کمیته ویژه رسیدگی به خسارات اعتراضات ۱۴۰۱ تمدید شد. حتی در صورت شناسایی نشدن ضارب، خانواده‌ها غرامت دریافت می‌کنند. علی ربیعی به ترکیب کمیته اضافه شده و گزارش نهایی به‌زودی منتشر می‌شود.کمیته ویژه بررسی ناآرامی‌های ۱۴۰۱ که پس از اعتراضات گسترده آن سال تشکیل شده بود، با تصمیم مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، مأموریت خود را برای یک سال دیگر تمدید کرد. این تصمیم در حالی اتخاذ شده است که با آغاز به کار دولت چهاردهم، گمانه‌زنی‌هایی درباره توقف فعالیت این کمیته مطرح شده بود. با این حال، تمدید مأموریت کمیته نشان‌دهنده ادامه سیاست دولت در مدیریت و رسیدگی به پیامدهای ناآرامی‌های ۱۴۰۱ است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

علاوه بر تمدید مأموریت، علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور، به ترکیب این کمیته اضافه شده است. ربیعی که در دولت‌های پیشین به‌عنوان سخنگو و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی فعالیت کرده، اکنون با مأموریت ویژه در این کمیته حضور خواهد داشت. به نظر می‌رسد اضافه شدن او به این ترکیب، نشان‌دهنده رویکرد جدید دولت در تعامل با پیامدهای اجتماعی و سیاسی ناآرامی‌های ۱۴۰۱ باشد.

پیشینه تشکیل کمیته ویژه بررسی اعتراضات۱۴۰۱

کمیته ویژه بررسی ناآرامی‌های ۱۴۰۱ در پی اعتراضات گسترده‌ای که پس از مرگ مهسا امینی در شهریور ۱۴۰۱ آغاز شد، تشکیل شد. این اعتراضات که در ابتدا با محوریت مطالبه آزادی‌های اجتماعی و رعایت حقوق زنان شکل گرفت، به‌سرعت به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های نظام در سال‌های اخیر تبدیل شد.

بیشتر بخوانید: ۱۴۰۱؛ سال دامن‌گستر شدن انقلاب

در همان زمان، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور وقت، دستور تشکیل این کمیته را با هدف “رسیدگی به مطالبات معترضان، بررسی تخلفات احتمالی نیروهای امنیتی و پرداخت خسارت به آسیب‌دیدگان” صادر کرد.

ریاست این کمیته به احمد وحیدی، وزیر کشور، واگذار شد و اعضای اولیه آن شامل سکینه پاد (وکیل دادگستری)، زهره الهیان (رئیس کمیته حقوق بشر مجلس)، کاظم غریب‌آبادی (دبیر حقوق بشر و معاون بین‌الملل قوه قضائیه) و حسین مظفر (عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام) بودند.

با پایان دولت سیزدهم و آغاز به کار دولت مسعود پزشکیان، ادامه فعالیت این کمیته در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. اما تصمیم جدید پزشکیان برای تمدید مأموریت این کمیته، نشان‌دهنده تداوم سیاست دولت در رسیدگی به پیامدهای ناآرامی‌ها است.

اضافه شدن علی ربیعی به ترکیب کمیته

علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور، با حکم مستقیم مسعود پزشکیان به این کمیته اضافه شده است. ربیعی که سابقه فعالیت در حوزه‌های اجتماعی، کارگری و امنیتی را دارد، یکی از چهره‌های باسابقه در نظام سیاسی ایران محسوب می‌شود. او پیش از این در دولت حسن روحانی به‌عنوان سخنگو و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی فعالیت کرده و نقش پررنگی در مدیریت بحران‌های اجتماعی داشته است.

سکینه پاد، عضو این کمیته، درباره پیوستن ربیعی گفت: «اضافه شدن آقای ربیعی به ترکیب کمیته، قطعاً به بهبود روند تعاملات با نهادهای اجتماعی و نهادهای بین‌المللی کمک خواهد کرد. ایشان تجربیات ارزشمندی در مدیریت بحران‌های اجتماعی دارند».

اهداف و مأموریت‌های جدید کمیته

بر اساس اعلام سکینه پاد، مأموریت جدید کمیته شامل سه محور اصلی خواهد بود:

– بررسی کامل ابعاد حقوقی و امنیتی ناآرامی‌ها: این کمیته موظف است ابعاد مختلف اعتراضات از جمله تخلفات احتمالی نیروهای امنیتی، نقش گروه‌های معترض و میزان خسارت‌های واردشده را بررسی کند.

– پرداخت خسارت به خانواده‌های آسیب‌دیده: بر اساس دستور رئیس‌جمهور، کمیته موظف است میزان خسارت‌های جانی و مالی واردشده به خانواده‌های آسیب‌دیده را مشخص کرده و فرآیند جبران خسارت را ادامه دهد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

– تعامل با نهادهای بین‌المللی: این کمیته باید گزارش‌های خود را به سازمان‌های بین‌المللی از جمله شورای حقوق بشر سازمان ملل ارسال کند و از مواضع ایران در برابر گزارش کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی دفاع کند.

پاد اعلام کرد که گزارش نهایی این کمیته، پیش از انتشار گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل، در اختیار دولت قرار خواهد گرفت.

روند پرداخت خسارت به آسیب‌دیدگان

به گفته سکینه پاد، کمیته ویژه تاکنون در ۱۱ استان کشور از جمله سیستان و بلوچستان، کرمانشاه، فارس، مازندران، گیلان، تهران، اصفهان و البرز با خانواده‌های آسیب‌دیده دیدار کرده و روند پرداخت خسارت‌ها آغاز شده است.

او درباره روند جبران خسارت‌ها گفت: «ما به خانواده‌هایی که در جریان ناآرامی‌ها عزیزان خود را از دست دادند یا دچار آسیب‌های جسمی و مالی شدند، خسارت پرداخت کرده‌ایم. حتی در مواردی که ضارب مشخص نبوده، دولت اقدام به جبران خسارت کرده است».

پاد افزود که حسین مظفر، دیگر عضو کمیته، به‌طور جداگانه با خانواده‌های آسیب‌دیده در استان‌های البرز، اراک و تهران گفت‌وگو کرده و درخواست‌های آن‌ها را به کمیته منتقل کرده است.

اختلاف با کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی

سکینه پاد درباره تعامل با کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل گفت که تاکنون سه جلسه رسمی با این کمیته برگزار شده است. با این حال، او از عدم انعکاس اقدامات ایران در گزارش‌های این کمیته انتقاد کرد.

