گيری‌ها و توصيه‌های ديگر كنفرانس‌ها و همايش‌های سازمان يافته توسط دولت‌های عضو در برنامه «سال سازمان ملل متحد برای مدارا»، با نگرانی از رشد جاری كنش‌های ناشكيبايی، خشونت، تروريسم، بيگانه ستيزی، مليت گرايی تجاوزگرانه، نژادپرستی، يهودی ستيزی، محروم سازی ديگران، به حاشيه راندن و تبعيض نشانه گيری شده عليه اقليت‌های ملی، قومی، مذهبی و زبانی، پناهندگان، كارگران مهاجر، مهاجران و گروه‌های آسيب پذير جامعه، همچنين كنش‌های خشونت و هراساندن كه بر عليه افرادی كه آزادی عقيده و بيان را بكار می‌گيرند – كه همه اينها تحكيم صلح و دمكراسی را در سطح ملی و بين المللی تهديد كرده و موانع توسعه هستند،
با تاكيد بر مسئوليت‌های دولت‌های عضو برای توسعه و تشويق احترام به حقوق بشر و آزادی‌های بنيادی برای همگان، بدون تمايز بر حسب نژاد، جنس، زبان، خاستگاه ملی، مذهب، يا ناتوانی،
پذيرش و اعلان رسمی اين اعلاميه اصول مدارا
مصمم به انجام همه راهكارهای قطعی لازم برای ترويج مدارا در جامعه‌های ما، زيرا مدارا تنها يك اصل مورد احترام نيست، بلكه ضرورتی برای صلح و برای رشد اقتصادی و اجتماعی همه مردمان است،
ما اعلام می‌داريم كه:
ماده ١- مفهوم مدارا
١.١ مدارا همانا احترام، پذيرفتن و ارج گذاردن به تنوع غنی فرهنگ‌های جهان ما، و شيوه‌های ابراز و راه‌های گوناگون انسان بودن ماست. رشد آن با آگاهی، صراحت، ارتباط، آزادی بيان، وجدان و عقيده انجام می‌شود. مدارا هماهنگی در اختلاف است. اين فقط نه يك وظيفه اخلاقی، بلكه همچنين نياز سياسی و قانونی است. مدارا آن ويژگی است كه صلح را ممكن می‌سازد، و به جايگزينی يك فرهنگ صلح به جای فرهنگ جنگ كمك می‌نمايد.
١.٢ مدارا توافق همگانی نيست، پذيرش امتياز برای ديگری، گذشتن از امتيازات خود، يا بخشش و گذشت نيست. مدارا، بيش از هر چيز، گرايش ذهنی است كه حاصل شناخت حقوق بشر جهانی و آزادی‌های بنيادی ديگران است. در هيچ وضعيتی اين نمی‌تواند توجيه گر تخلف از اين ارزش‌های بنيادی باشد. مدارا بايد توسط افراد، گروهها و دولت‌ها بكار رود.
١.٣ مدارا مسئوليتی است كه حقوق بشر، تكثرگرايی( ازجمله تكثرگرايی فرهنگی)، دمكراسی و نقش قانون را تاييد می‌كند. اين شامل رد كردن جزم گرايی، مطلق گرايی بوده و استانداردهای تنظيم شده در سندهای بين المللی حقوق بشر را تاييد می‌كند.
١.٤ روش مدارا، همخوان با احترام برای حقوق بشر بوده و به معنای تحمل بيعدالتی اجتماعی يا كنارگذاشتن يا تضعيف اعتقادات فرد نيست. معنای آن اين است كه فرد آزاد است كه به اعتقادات شخصی خود پايبند بماند و بپذيرد كه ديگران به اعتقادت خود پايبند بمانند. اين يعنی پذيرفتن اين حقيقت كه انسان‌ها، كه بطور طبيعی از نظر ظاهر، وضعيت، گفتار، رفتار، و ارزش‌های شان متفاوت هستند، اين حق را دارند كه در صلح زندگی كنند و همچنان كه هستند باشند. اين همچنين بدين معناست كه ديدگاه يك فرد نبايد به ديگران تحميل شود.
ماده ٢ – در سطح دولت
٢.١ مدارا در سطح دولت مستلزم عادلانه و بيطرف بودن دستگاه‌های قانونگذاری، اجرايی، و قضايی و روند اداری است. اين امر همچنين مستلزم آن است كه فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی بدون تبعيض در اختيار هر فردی قرار گيرد. محروم سازی و به حاشيه راندن می‌تواند به احساس درماندگی، دشمنی، و تعصب گرايی بيانجامد.
٢.٢ به منظور رسيدن به جامعه ای با مدارا و تحمل بيشتر، دولت‌ها بايد كنوانسيون‌های بين المللی حقوق بشر موجود را تصويب كرده، و در صورت لزوم قانون‌های جديدی طرح كنند كه فرصت و رفتار برابر را برای همه گروهها و افراد جامعه تضمين نمايد.
٢.٣ برای هماهنگی جهانی ضروری است كه افراد، اجتماعات، و ملت‌ها شخصيت چندفرهنگی خانواده بشری را بپذيرند و بدان احترام بگذارند. بدون مدارا، صلح نمی‌تواند وجود داشته باشد، وبدون صلح، توسعه و دمكراسی وجود نخواهد داشت.
٢.٤ ناشكيبايی ممكن است به شكل به حاشيه راندن گروه‌های آسيب پذير و محروم كردن آنان از مشاركت اجتماعی و اقتصادی، و نيز خشونت و تبعيض عليه آنان باشد. چنانچه در اعلاميه نژاد و تبعيض نژادی تاكيد شده است، "همه افراد و گروهها حق دارند كه متفاوت باشند."(ماده ١.٢)
ماده ٣ – ابعاد اجتماعی
٣.١ در دنيای مدرن، مدارا از هر زمان ديگری ضروری تر است. اكنون دورانی است كه با جهانی شدن اقتصاد و نيز با رشد روزافزون تحرك، ارتباطات، جمع گرايی و وابستگی متقابل، مهاجرت‌های وسيع و جابجايی جمعيت‌ها، گسترش شهرنشينی و دگرگونی رفتارهای اجتماعی رقم خورده است. از آنجاييكه هر بخشی از جهان با ويژگی تنوع و گوناگونی مشخص می‌شود، ستيزه و ناشكيبايی فزاينده هر منطقه ای را بالقوه تهديد می‌كند. اين امر محدود به يك كشور نمی‌شود، بلكه يك تهديد جهانی است.
٣.٢ مدارا بين افراد و در خانواده و سطوح اجتماع ضروری است. ترويج مدارا و شكل دادن به گرايشات ذهنی پذيرای صراحت، گوش كردن طرفين به همديگر و همبستگی بايد در مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها و از طريق آموزش‌های غيررسمی در خانه و در محل كار انجام پذيرد. رسانه‌های جمعی در موقعيتی قرار دارند كه نقش سازنده ای در فراهم آوردن گفتگو و بحث باز و آزاد ايفا می‌كنند، و می‌توانند ارزش‌های مدارا را اشاعه داده و خطرهای بی تفاوتی نسبت به رشد گروهها و ايدئولوژی‌های ناشكيبا و متعصب را برجسته كنند.
٣.٣ همچنانچه در «اعلاميه نژاد و تعصب نژادی» يونسكو تاكيد شده است، راهكارهايی بايد بكارگرفته شوند كه برابری در كرامت و حقوق برای افراد و گروهها را در هنگام ضرورت تضمين نمايند. با توجه به اين امر، توجه ويژه ای بايد به