چندین تشکل کارگری در ایران در آستانه اول ماه مه با صدور بیانیه‌هایی نسبت به مطالبات تحقق‌نیافته و سرکوب حکومت اعتراض کرده‌اند. فرهنگیان فراخوان به تجمع اعتراضی داده‌اند. کارگران قربانیان اصلی انفجار بندر رجایی بوده‌اند.کارگران ایران در آستانه اول ماه ماه (۱۱ اردیبهشت)، روز جهانی کارگر، در وضعیتی به مراتب سخت‌تر از پیش به سر می‌برند. در این میان نه تنها مطالبات کارگران پاسخ داده نمی‌شود، بلکه فعالان جنبش کارگری با سرکوب، فشار، بازداشت و زندان روبه‌رو می‌شوند.
در همین راستا بسیاری از تشکل‌های مستقل کارگری، به مناسبت فرارسیدن اول ماه مه، با صدور بیانیه‌ها و فراخوان‌هایی نسبت به مطالبات بی‌پاسخ مانده خود اعتراض کرده و خواستار آزادی کامل در برگزاری مستقل مراسم روز جهانی کارگر شده‌اند.
از خواست‌های صنفی تا مطالبات مدنی
سندیکای کارگران شرکت واحد با انتشار بیانیه‌ای به همین مناسبت، اعلام کرده است که دو تن از اعضای قدیمی هیأت مدیره‌اش، یعنی ابراهیم مددی و داود رضوی، کماکان در زندان به‌سر می‌برند و دیگر اعضا و فعالانش نیز “تحت فشار و کنترل نیروهای امنیتی” قرار دارند.
این تشکل کارگری، به گفته خود، از زمان بازگشایی‌اش در سال ۱۳۸۴ تاکنون، “هیچ اول ماه مه‌ای را بدون تجربه‌ی حبس، تهدید، اخراج و سرکوب اعضای سندیکا و دیگر کارگران معترض پشت سر نگذاشته” است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
در بیانیه سندیکای کارگران شرکت واحد آمده است: «چهار تن از اعضای حق‌طلب سندیکا −رضا شهابی، حسن سعیدی، ناصر محرم‌زاده و حسین کریمی سبزوار− در مسیر مطالبه‌گری، بهای سنگینی پرداخته‌اند؛ از اخراج و آسیب به خانواده‌هایشان تا بازداشت‌های متعدد و محکومیت‌های طولانی‌مدت.»
این سندیکا ضمن اشاره به بی‌توجهی حکومت به قوانین سازمان بینالمللی کار، به‌رغم عضویت ایران در آن، گفته است، کارگران نه تنها امکان برگزاری “مراسم علنی و مستقل” روز جهانی خود را ندارند، «بلکه در همین روز و ایام پیرامون آن، کارگران در خیابان‌ها یا حتی در دید و بازدیدهای شخصی نیز هدف بازداشت و تهدید قرار می‌گیرند.»
سندیکای کارگران شرکت واحد خواستار برگزاری آزادانه مراسم روز جهانی کارگر، توقف حضور “تشکل‌های دست‌ساز دولتی به نام کارگران ایران” در مجامع بینالمللی و سپردن آن به “نمایندگان واقعی و مستقل کارگران” شده است.
این تشکل کارگری همچنین حداقل دستمزدهای اعلام‌شده برای سال جاری را “توهینی آشکار به شأن کارگران” دانسته و خواستار «افزایش فوری دستمزدها بر اساس سبد واقعی معیشت، تأمین بیمه‌های درمانی و بیکاری کارآمد، انحلال شرکت‌های پیمانکاری و حذف واسطه‌گری نیروی کار، به رسمیت شناختن حق ایجاد تشکل‌های مستقل، و آزادی بی‌قید و شرط همه‌ی کارگران زندانی و فعالان صنفی، مدنی و سیاسی» شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
تشکل مزبور از مطالبات صنفی فراتر رفته و خواست‌هایی مدنی را نیز همچون “لغو کامل مجازات غیرانسانی اعدام، به هر اتهام و بهانه‌ای” مطرح کرده و مشخصا خواستار “توقف اجرای احکام ظالمانه اعدام”، از جمله علیه سه زندانی سیاسی زن، شریفه محمدی، وریشه مرادی و پخشان عزیزی شده است.
بیانیه سندیکای کارگران شرکت واحد در نهایت ضمن مخالفت با “جنگ‌های تجاوزگرانه” در منطقه و جهان و مخرب خواندن “فضای افغان‌ستیزی در کشور”، نوشته است: «ما خواهان لغو کامل هرگونه تبعیض جنسی، جنسیتی، نژادی، ملی، مذهبی، عقیدتی و طبقاتی هستیم؛ خواستار آموزش رایگان برای همه، لغو کار کودک، برابری کامل حقوقی و اجتماعی زنان و دیگر اقشار تحت ستم، لغو حجاب اجباری، و نیز تحقیق مستقل و محاکمه‌ی عاملان کشتار کارگران در محیط‌های کار، از جمله در فاجعه‌ی دلخراش بندر رجایی، می‌باشیم.»
فراخوان معلمان به تجمع
در همین حال، شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران نیز فراخوانی را برای تجمع‌هایی اعتراضی در برابر اداره کل آموزش و پرورش در مراکز استان‌ها و مقابل اداره‌های آموزش و پرورش در شهرستان‌ها صادر کرده است.
این تجمع‌ها قرار است همزمان با روز کارگر (۱۱ اردیبهشت) و در آستانه روز معلم (۱۲ اردیبهشت)، به مناسبت آغاز “هفته معلم”، برگزار شود.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در این فراخوان، ضمن برشمردن مطالبات معیشتی، آموزشی و مدنی خود، اعلام کرده است: «حاکمیت باید بداند که جامعه فرهنگیان دیگر حاضر نیست در برابر فقر، تبعیض، تحقیر و سیاست‌های مخرب آموزشی سکوت کند.»