او گفت: «کمیته حقیقت‌یاب تاکنون به‌طور کامل اقدامات دولت ایران در جبران خسارت‌ها و رسیدگی به پرونده‌های قضایی را نادیده گرفته است. این نشان‌دهنده نگاه سیاسی آن‌ها به مسئله است.»

پاد تأکید کرد که گزارش رسمی کمیته ویژه در اختیار دولت، ستاد حقوق بشر و وزارت امور خارجه قرار گرفته و از آن به‌عنوان مستندات حقوقی در مجامع بین‌المللی استفاده خواهد شد.

گزارش نهایی کمیته و رویکرد دولت

به گفته پاد، گزارش نهایی کمیته ویژه تا پیش از انتشار گزارش کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی منتشر خواهد شد. این گزارش شامل اطلاعات کامل درباره روند پرداخت خسارت‌ها، پرونده‌های قضایی و نتایج بررسی‌ها درباره تخلفات احتمالی نیروهای امنیتی خواهد بود.

پاد در پایان گفت: «ما قصد داریم گزارش نهایی را پیش از انتشار گزارش کمیته حقیقت‌یاب به رئیس‌جمهور ارائه دهیم. این گزارش به‌عنوان یک سند ملی، نشان‌دهنده اقدامات ایران در مدیریت پیامدهای ناآرامی‌های ۱۴۰۱ خواهد بود.»

بر اساس اعلام کمیته ویژه، کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی قرار است گزارش نهایی خود را در ۲۵ اسفندماه منتشر کند. تمدید مأموریت کمیته و اضافه شدن علی ربیعی نشان‌دهنده آن است که دولت ایران قصد دارد به‌طور فعال در برابر این گزارش موضع‌گیری کند.

طبق نتایج کالبدشکافی، جین هکمن، بازیگر مشهور هالیوود، بر اثر بیماری قلبی و در حالی که آلزایمر پیشرفته داشت درگذشت. همسرش نیز چند روز پیش‌ از او به دلیل ابتلا به ویروسی نادر که از موش منتقل می‌شود، جان خود را از دست داد.مقامات پزشکی ایالت نیومکزیکوی آمریکا اعلام کردند که جین هکمن، بازیگر برجسته هالیوود، بر اثر بیماری قلبی، یک هفته پس از درگذشت همسرش، بتسی آراکاوا، از دنیا رفت.

جسد این زوج در تاریخ ۲۶ فوریه در خانه‌شان در سانتافه پیدا شد، اما علت مرگ در آن زمان مشخص نبود. هکمن در زمان مرگ ۹۵ سال داشت، در حالی که آراکاوا ۶۵ ساله بود.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

دفتر کلانتر سانتافه پیش‌تر اعلام کرده بود که آخرین سیگنال از دستگاه ضربان‌ساز قلب هکمن در ۱۷ فوریه ثبت شده و احتمالاً او در همان روز جان باخته است.

جزئیات مرگ هکمن و آراکاوا از زبان مقامات پزشکی

هدر جارل، رئیس پزشکی قانونی دفتر تحقیقات پزشکی نیومکزیکو، اعلام کرد: «آقای هکمن علائم پیشرفته بیماری آلزایمر داشت. وضعیت سلامتی او بسیار نامناسب بود. او دچار بیماری قلبی شدید بود و در نهایت همین مسئله باعث مرگ او شد.»

جسد هکمن در ورودی خانه‌اش پیدا شد. به گفته مقامات، بیماری آلزایمر او احتمالاً در تشدید مشکلات قلبی‌اش نقش داشته است.

آراکاوا بر اثر ابتلا به سندرم ریوی هانتاویروس، که یک بیماری نادر ناشی از تماس با فضولات جوندگان است، جان خود را از دست داده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

پیکر او در حمام و در کنار یک بطری داروی باز و قرص‌های پراکنده روی پیشخوان پیدا شد. مقامات هنوز مشخص نکرده‌اند که آراکاوا پس از ابتلا به این ویروس با چه سرعتی جان باخته است. هیچ‌کدام از اجساد نشانه‌ای از آسیب ناشی از ضربه نداشتند.

جین هکمن و بتسی آراکاوا که بودند؟

جین هکمن، از پرکارترین بازیگران هالیوود در طول زندگی خود در بیش از ۸۰ فیلم نقش‌آفرینی کرد. او دو بار برنده جایزه اسکار شد؛ یک بار در سال ۱۹۷۲ به عنوان بهترین بازیگر مرد برای بازی در نقش کارآگاه پاپای دویل در فیلم ارتباط فرانسوی، و بار دیگر در سال ۱۹۹۳ به عنوان بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای فیلم نابخشوده.

بتسی آراکاوا نوازنده پیانو بود، اما پس از ازدواج با هکمن در سال ۱۹۹۱، از صحنه اجرا فاصله گرفت. به گفته کلانتر آدان مندوزا، این زوج بسیار منزوی بودند و پس از ابتلا به بیماری کمتر در انظار عمومی ظاهر می‌شدند؛ عاملی که روند تحقیقات را پیچیده‌تر کرده بود.

زندگی خصوصی و میراث جین هکمن

جین هکمن یکی از مشهورترین بازیگران هالیوود بود که دو جایزه اسکار را در کارنامه خود داشت. او بیشتر با فیلم‌های “ارتباط فرانسوی” و “نابخشوده” شناخته می‌شود. هکمن و آراکاوا در دهه ۱۹۹۰ ازدواج کردند و زندگی آرام و دور از رسانه‌ها را در نیومکزیکو انتخاب کردند.

مقامات همچنان در حال بررسی تمام ابعاد این پرونده هستند و احتمال دارند که نتایج آزمایش‌های سم‌شناسی در هفته‌های آینده اطلاعات بیشتری در مورد علت مرگ ارائه دهد.

وزارت امور خارجه کانادا از تحریم هفت فرد حقیقی و حقوقی ایرانی به دلیل نقض حقوق بشر در داخل ایران و نیز ارتباط با شبکه تامین، تولید و فروش تسلیحات سپاه پاسداران و دخالت در “اقدامات بی‌ثبات‌کننده” در خاورمیانه خبر داد.ملانی ژولی، وزیر امور خارجه کانادا از تحریم هفت فرد حقیقی و حقوقی ایرانی به اتهام نقض حقوق بشر در داخل ایران و نیز ارتباط با شبکه تامین و تولید و فروش تسلیحات سپاه پاسداران و دخالت در “اقدامات بی‌ثبات‌کننده” در خاورمیانه خبر داد.

