آمریکا در تلاش است عراق را وادار به ازسرگیری صادرات نفت منطقه خودمختار کردستان کند تا وابستگی ایران به این منابع کاهش یابد. دولت ترامپ با هدف کاهش صادرات نفت ایران به صفر، بغداد را تحت فشار قرار داده است.در پی افزایش فشارهای آمریکا بر عراق در چارچوب سیاست “فشار حداکثری” دولت ترامپ علیه ایران، منابع آگاه به رویترز گفته‌اند که واشنگتن از بغداد خواسته است صادرات نفت کردستان را ازسر بگیرد، در غیر این صورت، عراق نیز ممکن است مانند ایران با تحریم‌های آمریکا مواجه شود.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
به گفته این منابع، هدف اصلی آمریکا کاهش چشمگیر صادرات نفت ایران است و واشنگتن بر این باور است که ازسرگیری صادرات نفت کردستان از طریق ترکیه می‌تواند بخشی از این کاهش را جبران کند. این اقدام در راستای محروم‌سازی ایران از درآمدهای نفتی و محدود کردن توانایی تهران در توسعه برنامه هسته‌ای خود انجام می‌شود.
در همین راستا، محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، روز دوشنبه به‌طور غیرمنتظره‌ای اعلام کرد که صادرات نفت کردستان از هفته آینده از سر گرفته خواهد شد. این تصمیم که پس از دو سال توقف صادرات نفت کردستان گرفته شده، نتیجه فشارهای فزاینده و مذاکرات فشرده واشنگتن با بغداد بوده است.
با این حال، منابع مطلع در بغداد، واشنگتن و اربیل تأیید کرده‌اند که اجرای این تصمیم همچنان با موانع فنی و سیاسی روبه‌روست. جزئیات فنی لازم برای ازسرگیری این صادرات هنوز نهایی نشده است و برخی مقامات معتقدند که چالش‌های تکنیکی و سیاسی می‌تواند این روند را به تعویق بیندازد.
کاهش وابستگی ایران به عراق؛ واشنگتن به دنبال محدود کردن روابط بغداد و تهران
عراق یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری و اقتصادی ایران است و واشنگتن تلاش دارد نقش عراق را در حمایت از اقتصاد ایران کاهش دهد. مقامات آمریکایی از بغداد خواسته‌اند که روابط اقتصادی و نظامی خود با ایران را کاهش داده و از ورود نفت کردستان به ایران جلوگیری کند.
پنج بانک خصوصی عراق نیز اخیراً از دسترسی به دلار آمریکا محروم شده‌اند، اقدامی که به درخواست وزارت خزانه‌داری آمریکا و در چارچوب سیاست‌های واشنگتن برای مهار تأمین مالی ایران صورت گرفته است.
به گفته منابع آگاه، ایران از طریق خرید نفت ارزان کردستان که به‌صورت قاچاق به این کشور منتقل می‌شود، بخشی از نیازهای خود را تأمین می‌کند. در حال حاضر، روزانه حدود ۲۰۰ هزار بشکه نفت از کردستان به ایران قاچاق می‌شود، و آمریکا خواهان توقف این روند است.
یک مقام عراقی با اشاره به فشارهای آمریکا برای صادرات نفت کردستان از طریق ترکیه گفت: «واشنگتن از بغداد خواسته است که نفت کردستان را به بازارهای جهانی صادر کند و نگذارد ایران با خرید نفت ارزان، تحریم‌ها را دور بزند.»
چالش‌های فنی و سیاسی برای ازسرگیری صادرات نفت کردستان
با وجود اعلام نخست‌وزیر عراق مبنی بر ازسرگیری صادرات نفت کردستان، هنوز چالش‌های متعددی در مسیر اجرای این تصمیم وجود دارد.
خط لوله صادرات نفت کردستان از مارس ۲۰۲۳ بسته شده است، زیرا دادگاه بین‌المللی داوری ترکیه را به پرداخت ۱.۵ میلیارد دلار غرامت به بغداد محکوم کرد. هنوز مشخص نیست که اختلافات مالی میان بغداد، آنکارا و اربیل چگونه حل خواهد شد.
یک مقام نفتی عراق تأکید کرد: «بغداد می‌خواهد صادرات نفت کردستان از سر گرفته شود، اما بدون اینکه تعهدی درباره پرداخت‌های مالی به حکومت اقلیم کردستان بدهد.» این در حالی است که مقام‌های اربیل می‌گویند بدون تضمین‌های مالی، حاضر به ازسرگیری صادرات نفت نیستند.
شرکت‌های نفتی فعال در کردستان نیز درباره پرداخت‌های معوقه ابراز نگرانی کرده‌اند. شرکت نروژی DNO اعلام کرده است که قبل از هرگونه توافق برای صادرات نفت، باید تکلیف پرداخت ۳۰۰ میلیون دلاری که از قبل به اربیل بدهکار است، مشخص شود.
در همین حال، وزیر انرژی ترکیه تأیید کرده که آنکارا هنوز اطلاعاتی درباره ازسرگیری صادرات نفت از عراق دریافت نکرده است.
ابعاد بین‌المللی و تأثیر بر بازار نفت جهانی
بازگشایی خط لوله صادرات نفت کردستان می‌تواند بر بازار جهانی نفت تأثیر بگذارد، به‌ویژه در شرایطی که ترامپ تلاش دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند.
تحلیلگران می‌گویند که ازسرگیری صادرات نفت کردستان می‌تواند تا حدی کاهش صادرات ایران را جبران کند، اما این مقدار بسیار کمتر از ۲ میلیون بشکه نفتی است که ایران روزانه صادر می‌کند.
اولی هانسن، رئیس استراتژی کالایی در بانک ساکسو، گفت: «افزایش عرضه نفت کردستان می‌تواند به ثبات بازار جهانی کمک کند، به‌ویژه در شرایطی که صادرات نفت از مناطقی مانند قزاقستان به دلیل حملات اوکراین به زیرساخت‌های روسیه کاهش یافته است.»
دولت ترامپ که سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را احیا کرده، معتقد است که کاهش صادرات نفت ایران می‌تواند موجب افزایش قیمت جهانی نفت و در نتیجه افزایش بهای سوخت در آمریکا شود. با این حال، کارشناسان می‌گویند بازگشت نفت کردستان به بازار نمی‌تواند به‌طور کامل از افزایش قیمت جلوگیری کند.
آینده روابط عراق، ایران و آمریکا
آینده روابط عراق و آمریکا با چالش‌های جدی روبه‌روست، چرا که بغداد در تلاش است روابط خود را هم با واشنگتن و هم با تهران حفظ کند.
با این حال، افزایش فشارهای آمریکا و تهدید به تحریم بغداد می‌تواند موازنه قدرت را در عراق تغییر دهد و باعث تضعیف نفوذ ایران در این کشور شود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اگر نفت کردستان به بازارهای جهانی بازگردد و مسیرهای قاچاق نفت به ایران مسدود شود، جمهوری اسلامی ممکن است با چالش‌های اقتصادی بیشتری مواجه شود، به‌ویژه در شرایطی که تحریم‌های آمریکا در حال گسترش است.
در مقابل، اگر بغداد به فشارهای واشنگتن تن ندهد، ممکن است خود نیز در معرض تحریم‌های اقتصادی قرار گیرد، که می‌تواند بر اقتصاد بحران‌زده عراق تأثیر منفی بگذارد.
در نهایت، تصمیم عراق درباره صادرات نفت کردستان نه‌تنها بر بازار انرژی، بلکه بر معادلات ژئوپلیتیکی منطقه نیز تأثیرگذار خواهد بود.
