از سپاه ولی امر یگان حفاظت از خامنه‌ای و بیت او چه میدانیم؟
جست‌وجویی در وبسایت‌های نهادهای امنیتی و فعالان بسیجی حاکی از آن است که مقر اصلی سپاه حفاظت ولی امر شامل نیروهای پشتیبانی و امکانات تجهیزاتی از اسفندماه سال ۱۳۸۶ در خیابان نجات‌اللهی تهران واقع شده است. طبق گزارش‌ها این سپاه پیش از آن در مجموعه حفاظتی مرتضی مطهری در پاستور مستقر بود. دلیل این جابه‌جایی چندان مشخص نیست اما احتمالا بی‌ربط به تحولات سیاسی و احتمال بروز خیزش‌های اعتراضی در تهران نیست.
سپاه ولی امر البته در شماری از شهرهای اطراف تهران نیز پایگاه‌هایی دارد. پایگاه‌های خبری نزدیک به فعالان بسیجی نوشته‌اند که این سپاه برای نمونه در کرج، ورامین و بویین‌زهرا پایگاه‌هایی دارد که در مواقع اضطراری و یا برای آموزش نیروها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اغلب گزارش‌ها در خصوص سپاه ولی امر شمار نیروهای این سپاه را حدود ۱۲ هزارنفر برآورد کرده‌اند؛ با این حال، دور از انتظار نیست که در پی مشکلات امنیتی پرشمار در جمهوری اسلامی طی سال‌های اخیر، شمار نیروهای این سپاه افزایش یافته باشد.
شکل‌گیری سپاه “حفاظت ولی امر” با آغاز رهبری علی خامنه‌ای
محافظت از رهبر جمهوری اسلامی و بیت او البته عمری به درازای عمر این حکومت دارد. در زمان اقامت روح‌الله خمینی در قم، ابتدا کمیته انقلاب و سپس شماری از سپاهیان حفاظت از او را عهده‌دار شدند. با استقرار خمینی در جماران اما علاوه بر سپاه، شماری از افراد معتمد خمینی و فرزندش احمد، مسئولیت حفاظت از رهبر وقت جمهوری اسلامی و بیت او را برعهده گرفتند؛ نقش اول را به هرحال، احمد خمینی ایفا می‌کرد.
با این حال، خاطرات، گزارش‌ها و نقل قول‌ها حاکی از آن است که حفاظت از روح‌الله خمینی و جماران تا حدود زیادی به صورت سنتی و نه توسط گروهی چندان عریض و طویل انجام می‌گرفت.
علی خامنه‌ای اما پس از رسیدن به مقام رهبری جمهوری اسلامی دست به تغییرات گسترده‌ای در سپاه و نیروهای تامین حفاظت از رهبری زد؛ مهمتر از همه اینکه “سپاه ولی امر” را از دل “سپاه حفاظت انصارالمهدی” بیرون کشید و به این ترتیب، انصارالمهدی بر حفاظت از مقام‌های سیاسی، نظامی و امنیتی متمرکز شد و سپاه ولی امر هم با هدف انحصاری تامین امنیت خامنه‌ای و بیت او شکل گرفت.
در زمان رهبری علی خامنه‌ای، نخستین بار در جریان اعتراض‌های دانشجویی سال ۱۳۷۸ موضوع حمله احتمالی برخی معترضان به بیت رهبری مطرح شد؛ سعید حجاریان، عضو وقت شورای شهر تهران می‌گوید: «وقتی دانشجوها از کوی دانشگاه بیرون آمدند، بین میدان ولیعصر بودند تا حرکت کنند به سوی خیابان آذربایجان؛ من در آن هنگام دفتر آقای [محمد] خاتمی بودم و به خاطر این کار رفته بودم که آقای [رحیم] صفوی (فرمانده سابق سپاه) زنگ زد به آقای [محمدعلی] ابطحی (رئیس دفتر وقت رئیس‌جمهور) و گفت که خط قرمز ما خیابان جمهوری است، هر کسی از این خیابان پایین‌تر بیاید، می‌زنیم.»
از زمان آغاز رهبری خامنه‌ای در سال ۱۳۶۸ تا کنون هیچ گزارش رسمی درباره سوءقصد به جان خامنه‌ای و یا اقدامی علیه بیت او منتشر نشده است.
رهبران سپاه ولی امر؛ از دیروز تا امروز
از محمد صادق صالحی‌منش به عنوان نخستین فرمانده سپاه حفاظت ولی امر یاد می‌شود که از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ عهده‌دار این سمت بود. رسانه‌های نزدیک به سپاه و نهادهای امنیتی ادعا می‌کنند که او در “تاسیس” سپاه ولی امر هم نقش پررنگی ایفا کرده بود. صالحی‌منش پس از این سمت به وزارت اطلاعات در دولت علی اکبر هاشمی رفسنجانی رفت. او بعدها در دولت حسن روحانی استاندار قم شد.