ژولی روز جمعه ۷ مارس (۱۷ اسفندماه) با بیان این خبر افزود: «جمهوری اسلامی نه فقط حقوق اساسی شهروندانش را نقض می‌کند، بلکه با پشتیبانی از گروه‌های تروریستی، امنیت منطقه و جهان را تهدید می‌کند.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

در بیانیه وزارت خارجه کانادا نام افرادی نظیر حسین هاتفی اردکانی، مهدی گوگردچیان و حسین پورفرزانه و همچنین اسامی چهار شرکت مرتبط با خرید و تامین لوازم و تجهیزات تولید سلاح ذکر شده است.

بیشتر بخوانید: کانادا: یکی دیگر از مقام‌های ارشد رژیم ایران شناسایی شد

وزیر امور خارجه کانادا همچنین افزود: «این اقدام کانادا علیه رژیم ایران محسوب می‌شود که با بی‌توجهی‌ به صلح و امنیت در منطقه، تنش و خشونت در خاورمیانه را تشدید کرده است.»

در بیانیه وزارت خارجه کانادا همچنین آمده است که این کشور و هم‌پیمانان‌ آن در گروه هفت کشور صنعتی، شواهدی در دست دارند که نشان می‌دهد، حکومت ایران به‌رغم درخواست‌های بین‌المللی، همچنان “به ارسال سلاح به روسیه ادامه داده است.”

با در نظر گرفتن تحریم‌های جدیدی که روز جمعه ۷ مارس (۱۷ اسفندماه) اعلام شد، کانادا تاکنون ۲۰۸ فرد حقیقی و ۲۵۴ فرد حقوقی مرتبط با حکومت ایران را هدف تحریم‌ قرار داده است.

کانادا پیش از این در خرداد سال جاری، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به طور رسمی در فهرست سازمان‌های تروریستی وارد کرده بود.

دولت جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا همچنین پیش از این تعداد دیگری از مقام‌های حکومت ایران را به دلیل “نقش و مسئولیت” آن‌ها در “اجرای قوانین و سیاست‌های سرکوبگرانه و تبعیض‌آمیز علیه زنان، دختران و اقلیت‌های قومی ایران” تحریم کرده بود.

بیشتر بخوانید: ایران دست داشتن در طرح ترور دادستان سابق کانادا را تکذیب کرد

در همین حال، وزیر امور خارجه کانادا با اشاره به این‌ که این کشور از چندین سال پیش روابط دیپلماتیک خود را با حکومت ایران قطع کرده، به شهروندان کانادایی توصیه کرد که از سفر به ایران خودداری کنند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

افرادی که در فهرست تحریم‌های کانادا وارد می‌شوند، از هرگونه معامله تجاری با شهروندان کانادایی، از جمله کانادایی‌های ایرانی‌تبار در هر کجای جهان که باشند منع می‌شوند.

هر گونه معامله تجاری کانادایی‌ها با این افراد نیز تعقیب و مجازات قانونی در پی خواهد داشت. افراد تحریم‌شده همچنین اجازه سفر به کانادا را نخواهند داشت و در صورتی که اموالی در کانادا داشته باشند، این اموال از سوی دولت توقیف خواهند شد.

درگیری نیروهای دولت سوریه و گروه‌های مسلح حامی بشار اسد در منطقه لاذقیه ادامه دارد. گزارش‌هایی از کشته شدن بیش از ۳۰۰ غیرنظامی علوی منتشر شده است. وزارت خارجه آلمان خواستار پرهیز از خشونت از سوی همه طرف‌های درگیر شد.نیروهای حامی دولت جدید سوریه در پی حملات ناگهانی گروه‌های مسلح وفادار به بشار اسد، دیکتاتور سرنگون شده سوریه دست به ضدحملات شدید زده‌اند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

سازمان دیده‌بان حقوق بشر سوریه روز شنبه ۱۸ اسفند (۸ مارس) اعلام کرد که بیش از ۳۰۰ غیرنظامی علوی در درگیری‌ها کشته شده‌اند که در میان آنها زنان و کودکان نیز دیده می‌شوند.

این سازمان مستقر در بریتانیا در گزارش اولیه خود اعلام کرده بود که از روز پنجشنبه ۶ مارس تاکنون ۹۵ تن از نیروهای دولتی سوریه کشته شده‌اند و بنا به برخی ادعاها ۱۶۲ غیرنظامی علوی نیز توسط نیروهای دولتی “اعدام” شده‌اند که “در میان قربانیان زنان و کودکان نیز وجود دارند”.

بروز درگیری‌های جدید میان نیروهای دولت جدید سوریه و گروه‌های باقیمانده رژیم بشار اسد جامعه جهانی را نگران کرده است.

وزارت امور خارجه آلمان از تمامی طرف‌های درگیر در نبردهای جاری سوریه خواست تا از تشدید خشونت پرهیز کنند.

وزارت خارجه آلمان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما از تعداد زیاد قربانیان در مناطق غربی سوریه شوکه شده‌ایم. از همه طرف‌ها می‌خواهیم که به دنبال راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز، وحدت ملی، گفت‌وگوی سیاسی فراگیر و عدالت انتقالی باشند تا از تشدید خشونت و نفرت جلوگیری شود.»

سخنگوی وزارت دفاع سوریه اعلام کرده که نیروهای دولت انتقالی پیشروی‌های سریعی در میدان نبرد داشته و کنترل مناطقی را که در آن حملاتی علیه نیروهای امنیتی رخ داده بود را دوباره به دست آورده‌اند.

انس خطاب، رئیس سازمان اطلاعات سوریه، در پستی در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که رهبران نظامی و امنیتی رژیم سابق اسد پشت این جنایات هستند.»

گروه‌های مسلح وابسته به رژیم سابق همچنان در برخی شهرها و روستاهای مناطق کوهستانی ساحلی فعال هستند.

احمد شرع: هواداران بشار اسد باید تسلیم شوند

احمد شرع، رئیس‌جمهور دولت انتقالی سوریه پس از درگیری‌های خونین در غرب این کشور از هواداران بشار اسد، حاکم سرنگون‌شده، خواست که تسلیم شوند.

او روز جمعه ۱۷ اسفند (۷ مارس) در یک پیام تلگرامی خطاب به نیروهای طرفدار بشار اسد نوشت که باید “قبل از آنکه دیر شود” سلاح‌های خود را زمین بگذارند.

رئیس‌جمهور موقت سوریه افزود: «آن‌ها علیه همه مردم سوریه اقدام کرده‌اند و اشتباهی نابخشودنی مرتکب شده‌اند. اکنون زمان ضدحمله فرا رسیده است.»

