون بشکه‌ای است که ایران در اواخر سال ۲۰۱۸ به چین فرستاد، زیرا می‌ترسید اعمال تحریم‌های جدید توسط دولت اول ترامپ مانع از صادرات نفت شود.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله

به گفته این منابع، چین ماه گذشته پس از مذاکرات نوامبر و دسامبر ۲۰۲۴ با مقامات ایرانی، موافقت خود را برای خروج محموله‌ها اعلام کرد. این اولین بار نیست که ایران به دنبال فروش این ذخیره نفتی بوده است، اما پکن قبلاً چراغ سبز نشان نداده بود.

یک سخنگوی وزارت خارجه چین به وال استریت ژورنال گفت که آنها از این موضوع اطلاعی ندارند اما پکن با همه کشورها از جمله ایران در چارچوب قوانین بین‌المللی همکاری می‌کند. به گفته او چین با “سوء استفاده آمریکا از تحریم های یکجانبه غیرقانونی و غیرمنطقی” مخالف است.

نمایندگی ایران در سازمان ملل در نیویورک از اظهار نظر در مورد این خبر خودداری کرده است. وزارت امور خارجه ایالات متحده نیز به درخواست برای اظهار نظر پاسخی نداده است.

پیش‌از این خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه ۸ ژانویه (۱۹ دی‌ماه) با انتشار گزارشی به نقل از سه مقام ایرانی و یک منبع چینی که نامشان فاش نشده، نوشته بود که ایران در حال تلاش برای بازگرداندن ۲۵ میلیون بشکه نفت از چین است که در پی تحریم‌های اعمال‌شده از سوی دولت دونالد ترامپ، از شش سال پیش تا کنون در بنادر چین سرگردان مانده‌اند.

بیشتر بخوانید: رویترز: ۱.۷ میلیارد دلار نفت ایران در چین سرگردان مانده‌ است

آنطور که منابع وال استریت ژورنال می‌گویند، محموله نفت ایران در دو بندر دالیان در شرق پکن و جواشان در جنوب شانگهای گیر افتاده بود و به تازگی دو نفتکش “مید استار” و “سی‌اچ بیلیون” برای بارگیری بخشی از آن عازم بندر دالیان شدند.

نفتکش “مید استار” در اوایل ژانویه با دو میلیون بشکه نفت بندر دالیان را ترک کرد و گمان می‌رود که “سی‌اچ بیلیون” که هنوز در این بندر لنگر انداخته، قرار است ۷۰۰ هزار بشکه نفت بارگیری کند.

به گفته آنان “مید استار” در آب‌های نزدیک بندر دالیان برای سه روز سیگنال بین‌المللی خود را خاموش کرده بود و پس از بارگیری به سمت آب‌های کره جنوبی حرکت کرد تا محموله نفت را به کشتی دیگری منتقل کند.

“سی‌اچ بیلیون” نیز فقط برای یک دوره زمانی کوتاه در روز ۶ ژانویه اطلاعات مکانی خود را مخابره کرده بود.

گزارش همچنین می‌گوید که نفت بلاتکلیف ایران در چین در حال حاضر بیش از دو میلیارد دلار ارزش دارد اما ایران حدود یک میلیارد دلار بابت اجاره‌ مخازن به دو بندر چینی بدهکار است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

به نوشته وال استریت ژورنال، تصمیم چین برای اجازه دادن به ایران برای خارج کردن نفت بلاتکلیف خود همزمان با شروع کار دولت ترامپ می‌تواند تنش‌ها را با واشنگتن تشدید کند. ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود به شدت برای کاهش فروش نفت ایران تلاش کرده بود.

این درآمد نفتی در حال حاضر برای حکومت ایران بسیار حیاتی است، زیرا تلاش می‌کند از شبه نظامیان متحد خود در منطقه مانند حماس و حزب‌الله که در تقابل با اسرائیل به شدت ضعیف شدده‌اند، حمایت کند.

بیشتر بخوانید: فری بیکن: دولت بایدن از فعالیت‌های غیرقانونی نفتی ایران چشم پوشید

سقوط رژیم اسد نیز ضربه دیگری برای جمهوری اسلامی بود و مسیر زمینی را که ایران برای ارسال پول نقد و سلاح به حزب‌الله استفاده می‌کرد، از بین برد.

پس از پایان ریاست جمهوری دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۱ و در پی روی کارآمدن جو بایدن در این کشور، جمهوری اسلامی رفته‌رفته توانست بر میزان صادرات نفت خود بیافزاید؛ طبق آمارها ایران سال گذشته روزانه به طور متوسط یک و نیم میلیون بشکه نفت صادر کرد.

گفته می‌شود که ایران برایدور زدن تحریم‌ها اقدام به فروش نفت با پرچم کشورهای دیگر در قالب محموله‌های کوچک و متوسط و به مشتریانی از بخش غیردولتی که هویت آنها برای آمریکا قابل شناسایی نیست، روی آورده است.

کیت کلاگ، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور اوکراین و روسیه، با شرکت در همایش شورای ملی مقاومت ایران در پاریس، خواستار بازگشت به سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی شد.خبرگاه دویچه وله فارسی مجموعه‌ای خبری از موضوعات و تحولات روز ایران، منطقه، آلمان و جهان در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و غیره است.

در “خبرگاه” می‌توانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

نماینده ترامپ در نشست مجاهدین خواستار فشار حداکثری بر ایران شد
کیت کلاگ، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور اوکراین و روسیه، با شرکت در همایش شورای ملی مقاومت ایران در پاریس، خواستار بازگشت به سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی شد.

ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا در سخنرانی خود تأکید کرد که “باید از تمامی ابزارهای نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک برای اعمال فشار بر حکومت ایران استفاده شود”. او گفت: «فرصتی برای تغییر ایران به سمت وضعیت بهتر وجود دارد اما این فرصت همیشگی نیست. باید از ضعفی که اکنون در حکومت ایران می‌بینیم، استفاده کنیم.»

برخی از رسانەهای غربی حضور کلاگ در این همایش را که پیش از سفرهای دیپلماتیک برنامه‌ریزی شده او به پایتخت‌های اروپایی صورت گرفتە را نشان‌دهنده توجه ویژه دولت آینده آمریکا به مسائل مرتبط با ایران دانستەاند.

شورای ملی مقاومت ایران، که سازمان مجاهدین خلق عضو اصلی آن است، از مخالفان جمهوری اسلامی به شمار می‌رود. این گروه که زمانی در فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار داشت، در سال‌های اخیر از این فهرست خارج شده و توانسته در نشست‌های خود میزبان برخی سیاستمداران آمریکایی باشد.

به جز کیت کلاگ شماری دیگر از مقامات پیشین دولت‌های آمریکا در این همایش شرکت کردند. شورای ملی مقاومت تصاویر وگزارش‌هایی از دیدار مایک پومپئو، وزیر امور خارجه پیشین ایالات متحده آمریکا با مریم رجوی منتشر کرده است.