از مصطفی متولیان نیز به عنوان دیگر فرمانده سپاه ولی امر یاد می‌شود؛ چهره‌ای کمتر شناخته‌شده که گهگاه در برخی نشست‌های بسیجیان حضور می‌یابد و از ضرورت حمایت بیشتر از گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی در منطقه سخن می‌گوید.
از سال ۱۳۷۹ و به مدت ده سال، محمدحسین زیبایی‌نژاد معروف به حسین نجات، فرمانده سپاه ولی امر شد. به نوشته رسانه‌های دولتی در ایران، نجات از سال ۱۳۶۰ به عضویت سپاه پاسداران درآمد و پیش از فرماندهی سپاه ولی امر، فرمانده قرارگاه ثارالله بود؛ او در این سمت نقش پررنگی در سرکوب خیزش دانشجویی تیرماه سال ۱۳۷۸ ایفا کرد؛ منابع حقوق بشری همچنین از نجات به عنوان یکی از فرماندهان ارشد سپاه در سرکوب اعتراض‌ها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ (جنبش سبز) یاد کرده‌اند؛ نام حسین نجات در فهرست تحریم‌های حقوق بشری آمریکا دیده می‌شود.
حسین نجات به سبب ده‌سال فرماندهی سپاه ولی امر، از جمله چهره‌های امنیتی مورد اعتماد شخص علی خامنه‌ای و فرزندش، مجتبی خامنه‌ای به شمار می‌رود.
بیشتر بخوانید: درباره مجتبی خامنه‌ای چه میدانیم؟
در سال ۱۳۸۹ ابراهیم جباری به فرماندهی سپاه ولی امر رسید؛ جباری، متولد تهران در خانواده‌ای با اصالت زنجانی، پیش از آن در سمت‌های مختلفی همچون فرماندهی سپاه قم و قزوین و جانشینی فرماندهی سپاه تهران حضور داشت. رسانه‌های امنیتی اغلب از “مدیریت صحنه” جباری در سرکوب اعتراض‌های سال ۱۳۸۸ ستایش می‌کنند. او تا تیرماه سال ۱۴۰۱ به مدت ۱۲ سال فرمانده سپاه ولی امر بود و به همین سبب، رسانه‌های دولتی در ایران از ابراهیم جباری به عنوان رکورددار فرماندهی این سپاه یاد می‌کنند.
پایان کار جباری در مقام فرماندهی سپاه ولی امر اما در پی تغییر و تحول مهمی در ساختار امنیتی سپاه پاسداران صورت گرفت. تیرماه سال ۱۴۰۱ حسین طائب از سمت ریاست سازمان اطلاعات سپاه برکنار شد و به فاصله کوتاهی نیز سپاه از تغییر فرمانده سپاه ولی امر خبر داد. جباری و طائب در سرکوب جنبش سبز همکاری تنگاتنگی با یکدیگر داشتند.
برکناری این دو چهره امنیتی از مقام‌هایشان به بحث‌های پردامنه‌ای درباره ارتباط این تغییرات با نفوذ سازمان‌های جاسوسی خارجی در جمهوری اسلامی دامن زد. تحلیلگران اغلب به سخنان علی یونسی، وزیر پیشین اطلاعات اشاره کردند که تیرماه سال ۱۴۰۰ گفته بود، “نفوذ سازمان اطلاعات اسرائیل در ایران به‌حدی عمیق است که “همه مسئولان جمهوری اسلامی باید نگران جان خود باشند”.
پس از برکناری ابراهیم جباری تا کنون حسن مشروعی‌فر فرماندهی سپاه حفاظت ولی امر را برعهده دارد؛ درباره او اطلاعات چندانی در دست نیست؛ برخی منابع ادعا کرده‌اند که مشروعی‌فر تا پیش از این سمت، اغلب با نام مستعار و بدون انتشار تصویر، در رسانه‌ها و برخی محافل حضور می‌یافت.