شرع تأکید کرد که دولت جدید سوریه همچنان به تلاش خود برای انحصار سلاح‌ها در دست دولت ادامه خواهد داد و دیگر هیچ سلاح غیرقانونی وجود نخواهد داشت.

درگیری‌ها در زادگاه بشار اسد، دیکتاتور فراری سوریه اتفاق افتاده است. در این منطقه اقلیت مذهبی علویان زندگی می‌کنند.

فعالانی از شهر ادلب در تماس با خبرگزاری آلمان گفتند که گروه‌هایی مسلح از دستورات صادر شده از دمشق سرپیچی کرده‌اند.

تلویزیون دولتی سوریه اعلام کرده است که افراد ناشناس با پوشیدن لباس نیروهای دولتی جنایاتی را برای دامن زدن به جنگ داخلی مرتکب شده‌اند.

سوریه: گروه‌های مسلح از خارج هدایت می‌شوند

انس خطاب، رئیس سازمان اطلاعات سوریه از نیروهای دولتی خواسته است که خویشتن‌داری نشان دهند. او مسئولیت این درگیری‌ها را متوجه مقامات ارشد نظامی و امنیتی سابق دولت اسد دانسته و مدعی شده است که عملیات آن‌ها منجر به کشته شدن ده‌ها نیروی ارتش و پلیس شده و از خارج از کشور هدایت می‌شود.

مقامات سوری در ارتباط با “مداخله خارجی” و اینکه کدام کشور در امور داخلی سوریه دخالت می‌کند اظهارنظری نکرده‌اند. این مقامات اما پیش از این از ایران خواسته بودند تا رویکرد و سیاست خود در قبال سوریه را تغییر دهد.

علی خامنه‌ای، پس از سرنگونی بشار اسد گفته بود کسانی که فکر می‌کنند “خون‌های ریخته‌شده در راه دفاع از حرم، هدر رفته” اشتباه برگی مرتکب می‌شوند و ملت سوریه دیر یا زود بر “اشغالگران” پیروز خواهد شد.

درخواست برای برخورد قاطع

با آغاز درگیری‌ها، هزاران نفر در دمشق و شهرهای دیگر به خیابان‌ها آمدند و علیه نیروهای مسلح طرفدار اسد تظاهرات کردند. بسیاری از معترضان خواستار محاکمه مسئولان این جنایات شده‌اند.

دولت انتقالی سوریه روز جمعه ۱۷ اسفند از آغاز یک عملیات “گسترده” خبر داد که هدف آن “نابودی بقایای شبه‌نظامیان اسد و حامیان آن‌ها” است.

احمد شرع در کانال تلگرامی خود اعلام کرد که دولت انتقالی خواهان انحصار تسلیحات در دست خود است. او تاکید کرد که دیگر هیچ گروه مسلحی خارج از کنترل دولت تحمل نخواهد شد.

تاثیر منفی درگیری‌ها بر بازگشت پناهندگان سوری‌

نیروهای تحت رهبری شبه‌نظامیان هیئت تحریر شام (HTS) در اوایل دسامبر ۲۰۲۴ دمشق را تصرف کردند و به حکومت خاندان اسد پایان دادند.

رهبری جدید سوریه پس از به قدرت رسیدن بارها اعلام کرده است که قصد دارد از اقلیت‌های کشور محافظت کند. دولت جدید سوریه با برداشته شدن تحریم‌ها قصد دارد بازسازی ویرانی‌های جنگ داخلی را نیز آغاز کند.

طبق گزارش نهادهای بین‌المللی، پس از سرنگونی رژیم اسد بازگشت سوری‌ها به کشورشان نیز آغاز شده است.

سلین اشمیت از آژانس پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) اعلام کرده است که از هشتم دسامبر تاکنون، بیش از ۳۰۰ هزار سوری به کشورشان بازگشته‌اند و ۹۰۰ هزار نفر دیگر که در داخل سوریه آواره شده بودند نیز از پایان ماه نوامبر سال گذشته راهی خانه‌های خود شده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ادامه درگیری‌ها می‌تواند تاثیری منفی بر بازگشت سوری‌ها داشته باشد چرا که بسیاری از آنها هنوز در انتظار استقرار ثبات بیشتر در کشورشان‌ هستند.

عفو بین‌الملل از جامعه جهانی خواست برای آزادی فوری وریشه مرادی، پخشان عزیزی و شریفە محمدی تلاش کند. این سازمان با اشاره به افزایش سرکوب‌‌ در ایران پس از جنبش مهسا متوقف ساختن اعدام‌ها را مستلزم اقدامی جهانی دانست.سازمان عفو بین‌الملل بە مناسبت روز جهانی زن، طی بیانیه‌ای از جامعه جهانی خواست که برای لغو حکم اعدام و آزادی فوری وریشه مرادی، پخشان عزیزی و شریفە محمدی در ایران تلاش کنند. این سه زن کنشگر با خطر اعدام مواجه هستند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

وریشه مرادی، فعال مدنی کرد، در نوامبر ۲۰۲۴ به اتهام “قیام مسلحانه علیه حکومت” به اعدام محکوم شد. او پس از بازداشت در اوت ۲۰۲۳ در زندان اوین تحت بازجویی‌های طولانی و شرایط سخت قرار داشت.

به گفتە سازمان‌های حقوق‌بشری، محاکمه به شدت ناعادلانه بود و او از ارائه دفاع کافی محروم شد. عفو بین‌الملل تأکید کرده است که مقامات ایران باید هرگونه برنامه‌ریزی برای اعدام او را لغو و او را آزاد کنند.

به گفتە سازمان عفو بین‌الملل، شریفە محمدی نیز پس از یک محاکمه ناعادلانه در دادگاه انقلاب اسلامی بار دیگر به اعدام محکوم شده است. او به دلیل فعالیت‌های صلح‌آمیز در زمینه حقوق زنان و کارگران و مخالفت با اعدام، تحت فشار قرار دارد.

این سازمان از جامعه جهانی خواسته است که برای جلوگیری از اجرای این حکم و آزادی بی‌قید و شرط او فشارهای بین‌المللی را افزایش دهند.

پخشان عزیزی مددکار اجتماعی است و دادگاه انقلاب تهران این زندانی سیاسی کرد در زندان اوین، را به اتهام “بغی” به اعدام محکوم کرده است. وریشه مرادی هم به اتهاماتی چون “عضویت در گروه پژاک” و نقش‌آفرینی در اعتراضات ۱۴۰۱ به اعدام محکوم شده‌است.

