مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران روز سه‌شنبه ۲۲ آبان در نشستی با وزرای سابق خارجه با اشاره به اجتناب‌ناپذیر بودن مواجهه با ایالات متحده آمریکا در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی گفت که بهتر است این عرصه را “خودمان مدیریت کنیم.”رئیس‌جمهوری ایران روز سه‌شنبه ۲۲ آبان در جریان نشستی با حضور وزرای خارجه سابق جمهوری اسلامی در حالی که تنها یک هفته از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا و انتخاب دونالد ترامپ می‌گذرد گفت: «در رابطه با آمریکا، ما چه بخواهیم و چه نخواهیم بالاخره در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی با این کشور مواجهه خواهیم داشت و بهتر است این عرصه را خودمان مدیریت کنیم.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
پزشکیان در عین حال یادآور شد که دولت جمهوری اسلامی در نهایت سیاست خارجی خود را “در چارچوب استراتژی و رویکردهای کلان نظام” پیش خواهد برد.
رئیس جمهوری اسلامی همچنین با بیان این که در مدت کوتاه روی کار آمدن دولت چهاردهم تلاش‌های زیادی صورت گرفته تا “برخی مسائل و مشکلات سیاست خارجی”حل شود افزود: «در حال حاضر ارتباط ما با همسایگان مطلوب است و توافقاتی هم در جلسات و دیدارها داشته‌ایم.»
بیشتر بخوانید: جزئیاتی جدید از طرح ترور ترامپ توسط سپاه؛ ایران تکذیب کرد
پزشکیان در ادامه با بیان این که از ابتدا اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی در پی “گسترش روابط با همه کشورهای جهان از جمله کشورهای اروپایی است” اظهار داشت که “مذاکره با کشورهای اروپایی در حال انجام است” اما در عین حال بدون اشاره به مصداق و توضیح خاصی مدعی شد که اسرائیل “با شیطنت‌های اخیرش سعی در ایجاد اخلال و پیچیده کردن مسائل در این مسیر دارد.”
انتخاب ترامپ؛ بلاتکلیفی و سردرگمی سیاست خارجی ایران
رئیس جمهوری اسلامی پیش از این با این ادعا که تفاوتی نمی‌کند چه کسی به ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا برسد گفته بود: «برای ما هرگز تفاوتی نخواهد داشت که چه کسی در انتخابات آمریکا پیروز شده، چرا که کشور و نظام ما به قدرت درونی خود با ملتی با عزت و عظمت متکی است.»
بیشتر بخوانید: دولت آینده ترامپ؛ امید به صلح در خاورمیانه یا تشدید درگیری
در همین راستا اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی نیز در روزهای گذشته با اشاره به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا با بیان این که حکومت ایران “از سیاست‌ها و رویکردهای گذشته دولت‌های مختلف در آمریکا تجربیات بسیار تلخی دارد” گفته بود: «آنچه برای ایران مهم و ملاک ارزیابی است عملکرد دولت آمریکا می‌باشد.»
علاوه بر بر سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت نیز در پی اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیروزی ترامپ گفته بود برای ایران “مهم نیست که چه کسی در آمریکا به قدرت برسد.”
بیشتر بخوانید: نگرانی از آینده روابط تهران و واشنگتن پس از انتخابات آمریکا
سردرگمی و بلاتکلیفی در اظهارات مقام‌های حکومت ایران اما به طور خاص زمانی نمایان می‌شود که علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی نیز که پیش از این طی سال‌های گذشته مدام علیه دونالد ترامپ سخن گفته بود، در نخستین سخنرانی خود پس از انتخابات ایالات متحده هیچ‌گونه اشاره‌ای به بازگشت دوباره رئیس‌جمهور منتخب این کشور به کاخ سفید نکرد.
زمستان سخت جمهوری اسلامی با روی کار آمدن دوباره ترامپ
اظهارات پزشکیان مبنی بر اجتناب‌ناپذیر بودن مواجهه با ایالات متحده آمریکا در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی در حالی اعلام می‌شود که بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکا، دونالد ترامپ قصد دارد سناتور مارکو روبیو را به سمت وزیر امور خارجه و مایکل والتز را به عنوان مشاور امنیت ملی دولت جدید خود معرفی کند.
با وجود آن که این انتخاب‌ها تا لحظه تنظیم این خبر قطعی و نهایی نشده‌اند اما گفته می‌شود روبیو و والتز هر دو از مخالفان سرسخت توافقنامه برجام و از حامیان برخورد جدی با حکومت ایران محسوب میشوند.