لایه‌های مختلف حفاظت از خامنه‌ای و بیت او
بررسی اطلاعات، گزارش‌ها و البته خاطرات برخی مقام‌های امنیتی جمهوری اسلامی گویای آن است که نیروهای سپاه ولی امر برای محاظفت از بیت، به لایه‌های مختلفی طبقه‌بندی شده‌اند. این لایه‌ها مشخصا برای چند هدف درنظر گرفته شده‌اند: حفاظت از جان علی خامنه‌ای، تامین امنیت بیت، حفاظت از اعضای خانواده خامنه‌ای، تیم همراه خامنه‌ای در سفرهای درون و برون‌شهری و دیدارهای مردمی و همچنین تیم همراه خامنه‌ای در جریان دیدارهای رسمی با مقامات از جمله بازدید از نیروهای مسلح و حضور در نماز جمعه.
درباره شمار هر یک از این لایه‌ها اعداد مختلفی منتشر شده است؛ از آنجا که رقم دقیقی از آنها در دست نیست، از ذکر این اعداد خودداری می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: از میثم خامنه‌ای کوچک‌ترین پسر علی خامنه‌ای چه میدانیم؟
با این حال، منابع مختلفی اشاره کرده‌اند که اعضای این لایه‌ها اغلب دستخوش تغییر می‌شوند تا از دید نهادهای امنیتی در جمهوری اسلامی، “امکان نفوذ” در این لایه‌ها کاهش یابد.
در تصاویری که از خامنه‌ای منتشر می‌شود، شماری از محافظان او اغلب دیده می‌شوند؛ به نوشته برخی رسانه‌های امنیتی در سال‌های اخیر یکی از مهمترین وظایف این لایه نخست، علاوه بر اطمینان از امنیت خامنه‌ای، “رصد دائمی وضعیت جسمانی” او است؛ موضوعی که با توجه به کهولت سن خامنه‌ای چندان بعید به‌نظر نمی‌رسد.
با دقت در تصاویر خامنه‌ای مثلا هنگام اقامه نماز میت بر پیکر برخی از مقامات جمهوری اسلامی اغلب افرادی ناشناس و تنومند در صفوف نخست و میان مسئولان نظام دیده می‌شوند؛ افرادی احتمالا از نیروهای سپاه ولی امر که به‌ویژه طی سال‌های اخیر با افزایش گمانه‌زنی‌ها بر رخنه سازمان‌های جاسوسی در میان مقامات طراز اول نظام، در میان این مسئولان حضور می‌یابند.
در دست شماری از محافظان خامنه‌ای، کیف‌های مخصوص و مشکی‌رنگی دیده می‌شوند. رسانه‌های نزدیک به سپاه و محافل امنیتی در جمهوری اسلامی از این کیف‌ها به عنوان “سپرهای ضدگلوله تولید داخل ایران” یاد کرده‌اند. طبق این گزارش‌ها، “اندازه این سپر‌ها طوری طراحی شده است که می‌تواند تمام قد یک انسان را بپوشاند و مواد به کار رفته در آن می‌تواند از نفوذ گلوله جلوگیری کند”.
شماری از محاظفان رؤسای جمهور در ایران اغلب مجهز به این کیف‌ها دیده شده‌اند؛ موضوعی که نشان می‌دهد این کیف‌ها هم در میان نیروهای سپاه حفاظت ولی امر و هم در بین اعضای سپاه انصارالمهدی توزیع شده است.
آنگونه که از برخی گزارش‌ها در رسانه‌های دولتی در ایران به دست می‌آید، سپاه ولی امر در زمان سفرهای استانی خامنه‌ای یا سفرهای گاه‌و‌بیگاهش به مشهد در این مناطق نیروهای پرشماری را مستقر می‌کند. طبق این گزارش‌ها نیروهای سپاه ولی امر از مدت‌ها پیش از آغاز سفر خامنه‌ای، با استقرار در مقاصد عملا به جای سپاه استانی یا نیروی انتظامی کنترل این شهرها و حتی شهرهای اطراف و همچنین مبادی ورودی و خروجی شهرها را به دست می‌گیرند.
پیش‌مرگان “مقام عظما”
نشانه‌های فراوان حاکی از آن است که حتی “اعضای خانواده” نیروهای سپاه ولی امر تحت نظر نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی قرار دارند؛ به‌ویژه آنکه خامنه‌ای اغلب به مناسبت‌های مختلف با اعضای سپاه ولی امر و خانواده‌های آنها دیدار می‌کند؛ خامنه‌ای در این دیدارها بارها با ادبیاتی مختلف از خانواده اعضای سپاه ولی امر خواسته که از دیده‌نشدن کار نیروهای این سپاه “دلسرد” نشوند.