وریشه مرادی پیشتر در نامه‌ای سرگشاده از زندان فاش کرد که در طول بازداشت، تحت شکنجه‌های جسمی و روانی، تهدید به اعدام و خشونت‌های جنسیتی قرار گرفته است. شریفە محمدی نیز اعلام کرده کە در طول بازداشت تحت فشار قرار گرفته و به اتهاماتی که خود آنها را رد می‌کند، متهم شده است. سازمان عفو بین‌الملل تأکید کرده است که مقامات ایران باید هرگونه برنامه‌ریزی برای اعدام این دو زن را لغو و آنها را آزاد کنند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
احکام این سه زن ایرانی در داخل کشور و همچنین در سطح بین‌الملل اعتراضات گسترده‌ای را علیه احکام اعدام در ایران برانگیخته است.

سوئد با احضار سفیر ایران خواستار آزادی فوری احمدرضا جلالی، استاد ایرانی-سوئدی زندانی در ایران شد. وزارت خارجه سوئد با تاکید بر دلایل بشردوستانه و ضرورت دریافت خدمات پزشکی، از ایران خواست، حکم اعدام او را اجرا نکند.خبرگاه دویچه وله فارسی مجموعه‌ای خبری از موضوعات و تحولات روز ایران، منطقه، آلمان و جهان در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و غیره است.

در “خبرگاه” می‌توانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

سوئد خواستار آزادی فوری احمدرضا جلالی شد
دولت سوئد با احضار سفیر جمهوری اسلامی ایران، خواستار آزادی فوری احمدرضا جلالی، استاد ایرانی-سوئدی که از سال ۲۰۱۷ در زندان ایران به سر می‌برد، شده است. وزارت خارجه سوئد با تاکید بر دلایل بشردوستانه و ضرورت دریافت خدمات پزشکی، از ایران خواست که حکم اعدام او را اجرا نکند.

به گفتە رسانه‌های حقوق‌بشری، شرایط جسمی جلالی به شدت وخیم است و از زمان دستگیری، بیش از ۲۴ کیلوگرم وزن از دست داده است. او بارها تحت فشار قرار گرفته تا به اتهامات وارده اعتراف کند، که این اعترافات در تلویزیون دولتی ایران پخش شده‌اند.

سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر و دانشگاهیان در سراسر جهان، از جمله سازمان عفو بین‌الملل بارها از ایران خواسته‌اند که جلالی را آزاد کنند.

بیشتر بخوانید: همسر جلالی: دولت سوئد کوتاهی کرده و باید مسئولیت آن ا بر گردن بگیرد

احمدرضا جلالی، پزشک و استاد دانشگاه که دارای تابعیت دوگانه است، در سال ۱۳۹۵ به دعوت دانشگاه تهران و دانشگاه شیراز به منظور شرکت در کارگاه مدیریت بحران به ایران سفر کرد و در ۵ اردیبهشت همان سال از سوی عوامل سازمان اطلاعات سپاه پاسداران دستگیر و به زندان اوین منتقل شد.

جلالی در بهمن ۱۳۹۵ بدون حضور وکیل مدافع در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به اتهام جاسوسی به اعدام محکوم شد؛ اتهاماتی که خانواده‌اش آن را به طور کامل رد کرده‌اند.

او چندی پیش در یک فایل صوتی که از زندان به خارج فرستادە بود، از دولت سوئد خواست هرچه زودتر او را “به خانه” برگرداند.

استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد از ارسال نامه دونالد ترامپ به علی خامنه‌ای استقبال کرد. رسانه‌های ایران هم نسبت به این اقدام واکنش نشان دادند. خامنه‌ای قرار است با “کارگزاران ن​​ظام” دیدار کند.استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل روز جمعه ۱۷ اسفند (۷ مارس) در کنفرانس مطبوعاتی خود در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک از نامه دونالد ترامپ به خامنه‌ای استقبال کرد و گفت، سازمان ملل به‌عنوان یک اصل تاکید می‌کند که دیپلماسی همچنان بهترین راه برای اطمینان از ماهیت برنامه هسته‌ای ایران است.

دوجاریک همچنین تاکید کرد که سازمان ملل از تمامی تلاش‌های دیپلماتیک در این راستا استقبال می‌کند

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید که خواستار مذاکره با ایران است و در این راستا نامه‌ای برای رهبر جمهوری اسلامی ارسال کرده است.

نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل ولی گفته است که تا کنون هیچ نامه‌ای دریافت نکرده‌ است.

ترامپ اما بار دیگر در جمع خبرنگاران در کاخ سفید در مورد ایران گفت: «روزهای جالبی در پیش خواهد بود و خیلی زود اتفاقی رخ خواهد داد و این تنها چیزی است که می‌توانم به شما بگویم.»

ترامپ در ادامه افزود: «امیدواریم که بتوانیم یک توافق صلح داشته باشیم. من از روی قدرت یا ضعف صحبت نمی‌کنم. من فقط می‌گویم ترجیح می‌دهم یک توافق صلح را به جای [چاره جایگزین] “دیگری” ببینم. اما دیگری مشکل را حل خواهد کرد.»

ترامپ درباره این چاره جایگزین دیگر توضیحی نداده است اما پیش از این بارها صراحتا به حمله احتمالی اسرائیل به ایران در این راستا اشاره کرده بود.

واکنش رسانه‌های ایران

“نور نیوز”، نزدیک به شورایعالی امنیت ملی ایران نامه ترامپ به خامنه‌ای را “نمایش تکراری آمریکا” توصیف کرده است.

روزنامه کیهان هم در مطلبی با عنوان “دعوت ترامپ به مذاکره یا عملیات فریب احمقانه؟!” درباره ارسال نامه ترامپ به خامنه‌ای نوشته است: «چنین پیشنهادی بیش از هر چیز عملیات فریب برای حرکات بعدی دولت آمریکا است».

کیهان هدف نامه‌نگاری ترامپ را تاثیرگذاری بر افکار عمومی ایران دانسته است.

خبرگزاری‌های تسنیم و فارس، رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران هم در تحلیل و حتی در متنی مشابه، مذاکره جمهوری اسلامی با آمریکا را رد کرده‌اند.

تسنیم خبر ارسال نامه از سوی ترامپ به خامنه‌ای را “عملیات روانی” خواند و اعلام کرد، آمریکا به دنبال توافق نیست.

