انستیتوی یهودی امنیت ملی آمریکا می‌گوید مهلت واقعی برای فعال کردن مکانیسم ماشه شورای امنیت حداکثر یک ماه دیگر است و اگر هیچ اقدامی انجام نشود، تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران احتمالا به طور دائمی منقضی خواهند شد.موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا، “جینسا” (JINSA) در گزارشی اعلام کرد اگرچه فرصت برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی بر مبنای سازوکار ماشه در ۱۸ اکتبر به پایان می‌رسد، اما از نظر تاکتیکی، ضرب‌الاجل واقعی برای فعال کردن این سازوکار، براساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، نهایتا تا ماه مه ۲۰۲۵ یعنی حداکثر یک ماه دیگر است.
“جیسنا” در تحلیل خود با اشاره به نقاط بحران در اروپا و خاورمیانه به این نتیجه رسیده است که “جهان در حال سقوط به سوی جنگ سرد دوم است” و شورای امنیت سازمان ملل “روز به روز بی‌اثرتر می‌شود، زیرا فضای توافق‌جویی محدودتر می‌شود.” بنا بر ارزیابی این موسسه اگر ایالات متحده، بریتانیا و اروپا “درست” اقدام کنند، می‌توانند “محدودیت‌های دائمی و دردناکی” علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کنند. اما اگر شکست بخورند، همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران احتمالا به شکل دائم منقضی خواهند شد. زیرا در آن صورت روسیه و چین قطعا هرگونه تلاش برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران را مسدود خواهند کرد.
“تنها راه‌حل اضطراری”
از سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ شش قطعنامه تحریم‌های سنگینی علیه بانک‌ها، فروش سلاح، برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران، همچنین علیه دانشمندان هسته‌ای و برخی مقام‌های جمهوری اسلامی صادر شد. اما به گفته این موسسه توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ آن تحریم‌ها را “لغو و آن‌ها را با یک قطعنامه ضعیف‌تر جایگزین کرد که محدودیت‌ها را به طور موقت معلق می‌کرد”. به این ترتیب در اکتبر ۲۰۲۰ تحریم‌های تسلیحاتی و ممنوعیت‌های سفر سازمان ملل منقضی شد و در اکتبر ۲۰۲۳ تحریم‌های موشکی و پهپادی سازمان ملل به پایان رسید.
“جینسا” بر امکان فعال کردن مکانسیم ماشه به عنوان تنها “راه‌حل اضطراری” تاکید کرده است. سازوکاری که به هرکدام از کشورهای طرف برجام امکان بازگردان تحریم‌های اولیه سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی را به طور یک‌جانبه می‌دهد.
ایالات متحده تلاش کرد در اوت ۲۰۲۰ و در دور اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ این تحریم‌ها را بازگرداند، اما موفق به جلب همراهی سایر اعضای شورای امنیت، از جمله بریتانیا و دیگر اعضای تروئیکا نشد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
گزارش می‌گوید از آن زمان تاکنون ایران هزاران موشک و پهپاد به روسیه فروخت که اکنون بر روی شهرها و غیرنظامیان اوکراینی ریخته می‌شوند. از این گذشته امکانات تسلیحاتی یاد شده “تا حدی با پول‌هایی که توسط بانک‌های ایرانی که همچنان آزادانه در خاک اروپا و بریتانیا فعالیت می‌کنند تأمین شده است”. این بانک‌ها بنا بر گزارش “همچنان می‌توانند طبق قوانین بین‌المللی فعالیت کنند.”
بیشتر بخوانید:گروسی: مذاکرات اخیر با یک مقام جمهوری اسلامی نتیجه‌ای نداشت
“زمان به نفع ما نیست”
موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا همچنین می‌گوید کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ ماه‌ها زمان خواهد برد تا تاثیر کامل خود را بر اقتصاد جمهوری اسلامی نشان دهد، “بنابراین، تلاش برای مذاکره دوباره و امکان دستیابی به یک توافق جامع تا پیش از تابستان ۲۰۲۵ بعید است. در چنین شرایطی بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل یک اهرم فشار حیاتی محسوب می‌شود.”
“جیسنا” تاکید می‌کند: «بازگشت فوری تنها نیاز به ۳۰ روز برای اجرایی شدن دارد، اما زمان در اینجا به نفع ما نیست». به این دلیل که پس از ماه مه ریاست شورای امنیت “به کشورهای پرخطرتر” از جمله پاکستان در ماه ژوئیه و روسیه در ماه اکتبر منتقل خواهد شد. بنابر این “اکنون بهترین زمان برای اروپا است تا بازگشت فوری را اجرا کند، در غیر این صورت این تلاش با نبردهای قانونی تحت قضاوت مغرضانه مواجه خواهد شد.”
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
تهیه‌كنندگان این گزارش می‌گویند پس از بازگشت دائمی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، “کار سخت ادامه خواهد یافت.”
گابریل نورونها، عضو نویسنده این گزارش می‌گوید: «هرچه اروپا زودتر مکانیسم ماشه را اجرا کند، زمان بیشتری برای طی کردن روند قانونی، افزایش فشار بر رژیم جمهوری اسلامی و اعمال هزینه‌های بیشتر برای حمایت تهران از جنگ روسیه در اوکراین خواهد داشت.»
بیشتر بخوانید:قانونگذاران آمریکایی خواستار فعال‌شدن “مکانیسم ماشه” شدند
بلیز میژتال، معاون سیاست‌گذاری مؤسسه جینسا نیز می‌گوید: «دوره زمانی برای استفاده از ابزار در حال از بین رفتنِ مکانیسم ماشه بسیار کوتاه‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شود. این مسئله نشان می‌دهد که فرصت برای دیپلماسی با ایران چقدر محدود و غیرواقع‌بینانه است.»
نظارت بر تحریم‌ها
بر أساس گزارش کار اجرای تحریم‌های گسترده علیه ایران “ساده نیست”. نویسندگان آن خواهان این شده‌اند که یک ائتلاف از کشورهای متحد آمریکا اطلاعات مربوط به دور زدن تحریم‌ها توسط ایران را به اشتراک بگذارند، کشورهای بی‌طرف را از تعهدات قانونی جدید خود آگاه کنند و به متوقف کردن محموله‌های سلاح، فناوری هسته‌ای، موشک‌ها و قطعات پهپاد که به ایران می‌آیند یا از آنجا می‌روند، کمک کنند. جیسنا تاکید می‌کند: «چنین اقداماتی پس از اجرای بازگشت فوری از مجوز قانونی برخوردار خواهد بود، اما نیاز به هماهنگی میان متحدان و اراده قوی برای تحقق آن دارد.»
همچنین گفته شده است که اروپا و بریتانیا پس از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل “کار زیادی” خواهند داشت. این کار با “خروج رسمی از توافق هسته‌ای قدیمی شروع می‌شود.” این گام به اتحادیه اروپا و بریتانیا این امکان را می‌دهد که تحریم‌های نفت، انرژی و بانکی علیه ایران را که باید با مجازات‌های کیفری اجرا شوند، اعمال کنند.
این موسسه یهودی خواستار این شده است که “اجرای کامل و بی‌رحمانه تحریم‌های بازگردانده شده ادامه یابد”.