بیشتر بخوانید: از وحید حقانیان چه میدانیم؟ راننده‌ای که “دست راست آقا” شد
در سال‌های اخیر از شمار حضور علی خامنه‌ای در مکان‌های عمومی به میزان قابل ملاحظه‌ای کاسته شده است؛ برخی دلیل آن را کهولت سن و ناتوانی جسمی خامنه‌ای دانسته‌اند و شماری دیگر نیز به افزایش نگرانی‌های امنیتی و احتمال رخنه در تیم حفاظت او اشاره می‌کنند. طبق برخی گزارش‌ها به همین سبب در سال‌های اخیر برخی مناسبت‌ها، دیدارها و حتی نمایشگاه‌ها در حسینیه موسوم به “امام خمینی” در مجاورت بیت رهبری در محله آذربایجان برگزار می‌شود؛ جایی که سپاه ولی امر از امکان حفاظت بیشتری برخوردار است.
“سپاه حفاظت ولی امر” تنها یکی از بخش‌ها و دفاتری است که علی خامنه‌ای پس از رسیدنش به مقام رهبری جمهوری اسلامی، ایجاد کرده و بسط داده است؛ نهادی که نیروهایش از میان قسم‌خوردگان به ولایت و رهبری او گزینش می‌شوند؛ پیش‌مرگان “مقام عظما”.
پرونده “کرسنت”؛ ساختمان شرکت ملی نفت ایران در هلند مصادره شد
پس از اجرای این حکم، شرکت ملی نفت ایران مدعی شده بود که این ساختمان “تحت مالکیت یک شرکت دولتی است و طبق قوانین بین‌المللی، اموال دولتی از توقیف و مزایده مصون هستند و در نتیجه مزایده باید باطل شود”.
اما در مقابل، شرکت Heuvel مدعی شد که مزایده آوریل ۲۰۲۳ بر اساس قوانین برگزار شده و این شرکت هم اکنون به عنوان مالک رسمی ساختمان شناخته می‌شود. در نهایت، دادگاه تمامی درخواست‌های موقت شرکت ملی نفت ایران، از جمله درخواست بازپس‌گیری ساختمان را رد کرد و به این ترتیب حکم مصادره نهایی شد.
مصادره ساختمان شرکت ملی نفت ایران در روتردام، تنها یکی از مواردی است که در چارچوب اجرای احکام مرتبط با پرونده کرسنت به وقوع پیوسته است.
پیش از این و در ماه فوریه ۲۰۲۴ (بهمن ۱۴۰۲)، دادگاهی در انگلستان نیز حکمی مبنی بر توقیف یکی از ساختمان‌های دیگر این شرکت (در نزدیکی پارلمان بریتانیا و کلیسای وست‌مینستر) را به ارزش ۱۲۵ میلیون دلار صادر کرد. این حکم هم بخشی از غرامتی است که برای خسارت‌های وارد شده به دلیل لغو قرارداد کرسنت مطالبه شده است.
قرارداد کرسنت؛ از یک توافق تجاری تا مناقشه‌ای ملی
قرارداد کرسنت در دهه ۸۰ شمسی به عنوان یک توافق تجاری برای صادرات گاز ایران به امارات منعقد شد. این قرارداد قرار بود گاز استخراجی از میدان سلمان را به امارات صادر کند. اختلافات داخلی و فشارهای سیاسی اما منجر به لغو این قرارداد شد. به دنبال این لغو، شرکت اماراتی به دادگاه بین‌المللی شکایت کرد و در نهایت حکم دریافت غرامتی ۱۸ میلیارد دلاری علیه ایران صادر شد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
علاوه بر این، خسارت‌های مستقیم اقتصادی ناشی از این قرارداد، میدان نفتی سلمان که منبع تأمین گاز این قرارداد بود، به جای تولید گاز برای صادرات، به هدر دادن انرژی در قالب شعلههای مشعل گازی ادامه داده است. به گفته کارشناسان، ارزش انرژی هدر رفته از این مشعل‌ها تاکنون نزدیک به ۲۵ میلیارد دلار تخمین زده شده است.
علاوه بر خسارت‌های مالی، جمهوری اسلامی با لغو این قرارداد فرصت‌های مهمی را برای ایجاد موازنه در بازار انرژی منطقه‌ای از دست داد. این قرارداد می‌توانست به ایجاد روابط اقتصادی پایدار با امارات و تقویت نقش ایران در بازار گاز منطقه کمک کند. اما به دلیل تبدیل شدن این قرارداد به ابزاری برای تسویه‌حساب‌های جناحی در داخل کشور، نه تنها این فرصت از بین رفت، بلکه ایران از سهم خود در میدان گازی مشترک با امارات نیز محروم ماند.
جدال زنگنه و جلیلی بر سر کرسنت
یکی از ابعاد جنجالی پرونده کرسنت، درگیری‌های داخلی میان چهره‌های سیاسی ایران بود. در این میان، سعید جلیلی، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، و بیژن زنگنه، وزیر نفت دولت روحانی، به دو چهره اصلی این جدال تبدیل شدند.