خبرگزاری فارس هم در واکنش به خبر ارسال نامه، سخنان شش سال پیش خامنه‌ای را نقل کرده که گفته بود: «شتر در خواب بیند پنبه‌دانه».

امام جمعه تهران: مذاکره با آمریکا ذلت است

احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران در مراسم نماز جمعه ۱۷ اسفند مذاکره با آمریکا را “ذلت” دانست.

در همین حال دفتر خامنه‌ای تا کنون دریافت نامه‌ ارسال‌شده از سوی ترامپ را تائید نکرده و هیچ واکنشی نیز نسبت به آن نشان نداده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

هنوز مشخص نیست که علی خامنه‌ای، رهبر ۸۵ ساله جمهوری اسلامی چگونه واکنش نشان خواهد داد، اما قرار است که او روز شنبه ۱۸ اسفند با “کارگزاران نظام” دیدار و در این دیدار سخنرانی کند. انتظار می‌رود که خامنه‌ای رسما در این دیدار مواضع خود را نسبت به نامه ترامپ و مذاکره با آمریکا را اعلام کند.

استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد از ارسال نامه دونالد ترامپ به علی خامنه‌ای استقبال کرد. رسانه‌های ایران هم نسبت به این اقدام واکنش نشان دادند. خامنه‌ای قرار است با “کارگزاران ن​​ظام” دیدار کند.استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل روز جمعه ۱۷ اسفند (۷ مارس) در کنفرانس مطبوعاتی خود در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک از نامه دونالد ترامپ به خامنه‌ای استقبال کرد و گفت، سازمان ملل به‌عنوان یک اصل تاکید می‌کند که دیپلماسی همچنان بهترین راه برای اطمینان از ماهیت برنامه هسته‌ای ایران است.

دوجاریک همچنین تاکید کرد که سازمان ملل از تمامی تلاش‌های دیپلماتیک در این راستا استقبال می‌کند

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید که خواستار مذاکره با ایران است و در این راستا نامه‌ای برای رهبر جمهوری اسلامی ارسال کرده است.

نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل ولی گفته است که تا کنون هیچ نامه‌ای دریافت نکرده‌ است.

ترامپ اما بار دیگر در جمع خبرنگاران در کاخ سفید در مورد ایران گفت: «روزهای جالبی در پیش خواهد بود و خیلی زود اتفاقی رخ خواهد داد و این تنها چیزی است که می‌توانم به شما بگویم.»

ترامپ در ادامه افزود: «امیدواریم که بتوانیم یک توافق صلح داشته باشیم. من از روی قدرت یا ضعف صحبت نمی‌کنم. من فقط می‌گویم ترجیح می‌دهم یک توافق صلح را به جای [چاره جایگزین] “دیگری” ببینم. اما دیگری مشکل را حل خواهد کرد.»

ترامپ درباره این چاره جایگزین دیگر توضیحی نداده است اما پیش از این بارها صراحتا به حمله احتمالی اسرائیل به ایران در این راستا اشاره کرده بود.

واکنش رسانه‌های ایران

“نور نیوز”، نزدیک به شورایعالی امنیت ملی ایران نامه ترامپ به خامنه‌ای را “نمایش تکراری آمریکا” توصیف کرده است.

روزنامه کیهان هم در مطلبی با عنوان “دعوت ترامپ به مذاکره یا عملیات فریب احمقانه؟!” درباره ارسال نامه ترامپ به خامنه‌ای نوشته است: «چنین پیشنهادی بیش از هر چیز عملیات فریب برای حرکات بعدی دولت آمریکا است».

کیهان هدف نامه‌نگاری ترامپ را تاثیرگذاری بر افکار عمومی ایران دانسته است.

خبرگزاری‌های تسنیم و فارس، رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران هم در تحلیل و حتی در متنی مشابه، مذاکره جمهوری اسلامی با آمریکا را رد کرده‌اند.

تسنیم خبر ارسال نامه از سوی ترامپ به خامنه‌ای را “عملیات روانی” خواند و اعلام کرد، آمریکا به دنبال توافق نیست.

خبرگزاری فارس هم در واکنش به خبر ارسال نامه، سخنان شش سال پیش خامنه‌ای را نقل کرده که گفته بود: «شتر در خواب بیند پنبه‌دانه».

امام جمعه تهران: مذاکره با آمریکا ذلت است

احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران در مراسم نماز جمعه ۱۷ اسفند مذاکره با آمریکا را “ذلت” دانست.

در همین حال دفتر خامنه‌ای تا کنون دریافت نامه‌ ارسال‌شده از سوی ترامپ را تائید نکرده و هیچ واکنشی نیز نسبت به آن نشان نداده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

هنوز مشخص نیست که علی خامنه‌ای، رهبر ۸۵ ساله جمهوری اسلامی چگونه واکنش نشان خواهد داد، اما قرار است که او روز شنبه ۱۸ اسفند با “کارگزاران نظام” دیدار و در این دیدار سخنرانی کند. انتظار می‌رود که خامنه‌ای رسما در این دیدار مواضع خود را نسبت به نامه ترامپ و مذاکره با آمریکا را اعلام کند.

سال ۱۴۰۱ زنان خانه‌دار رتبه چهارم مرگ ناشی از خودکشی و رتبه اول اقدام به خودکشی را داشتند. حکومت با سیاست‌های مردسالارانه فرصت‌های برابر حضور در جامعه را از زنان گرفته و خطر اقدام به خودکشی را در آنها افزایش داده است.هشتم مارس روز جهانی‌ زن نامگذاری شده است. روزی که در آن جهان خود را برای تحقق “برابری جنسیتی” آماده می‌کند. اما در ایران اوضاع کاملا برعکس است. روز جهانی زن برای زنان ایرانی و بخصوص زنان خانه‌دار نه تنها رویداد پراهمیت و ویژه‌ای نیست، بلکه مانند تمام روزهای دیگر همراه با صدها بحران عمیق و حل نشده است.

چندی پیش حمید یعقوبی، رئیس انجمن پیشگیری از خودکشی ایران اعلام کرد که در چهار سال اخیر “سالانه ۱۰ درصد” به “مرگ‌های ناشی از خودکشی” اضافه شده است.

او گفت: «در سال ۱۴۰۱، زنان خانه‌دار با ۳۲.۸ درصد، رتبه اول را در اقدام به خودکشی اختصاص دادند و البته رتبه چهارم را در خودکشی‌های موفق داشتند.»