مارکو روبیو که عضو کمیته روابط خارجی مجلس سنای ایالات متحده است پیش از این در ژانویه ۲۰۲۴ نامه‌ای سرگشاده به جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا ارسال کرده و خواهان آن شده بود که دولت آمریکا به دلیل حمله گروه تروریستی حماس به اسرائیل، با استناد به قوانین موجود، تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را به شکل سخت‌گیرانه‌تری اجرا کند و مانع از هرگونه فروش نفت ایران شود.
مایکل والتز، نماینده کنگره نیز که اکنون به عنوان مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ مطرح شده پیش از این به عنوان کلاه‌سبز ارتش و نمایندگی حوزه ششم فلوریدا در کنگره خدمت کرده است.
والتز با اشاره به اقدامات جمهوری اسلامی در تشکیل گروه‌های نیابتی از جمله حزب‌الله در لبنان، حوثی‌ها در یمن و گروه‌های شبه‌نظامی در عراق و سوریه، حکومت ایران را “یک نیروی بی‌ثبات‌کننده در خاورمیانه” و “تهدیدی اصلی برای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا و ثبات جهانی” توصیف کرده و گفته است که حکومت ایران “حامی تروریسم دولتی” و “به‌دنبال دستیابی به توانایی تسلیحات هسته‌ای است.”
از این رو طرح گزینه‌‌های احتمالی دونالد ترامپ برای تصدی مناصب اصلی سیاست خارجی آمریکا حاکی از آن است که رویکرد دولت آینده آمریکا، به شدت با رویکرد متساهلانه دولت بایدن تفاوت خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: ترامپ: تهدیدهای بزرگی علیه جان من از سوی ایران انجام شده است
پیش از این دونالد ترامپ اعلام کرده بود که الیز استفانیک، نماینده جمهوری‌خواه نیویورک را به سمت سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد انتخاب کرده است.
الیز استفانیک نیز از جمله چهره‌های حامی اسرائیل محسوب می‌شود که از سیاست برخورد قاطع با حکومت ایران پشتیبانی می‌کند.
از جمله انتخاب‌‌های دیگر ترامپ، برایان هوک است که از سوی او به سرپرستی تیم انتقال قدرت در وزارت امور خارجه ایالات متحده برگزیده شده است.
هوک که در دولت قبلی ترامپ نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران بود از طراحان اصلی سیاست فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی محسوب می‌شود. اکنون به نظر می‌رسد این سیاست که با روی کار آمدن دولت بایدن متوقف شده بود، بار دیگر با شدت بیشتر عرصه را بر جمهوری اسلامی تنگ کند. در همین راستا برایان هوک اعلام کرده که “رئیس‌جمهور ترامپ به خوبی از این موضوع آگاه است که رژیم ایران عامل اصلی بی‌ثباتی در خاورمیانه کنونی است.”
افزون بر این به نظر می‌رسد بر خلاف اظهارات مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، طرح موضوع “گسترش روابط با کشورهای اروپایی” نیز بسیار خوشبینانه است و تناسبی با واقعیت ندارد.
تا جایی که به تحولات اروپا مربوط می‌شود، دوره پنج ساله جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به سیاست مماشات با حکومت ایران مشهور بود و از مخالفان وارد کردن سپاه پاسداران به فهرست سازمان‌های تروریستی اتحادیه اروپا به شمار می‌رفت رو به پایان است و کایا کالاس، نخست‌وزیر کشور استونی با رویکردی متفاوت جای او را خواهد گرفت.
از دیگر سو روابط آلمان با جمهوری اسلامی در پی اعلام خبر اعدام جمشید شارمهد، شهروند ایرانی-آلمانی به طرز بی‌سابقه‌ای متشنج شده است. وزارت خارجه آلمان در روز پنج‌شنبه ۳۱ اکتبر اعلام کرد که دستور بستن سه کنسولگری جمهوری اسلامی در آلمان را صادر کرده است. همچنین بحث‌هایی نیز در خصوص درخواست قرار دادن نام سپاه پاسداران در لیست تروریستی اتحادیه اروپا در محافل سیاسی آلمان در جریان است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اظهارات پزشکیان مبنی بر گسترش روابط با کشورهای اروپایی همچنین در شرایطی بیان می‌شود که وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا اخیرا در روز دوشنبه ۱۴ اکتبر در لوگزامبورگ اعمال تحریم‌های بیشتر علیه برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران را تصویب کرده‌اند.