جلیلی که به نمایندگی از جریان اصولگرا از لغو قرارداد کرسنت حمایت می‌کرد، بارها زنگنه را به سازش با طرف خارجی و امضای قراردادی زیان‌بار متهم کرد.
در مقابل، زنگنه با دفاع از اصل قرارداد، لغو آن را به دلیل فشارهای سیاسی و جناحی دانست و تاکید داشت که “این تصمیمات نادرست خسارت‌های جبران‌ناپذیری به منافع ملی” وارد کرده است. او خطاب به طرف مقابل گفت: «شما در ۲۰ سال نتوانستید قرارداد جدیدی با قیمت بهتر ببندید، معلوم است حرفتان سند ندارد و فقط شعار می‌دهید.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
پرونده کرسنت که قرار بود به عنوان یک توافق تجاری ساده برای صادرات گاز عمل کند، به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های اقتصادی و سیاسی کشور تبدیل شد.
مصادره دارایی‌های جمهوری اسلامی در کشورهای اروپایی، خسارت‌های ناشی از عدم بهره‌برداری از میدان سلمان و از دست رفتن فرصت‌های منطقه‌ای، تنها بخشی از هزینه‌هایی است که ایران در نتیجه این مناقشه پرداخت کرده است.
خبرگاه؛ وزارت خارجه ایران: عراقچی به نیویورک سفر نمی‌کند
در “خبرگاه” می‌توانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
وزارت خارجه ایران: عراقچی به نیویورک سفر نمی‌کند
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه اول بهمن‌ماه در یک نشست خبری اعلام کرد که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در نشست شورای امنیت سازمان ملل حضور نخواهد یافت.
اسماعیل بقائی درباره دلایل لغو سفر عراقچی به نیویورک به‌رغم برگزاری این نشست در سازمان ملل گفت که “با توجه به تحولات منطقه و آتش‌بس، یک مقدار موضوع تغییر کرد و با توجه به اقتضائات زمانی این سفر انجام نخواهد شد.”
آتش‌بس در نوار غزه از روز ۱۹ ژانویه (۳۰ دی‌ماه) و سه ساعت دیرتر از زمان برنامه‌ریزی‌شده آغاز شد.
بقائی پیشتر روز ۲۴ دی‌ماه از سفر عباس عراقچی به نیویورک خبر داده و گفته بود که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در نشست شورای امنیت سازمان ملل در ارتباط با آخرین تحولات غرب آسیا با محوریت مناطق فلسطینی‌نشین شرکت خواهد کرد.
او گفته بود که “این نشست به دعوت الجزایر و در سطح وزیران امور خارجه کشورهای عضو شورای امنیت برگزار می‌شود.”
در آستانه ورود ترامپ به کاخ سفید بهای بیت‌کوین رکورد شکست
قیمت بیت‌کوین همچنان به روند صعودی خود ادامه می‌دهد و با رسیدن به بهای ۱۰۹ هزار دلار، رکورد جدیدی را در تاریخ خود به ثبت رساند.
قیمت بیت‌کوین تنها به فاصله اندکی پیش از آغاز به کار دونالد ترامپ، به عنوان چهل و هفتمین رئیس‌جمهور آمریکا به چنین رقمی رسیده است.
این‌همه در حالی است که برخی رسانه‌های آمریکایی به نقل منابع نزدیک به دولت ترامپ گزارش داده‌اند، او قصد دارد در آغاز دوره ریاست جمهوری خود، فرمان اجرایی مهمی در حوزه ارزهای دیجیتال صادر کند. طبق این گزارش‌ها، فرمان مزبور احتمالا بازنگری در سیاست‌های نظارتی و توقف پرونده‌های حقوقی علیه شرکت‌های بزرگ این صنعت را دربرمی‌گیرد و ارز دیجیتال را در “اولویت ملی” قرار می‌دهد.
حامیان این تصمیم ترامپ را معطوف به آینده سیستم مالی در دنیا می‌دانند و در مقابل، منتقدان نسبت به نوسان‌های شدید در قیمت‌ها و شکل‌گیری احتمالی حباب‌هایی به نفع سوداگران هشدار می‌دهند.
ورود صدها کامیون کمک‌رسانی به غزه پس از آغاز آتش‌بس
سازمان ملل متحد اعلام کرد که در اولین روز اجرای توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حماس، بیش از ۶۳۰ کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه وارد نوار غزه شده‌اند.