زنان غمگین با ظاهری آراسته و رنگین

صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران زنان خانه‌دار را همیشه اینطور نمایش داده است: زنانی با لباس‌ها و شال‌های روشن و رنگی، همراه با سبدهای خرید در سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها. زنانی که با شور و شوق و خوشحالی مشغول پخت و پز برای اعضای خانواده هستند و تمام دغدغه‌شان آماده کردن میز ناهار یا شام برای خانواده آن هم به زیباترین شکل ممکن است.

در مقابل، در کنار این زنان آراسته و زیبا که تنها وظیفه‌شان نمایش کلیشه تکراری خانه‌داری است، مردانی هم دیده می‌شوند که در نقش‌هایی نظیر مدیر شرکت و کارخانه، رییس بانک، ورزشکار و در ماموریت‌های کاریِ مهم ظاهر می‌شوند.

انتظار بیشتری هم نیست زیرا به عقیده جامعه‌شناسان، در ایران نقش زن خانه‌دار به گونه‌ای جا افتاده که انگار خانه‌داری “وظیفه ازلی و ابدی” آنان است و اصلا زنان با چنین وظایفی زاده می‌شوند. این در حالی است که تقسیم‌ کار جنسیتی که طی آن وظایف خانگی به زن محول شده، ساخته ‌و پرداخته جامعه است و ارتباطی با ویژگی‌های طبیعی زن و مرد ندارد.

یک متخصص روان‌درمانی که نخواست نامش فاش شود، در گفتگو با دویچه وله فارسی می‌گوید که اگرچه حکومت ایران سعی می‌کند زنان را از طریق رسانه‌های خود تشویق به خانه‌داری و فرزندآوری کند، اما در واقعیت کار خانگی مجموعه‌ای پایان‌ناپذیر از وظایف بی‌ارج و بی‌اجر، تکراری، مداوم، ملال‌آور و درعین‌حال طاقت‌فرساست که امکان خلاقیت و خودشکوفایی در آن محدود می‌شود و ازاین‌رو زنان را به افسردگی و ناامیدی، احساس استیصال و در نهایت میل به خودکشی می‌کشاند.

این در حالیست که بر اساس آمارها، زنان بیشتر از مردان در معرض بیماری‌های روانی و افسردگی قرار دارند به طوری که درصد ابتلای زنان به اختلالات روانی در ایران “۲ برابر مردان” است.

به گفته این روان‌درمانگر، احساس تنهایی، ترک خانه از سوی فرزندان، کار بدون دستمزد، فقر اقتصادی، قدرناشناسی نسبت به تلاش زنان خانه‌دار، خشونت خانگی، بالا بودن هزینه‌ها برای تفریح و پرکردن اوقات فراغت از جمله علل بروز افسردگی در میان زنان خانه‌دار ایرانی است.

“فشار ذهنی”، محرک خاموش برای سوق دادن زنان خانه دار به سوی افسردگی

نتایج یک پژوهش در زمستان سال ۲۰۲۴ نشان داد که بخش پنهانی از وظایف خانه، که به آن “بار ذهنی” گفته می‌شود، به مراتب نابرابرتر از کارهای فیزیکی میان زوج‌ها تقسیم شده و این نابرابری می‌تواند سلامت روانی زنان را تحت تاثیر قرار دهد.

“بار ذهنی” از قبیل ترس از آینده فرزندان، فشارهای اقتصادی، ترس از فقر، ترس از بیماری یکی از اعضای خانواده و … اغلب پنهان می‌ماند، از سوی دیگران نادیده گرفته می‌شود یا ارزش واقعی آن درک نمی‌شود. این فشار ذهنی، انرژی زنان را از دیگر اولویت‌های زندگی‌شان می‌گیرد و بر توانایی آن‌ها برای تمرکز بر اهداف شخصی یا حرفه‌ای تأثیر می‌گذارد.

اگرچه تقسیم ناعادلانه کارهای فیزیکی می‌تواند بر کیفیت روابط زوج‌ها تاثیر منفی بگذارد، اما “بار ذهنی” اثرات عمیق‌تر و مخرب‌تری بر سلامت روان زنان برجای می‌گذارد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

علی رجبعلی، پژوهشگر علوم اجتماعی معتقد است که در میان زنان در خانواده‌های سنتی و بخصوص مذهبی که خانه‌داری و دغدغه‌های زندگی را با اصطلاحاتی مانند “فداکاری و صواب” توجیه می‌کنند، خودکشی قطعا کمتر بروز می‌کند ولی در میان زنان تحصیل‌کرده و در میان زنان در خانواده‌های غیر مذهبی قطعا شرایط به گونه دیگری است.

زنان خانه‌دار، گرفتار حسادت و تعصبات مردسالارانه

معصومه. ح. پرستاری ۴۸ ساله که اتفاقا دوبار مدرک کارشناسی ارشد در دو رشته مختلف پیراپزشکی گرفته و تا دو سال پیش جایگاه بسیار خوب شغلی در یکی از مراکز درمانی کرج داشته، چندیست که ناچار به خانه‌نشینی شده است.

او به دویچه وله فارسی می‌گوید: «همسرم سه سال است که بازنشست شده. او در سن ۵۵ سالگی تصمیم گرفت سر هیچ کار دیگری نرود و با حقوق بازنشستگی امرار معاش کند. چند ماه پس از بازنشستگی با تحمیل اجبار، خشونت خانگی و تهدید به طلاق، من را هم ناچار به ترک کار کرد چون نمی‌توانست بپذیرد که من شاغل باشم و او فارغ، آن هم در محیطی که اغلب همکارانم مرد هستند.»

معصومه می‌گوید: «از طرفی دوستانم به من طعنه می‌زنند که چرا با داشتن دو مدرک کارشناسی ارشد خانه‌نشین شده‌ام؟ شاید طلاق راه خوبی برای فرار از این وضعیت متشنج باشد ولی نه برای آدمی مثل من که خانواده و بخصوص مادرم تحت هیچ شرایطی حاضر به پذیرش این امر نیستند و قطعا من را طرد خواهند کرد. من هم از ترس از دست دادن مادرم و در سن میانسالی دیگر جرات تغییر شرایطم را ندارم.»

به گفته علی رجبعلی، متاسفانه در جامعه ایران همچنان شاهد این معضل هستیم که در برخی قومیت‌ها بر روی زن “تفکر مالکیتی” وجود دارد و به زنان “به چشم کالا” نگاه می‌شود. این امر زن را در موضع ضعف قرار می‌دهد. چنین تفکراتی باعث می‌شود که مردان به خود اجازه دهند دست به خشونت علیه زنان بزنند. در چنین شرایطی وقتی یک زن می‌بیند قرار است خشونت را از سوی همسرش تجربه کند، ترجیح می‌دهد خود به زندگی‌اش پایان دهد.