این تشکل صنفی، افزون بر ذکر مطالبات معیشتی و آموزشی، خواستار لغو تمامی احکام صادره توسط حراست و هیأت‌های تخلفات اداری علیه فرهنگیان و دانشجومعلمان به دلیل فعالیت‌های صنفی، به رسمیت شناختن تشکل‌های صنفی مستقل و حق تشکل‌یابی، حق برگزاری تجمعات، و لغو هرگونه قرارداد یا تفاهم‌نامه‌ای شده است که «باعث دخالت یا ورود نیروهای‌انتظامی و امنیتی به ساحت مدرسه شود.»
در کنار این فراخوان، انجمن فرهنگیان هرسین نیز به مناسبت روز کارگر بیانیه‌ای منتشر کرده و ضمن گرامیداشت این روز، خواستار مستحکم کردن پیوستگی و اتحاد “برای دستیابی به دنیایی بهتر” شده است.
این انجمن اول ماه مه را «چراغ پرفروغ و معنا‌بخش تمامی وقایع مهمی چون انقلاب زن، زندگی، آزادی و جنبش سراسری علیه اعدام و یا هر جنبش انقلابی و حق‌طلبانه‌ای” دانسته است.
“فرصتی بزرگ” در راستای تحولات بنیادین
تشکل دیگری که با انتشار بیانیه و فراخوان به استقبال روز جهانی کارگر رفته “اتحادیه آزاد کارگران ایران” است. این تشکل شرایط اول ماه مه امسال را برای کارگران و مردم ایران “خطیر، سرنوشت‌ساز، حساس و تعیین‌کننده” وصف کرده و روز جهانی کارگر را «فرصتی بزرگ” برای کارگران دانسته “تا با اعتراضات گسترده و سراسری صنفی و سیاسی، شرایط را بیش از پیش به نفع تحولات بنیادین و انسانی در کشور مهیا» کنند.
اتحادیه آزاد کارگران ایران با بیان اینکه «جمهوری اسلامی، نه می‌خواهد و نه می‌تواند حتی ذره ای از مطالبات ما را متحقق کند»، تاکید کرده که حکومت «اینک کل کشور را در تمامی جوانب زندگی اقتصادی و سیاسی-اجتماعی در معرض فروپاشی قرار داده است.»
این تشکل مستقل در ادامه کارگران را “بزرگترین نیروی حاضر در صحنه تحولات سیاسی و اجتماعی کشور” خوانده و آنها را فراخوانده است تا با استفاده از “فرصت” اول ماه مه «در خیابا‌ها و مراسم مختلف گرامیداشت این روز بزرگ و آرمانی، همراه با طرح مطالبات صنفی، مطالبات سیاسی خود را نیز بطور برجسته‌ای فریاد» بزنند.
کارگران، “قربانیان اصلی” انفجار در بندر رجایی
کارگران ایران از هر جهت در شرایط سخت و وخیمی به سر می‌برند. مرگ ناشی از محیط‌های ناایمن، فقر گسترده، دستمزدهای زیر خط فقر و نداشتن امنیت شغلی، تنها بخشی از مشکلاتی هستند که کارگران در ایران با آنها دست به گریبان‌اند.
در چنین شرایطی، آن‌هم در غیاب تشکل‌های مستقل، کارگران همواره مشکلات خود را بی‌پاسخ می‌یابند. هنوز فجایعی مثل انفجار معدن باب نیزو در فروردین‌ماه ۸۸ با ۱۲ کشته، انفجار معدن زغال سنگ زمستان یورت در اردیبهشت ۹۶ با ۴۳ کشته، و انفجار معدن زغال سنگ طبس در شهریور ۱۴۰۳ با بیش از ۵۰ کشته پاسخ مناسبی نگرفته که انفجار مهیب بندر رجایی باز هم در درجه اول از کارگران قربانی می‌گیرد.
با گذشت پنج روز از این آخرین فاجعه، مقام‌های جمهوری اسلامی هنوز هم حاضر به اطلاع‌رسانی شفاف در خصوص آن و علت حادثه نیستند. آمار رسمی از ۷۰ کشته و ۲۲ مفقود خبر می‌دهد. در اینجا هم کارگران، حتی به گزارش خبرگزاری ایلنا، “قربانیان اصلی” فاجعه بوده‌اند.
طبق آمارهای جهانی، ایران در خصوص رعایت مسایل ایمنی کار رتبه ۱۰۲ را در میان کشورهای دنیا داشته و حوادث ناشی از کار در این کشور هشت برابر میانگین جهانی هستند.
هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در گزارشی اعلام کرده است که از ۱۳ اردیبهشت‌ماه سال گذشته (۱۴۰۳) تا ۷ اردیبهشت سال جاری، دست‌کم دو هزار و ۷۹ کارگر در پی حوادث ناشی از فقدان ایمنی محیط یا شرایط کار جان خود را از دست داده و دست‌کم ۱۶ هزار و ۲۷۳ کارگر دیگر مصدوم شده‌اند.
کارگران ایران در چنین شرایطی به پیشواز اول ماه مه می‌روند؛ در شرایطی که به‌رغم اعتراضات گسترده، نه تنها پاسخ پرسش‌های مدنی خود را با سرکوب و بازداشت فعالان کارگری می‌گیرند، بلکه در غیاب تشکل‌های مستقل و ممنوعیت آنها، حتی توان چانه‌زنی با کارفرما و دولت را برای بالا بردن دستمزد، دستیابی به امنیت شغلی، رهایی از فقر و رسیدن به جایگاهی متضمن کرامت انسانی را نیز ندارند.