تام فلچر، هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه سازمان ملل، در پیامی در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت که روز یکشنبه (۱۹ ژانویه / ۳۰ دی) بیش از ۶۳۰ کامیون وارد غزه شدند که دست‌کم ۳۰۰ کامیون از آنها به شمال این منطقه رفته‌اند.
به گفته او، نباید وقت را از دست داد چرا که “پس از ۱۵ ماه جنگ بی‌امان، نیاز به کمک‌های بشردوستانه بسیار زیاد است”.
بیشتر بخوانید: آتش‌بس در نوار غزه با تأخیری سه‌ساعته آغاز شد
بر اساس توافق آتش‌بس که از روز یکشنبه به مدت شش هفته اجرایی شده، قرار است روزانه ۶۰۰ کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه وارد نوار غزه شوند. این کمک‌ها شامل مواد غذایی، دارو، سوخت و دیگر اقلام ضروری است که از طریق گذرگاه‌های مرزی رفح در مصر و کرم ابوسالم در اسرائیل وارد غزه می‌شوند.
سازمان‌های امدادرسان بین‌المللی از جمله برنامه جهانی غذا و آژانس امدادرسانی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی (آنروا) اعلام کرده‌اند که آماده ارسال کمک‌های گسترده به غزه هستند. برنامه جهانی غذا گفته است که می‌تواند روزانه حدود ۱۵۰ کامیون کمک وارد غزه کند.
تیک‌تاک در آمریکا دوباره فعال شد؛ ترامپ وعده فرمان اجرایی داد
پس از قطعی کوتاه‌مدت، تیک‌تاک فعالیت خود را در ایالات متحده را از سر گرفت. این اقدام در پی اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب، مبنی بر صدور فرمان اجرایی برای تمدید مهلت فعالیت این اپلیکیشن صورت گرفت.
تیک‌تاک اعلام کرد که با همکاری ارائه‌دهندگان خدمات، در حال بازگرداندن دسترسی کامل به پلتفرم خود در آمریکاست. این شرکت از ترامپ برای ایجاد شفافیت و اطمینان لازم قدردانی کرد، زیرا او تضمین داده که “ارائه‌دهندگان خدمات به دلیل فعال‌سازی مجدد تیک‌تاک با مجازاتی روبرو نخواهند شد”.
ترامپ در شبکه اجتماعی خود، Truth Social، اعلام کرد که روز دوشنبه (۲۰ ژانویه / اول بهمن) فرمان اجرایی برای تمدید مهلت اجرای قانون ممنوعیت تیک‌تاک را صادر خواهد کرد. او همچنین پیشنهاد داد که ایالات متحده ۵۰ درصد سهام این پلتفرم را در قالب یک سرمایه‌گذاری مشترک در اختیار بگیرد.
این تحولات پس از آن رخ داد که دیوان عالی ایالات متحده روز جمعه قانونی را تأیید کرد که طبق آن، تیک‌تاک باید توسط شرکت مادر چینی خود، ByteDance، فروخته شود یا با ممنوعیت در آمریکا روبرو شود. این قانون که در آوریل ۲۰۲۴ تصویب شد، به دلیل نگرانی‌های امنیت ملی و ترس از آسیب‌پذیری الگوریتم توصیه تیک‌تاک در برابر دستکاری توسط مقامات چینی وضع شده بود.
تیک‌تاک با حدود ۱۷۰ میلیون کاربر در ایالات متحده، یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری ویدئو است. این اپلیکیشن در ساعات اولیه روز یکشنبه (۱۹ ژانویه / ۳۰ دی) از دسترس خارج شد، اما پس از اظهارات ترامپ، به تدریج برای کاربران آمریکایی در دسترس قرار گرفت.
مناقشه بر سر تیک‌تاک بخشی از تنش‌های گسترده‌تر بین ایالات متحده و چین است. مقامات آمریکایی نگران هستند که داده‌های کاربران این اپلیکیشن ممکن است به دست دولت چین بیفتد یا برای اهداف تبلیغاتی مورد استفاده قرار گیرد. تیک‌تاک همواره این ادعاها را رد کرده و تأکید داشته که “به طور مستقل از دولت چین” فعالیت می‌کند.
آینده تیک‌تاک در ایالات متحده همچنان نامشخص است. اگرچه ترامپ وعده داده که فرمان اجرایی برای تمدید مهلت فعالیت این اپلیکیشن را صادر خواهد کرد، اما جزئیات دقیق این فرمان و تأثیر آن بر وضعیت قانونی تیک‌تاک هنوز مشخص نیست.