این پژوهشگر علوم اجتماعی می‌افزاید: «خانه‌دار بودن در ایران توامان با این است که زن خانه‌دار یک حس بیمارگونه فداکاری را به دوش بکشد و خودش را قربانی کند تا شاهد رضایت و آرامش فرزند و همسر خود باشد. اما یک جا این پرسش به وجود می‌آید که پس خود من چطور؟ این در حالیست که با گسترش شبکه‌های اجتماعی وقتی یک زن خانه‌دار وارد فضای مجازی شده و خود را با گروه‌های هم سن و سالش که دارای موقعیت اجتماعی مقبول هستند، مقایسه می‌کند، قطعا دچار یاس، سرخوردگی،‌ نشخوار ذهنی، خودسرزنشی و افسردگی می‌شود.»

زنان خانه‌دار، قربانیان خاموش خشونت خانگی

زهرا. م. زن خانه‌داری است که به دلیل فقر شدید اقتصادی چند ماهی را با دستفروشی در قطارهای مترو در شهر تهران گذرانده تا اندکی کسب درآمد کند. زهرا می‌گوید، از زمانی که دو پسرش متوجه این اقدام او شدند و آن را با پدر خانواده در میان گذاشته‌اند، نه تنها شغل خود را از دست داده، بلکه به دلیل ایجاد فضای بی‌اعتمادی در خانه، نه تنها از سوی همسرش، بلکه از سوی پسرانش تحت خشونت فیزیکی قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: خشونت فزاینده علیه زنان؛ “معضلی اجتماعی برخاسته از ایدئولوژی”

هرچند خشونت در حقیقت می‌تواند همه زنان را در هر سن، نژاد و طبقه اجتماعی قربانی کند، اما تحقیقات نشان داده‌اند که این نوع سوء رفتار با “عوامل اقتصادی و پایگاه اجتماعی افراد” رابطه مستقیم دارد.

زنان خانه‌دار یا مشغول به کارهای کم‌درآمد در مقابل خشونت خانگی آسیب‌پذیرتر بوده و در زمره “قربانیان خاموش” خشونت خانگی محسوب می‌شوند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ماری محمدی، تحلیل‌گر مسائل اجتماعی و فعال حقوق زنان در گفتگو با دویچه وله فارسی با تاکید بر این که خانه‌داری در جامعه ایران، اغلب موقعیتی تحمیلی است، توضیح می‌دهد: «افزایش نرخ خودکشی در میان زنان خانه‌دار در سال‌های اخیر عمدتا نتیجه‌ دو عامل است: وخامت روزافزون شرایط اقتصادی و تشدید خشونت علیه زنان.»

بیشتر بخوانید: آمار بالای قتل زنان در سال ۲۰۲۲، بی‌سابقه در ۲۰ سال گذشته

به گفته این فعال حقوق زنان، زنان خانه‌دار، به دلیل انزوای اقتصادی و اجتماعی، برای خروج از این چرخه‌ فقر و خشونت خانوادگی به حمایت‌های محدودتری دسترسی دارند. فرصت‌های شغلی نابرابر نیز مزید بر علت شده و استقلال مالی را به یک رویا برای آنان بدل کرده است. از سوی دیگر، سیاست‌های سرکوبگرانه‌ حکومت ایران، با ناامن‌تر کردن فضاهای عمومی و اعمال خشونت‌های جدی به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری حتی امکان لحظات کوتاه آسایش و تنفس از فضای متشنج خانه را از زنان سلب کرده است.

ماری محمدی می‌افزاید: «در این میان، آگاهی زنان نسبت به حقوقشان افزایش یافته، در اقشار مختلف جامعه رواج یافته، و پذیرش خشونت و سرکوب‌های ساختاری و مسبوق به سابقه دیگر مانند گذشته امری عادی و قابل تحمل نیست. اما هنگامی که فشارها از آستانه‌ تحمل فراتر می‌رود و مبارزه ناممکن می‌شود، مرگ و خودکشی به آخرین راه برای رهایی و حفظ کرامت تبدیل می‌شود.»

حکومت ایران، مقصر اصلی خودکشی زنان خانه دار

جامعه‌شناسان معتقدند که یکی از کارکردهای مهم حاکمیت‌ها در هر کشوری فراهم کردن شرایط زیست آسان برای تمام اقشار است و در حقیقت حاکمیت نباید گرایش به قشر خاصی از جامعه داشته باشد.

با این اوصاف همچنان کارشناسان حکومتی، از جمله کسانی که جلوی دوربین صدا و سیما می‌روند تا زنان را تشویق به خانه‌داری و فرزندآوری کنند، مردان جامعه را تشویق می‌کنند تا با جلوگیری از ورود زنانشان به عرصه‌های اجتماعی باعث شوند فرصت‌های شغلی برای مردان جامعه بیشتر فراهم شود و آنها از بیکاری رهایی یابند.

به گفته خانم محمدی، در واقع حکومت ایران مقصر اصلی افزایش آمار خودکشی در میان زنان خانه‌دار است؛ زیرا با “سیاست‌های مردسالارانه”، فرصت‌های اندک بقا را به طور نابرابر تقسیم کرده است.

این تحلیل‌گر مسائل اجتماعی با بیان این که حکومت به جای آن که منابع خود را به کاهش نابرابری اختصاص دهد، آنها را صرف اعمال خشونت‌های قانونی و تضعیف هدفمند و سیستماتیک زنان می‌کند، می‌افزاید: «در واقع حکومت حذف زنان ناراضی و بی‌مدارا را تسهیل و تسریع می‌کند تا مردان را راضی و شریک حکومت خود نگه دارد. مردان نیز با فاصله‌ای اندک از رژیم، در این سرکوب شریک و مقصرند.»

این فعال حقوق زنان با اشاره به این که همیشه اشتباه محض بوده است اگر کسی لحظه‌ای چشم‌انتظار اصلاح از سوی رژیم باشد، می‌گوید: «حداقل اقدامی که می‌تواند از سوی مردان صورت بگیرد، این است که زنان را به سوی دره مرگ و خودکشی هل ندهند و با پرهیز از خشونت در خیابان، خانه و محیط کار، امنیت، برابری و حداقل امکان تاب‌آوری را از زنان، به‌ویژه زنان خانه‌دار، سلب نکنند تا روزنه‌ای برای تحمل سختی‌های اجتناب‌ناپذیر و امید به اشتغال و تغییر در آنها باقی بماند.»