خطر گسترش آتش‌سوزی در لس‌آنجلس
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا اعلام کرد که پس از مراسم تحلیفش احتمالا در روز جمعه این هفته به کالیفرنیا سفر خواهد کرد. او گفت مایل است که از نزدیک از ابعاد آتش‌سوزی و خرابی اطلاع حاصل کند. ترامپ قول داده که به شهروندان آسیب‌دیده کمک خواهد کرد. به گفته مقامات محلی تا کنون بیش از ۱۲ هزار ساختمان طعمه حریق شده‌اند. شمار کشته‌شدگان نیز ۲۷ نفر اعلام شده، اما چندین نفر هنوز مفقود هستند که از سرنوشت آنان اطلاعی در دست نیست.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در پایان هفته گذشته آتش‌نشانی و نیروهای امدادی اعلام کردند که پیشرفت‌های مؤثری در زمینه مهار آتش به دست آمده، حتی در دو منطقه بحرانی که هنوز شعلههای آتش زبانه می‌کشند.
به گفته مسئولان کالیفرینا بیش از ۳۹ هزار نفر مجبور به ترک خانه و محل سکونت خود شده‌اند. در برخی از مناطق پس از اعلام رفع خطر برخی از شهروندان به محل زندگی خود بازگشته‌اند.
وزش بادهای خشک
اداره هواشناسی کالیفرنیا در پلتفرم اکس (توییتر سابق) نوشت: «شرایط نامطلوب آب و هوایی برای شعله‌ور شدن آتش از روز دوشنبه ۲۰ ژانویه تا سه‌شنبه ۲۱ ژانویه وجود دارد. سرعت بادهای خشک احتمالا حدود ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت خواهد بود.»
وزش بادهای خشک سبب گسترش آتش‌سوزی خواهد شد. جرقه‌های آتش از طریق بادها به مناطق دیگر منتقل شده و سبب آتش‌سوزی خواهد شد. وزش این بادها در اطفای حریق از طریق هوا نیز اختلال به وجود می‌آورد. آتش‌سوزی جدید در کالیفرنیا از ۷ ژانویه آغاز شده است. خشکی پوشش گیاهی یکی دیگر از علل گسترش آتش‌سوزی در منطقه ارزیابی می‌شود.
از مردم خواسته شده که در روزهای آینده پیشگیری‌های لازم را انجام دهند و خود را برای “وضعیت جدی و خطرناک” آماده کنند. تهیه بسته‌های کمکی برای رفع نیازهای فوری، شارژ دستگاه‌های اطلاع‌رسانی از جمله اقدامات اولیه هستند. ساکنان منطقه باید در “وضعیت جدی” از نزدیک شدن به درختان و کابل‌های برق‌رسانی خودداری کنند.
ترامپ وعده داده که پس از سفر به کالیفرنیا “تمامی خرابی‌ها بازسازی خواهند شد”. او از طرفدارانش خواسته برای ساکنان منطقه دعا کنند و آماده برای کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان باشند.
احزاب کردستان خواستار اعتصاب عمومی در سوم بهمن شدند
در فراخوان مشترک احزاب کردستان ایران کە نسخە آن برای دویچەولە فارسی نیز ارسال شدە، آمده است: «ما احزاب سیاسی کردستان ایران از همە مردم مبارز کردستان می‌خواهیم کە روز چهارشنبە سوم بهمن ماە در همە کردستان اعتصاب عمومی برای جلوگیری از حکم اعدام فرزندان‌مان برگزار و تمامی مراکز کار، بازارها و تحصیل تعطیل شوند. بدین صورت قدرت اتحاد مردم برای دستیابی به یک هدف سیاسی و بشردوستانه فوری نشان دادە شود.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
این احزاب با اشاره به مشکلات اقتصادی و نبود آزادی‌های سیاسی در ایران، تاکید کردند که جمهوری اسلامی به جای پاسخگویی به خواست‌های مردم، برای فعالان سیاسی حکم اعدام صادر می‌کند. آنها اعتصاب عمومی را “راهکاری مدنی و مسالمت‌آمیز برای نشان دادن اتحاد مردم و جلوگیری از اجرای احکام اعدام” دانستند.
در ادامه فراخوان آمده است که “این اقدام پیشگیرانە فرصتی برای نجات دادن جان انسان‌ها و در عین حال جلوگیری از غم و اندوە بیشتر برای خانوادەها است”.
در بیانیە شش حزب سیاسی کردستان ایران با اشارە بە کارزار “سه‌شنبه‌های نه برای اعدام” آمده است: «این جنبش همچنین صدایی است برای زندانیان سیاسی مبارز که هر سەشنبه در بیش از ٣٠ زندان ایران با اعتصاب شجاعانە خود شعار “نه به اعدام” را سر می‌دهند.»
کارزار “سه‌شنبه‌های نه به اعدام” یک حرکت اعتراضی هماهنگ توسط زندانیان سیاسی در ایران است که از بهمن‌ماه ۱۴۰۲ آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. طی این کارزار هر هفتە در روز سه‌شنبه شماری از زندانیان اعتصاب غذا می‌کنند. اصلی‌ترین درخواست اعتصاب‌کنندگان لغو کامل اعدام و شکنجه در ایران است.
حزب دموکرات کردستان ایران (حدکا)، حزب کومله کردستان ایران، حزب حیات آزاد کردستان (پژاک)، پارت آزادی کردستان (پاک)، کومله زحمتکشان کردستان و سازمان کردستان حزب کمونیست ایران از جمله امضاکنندگان این فراخوان هستند.
هم‌زمان حزب کمونیست کارگری ایران و جامعه زنان آزاد شرق کردستان (کژار) نیز در بیانیەهای جداگانه مردم را بە اعتصاب در روز سوم بهمن فراخواندەاند.
موج گسترده اعتراضات داخلی و خارجی علیه احکام اعدام
به موازات انتشار این فراخوان، موج گسترده‌ای از اعتراضات به تایید حکم اعدام پخشان عزیزی و وریشه مرادی در داخل و خارج از ایران به راه افتاده است. بیش از ۳۴۰۰ نفر از هنرمندان، نویسندگان، فعالان سیاسی و مدنی با امضای بیانیه‌ای مشترک خواستار لغو حکم اعدام پخشان عزیزی و وریشه مرادی شده‌اند.
زهرا رهنورد، از رهبران جنبش سبز نیز در بیانیه‌ای کوتاه خواستار لغو فوری حکم اعدام پخشان عزیزی و آزادی او شد. او تصریح کرد، حاکمان وظیفه دارند با آزادی پخشان عزیزی، شروعی برای باز کردن درهای زندان‌ها و بازگرداندن همه کنشگران به آغوش جامعه داشته باشند.
روز چهارشنبه ۲۶ دی نیز گروهی از فعالان زن کُرد با برگزاری تجمعی مقابل استانداری استان کردستان، خواستار لغو حکم اعدام پخشان عزیزی و آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی شدند. معترضان با در دست داشتن تصاویر پخشان عزیزی و سر دادن شعارهایی علیه اعدام، بیانیه‌ای را قرائت کردند که در آن حکم صادره را غیرمنصفانه و مغایر با ارزش‌های انسانی دانستند.
پیشتر نیز جمعی از علما و ماموستایان اهل سنت کُرد با انتشار بیانیه‌ای، صدور حکم اعدام برای پخشان عزیزی، وریشه مرادی و دیگر زندانیان سیاسی را محکوم و خواستار توقف اجرای این احکام شده بودند. انجمن صنفی معلمان کردستان و گروهی از فعالان سیاسی و مدنی کُرد نیز در بیانیه‌های جداگانه‌ای صدور و تأیید حکم اعدام پخشان عزیزی، وریشه مرادی و سایر زندانیان سیاسی را محکوم کرده بودند.
پخشان عزیزی، مددکار اجتماعی کُرد، در مرداد ۱۴۰۲ توسط نیروهای وزارت اطلاعات در تهران بازداشت شد. او پس از تحمل بیش از ۴ ماه بازداشت در سلول انفرادی، در مرداد ۱۴۰۳ توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به اتهام “بغی” و “عضویت در گروه‌های معارض” به اعدام و ۴ سال حبس محکوم شد. این حکم اخیراً در دیوان عالی کشور تایید شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
وریشه مرادی، عضو جامعه زنان آزاد شرق کردستان (کژار) در مرداد سال گذشته در سنندج بازداشت و در آبان ماه امسال به اتهام “بغی” به اعدام محکوم شد. گفته می‌شود مبنای اتهام بغی، “حضور او درشمال سوریه (روژاوا) و جنگ علیه داعش” بودە است.
اعتصاب عمومی در شهرهای کردنشین در اعتراض به سیاست‌های جمهوری اسلامی سابقه‌ای طولانی دارد. در طول خیزش سراسری “زن، زندگی، آزادی” نیز شهرهای کردنشین در استان‌های آذربایجان‌غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام بارها شاهد اعتصابات عمومی چند روزه بودند.
نوامبر 25
در سال 2016 حق حیات برای همه و تلاش برای نه به اعدام
در سال 2016 حق حیات برای همه و تلاش برای نه به اعدام
