40 مورد از عدم مدیریت احمدی نژاد
شهریار ایازی
1. نداشتن نگاه كلان و سيستميك در عرصه مديريت دولت
دولت نهم ظاهراً ظرفيت و كشش كنش در مقياس كلاني چون اداره كشور را نداشت. استفاده از مكانيزم سعي و خطا در تخصيص منابع مالي كشور يكي از مهمترين نشانههاي اين قضيه به حساب ميآيد. تلاش برای حل مشکلات مردم به صورت فردی و جزئی نتیجهای جز اتلاف منابع عمومی نداشت و باعث گردید تا مشکلات به صورت اساسی و پایهای حل نشود.
2 . عدم ثبات در مديريتها
به عنوان يك اصل پذيرفته شده در تمام دنيا، استانداردي از ثبات در حوزه مسئولين و مديران وجود دارد و تغيير مديران بر مبناي اصول مشخصي صورت ميپذيرد.
در دولت نهم بدون معيارهاي روشن و صرفاً بر اساس ميزان سرسپردگي به قدرت مركزي و تمكين از آن، مديران منصوب يا معزول ميگشتند. موضوع وقتي بغرنجتر ميشود كه برخي مديران پس از حرف و حديث فراوان از پستي معزول و مدتي بعد در پستي ديگر منصوب ميگشتند.
عزلهاي متعدد مديران عاليرتبه در وزارتخانهها و بانكها و ... يكي از مهمترين نشانههاي اين امر است كه نتيجهاي جز ايجاد عدم اطمينان در ميان مديران و فعالان امور ندارد. تغيير كاميوني مديران كارآزموده صنعت و تجارت غيرهمسو با رويكردي يكسره سياسي و جايگزيني افراد جوياي نام در مديريت بالا تقريباً به رويهاي غالب در دولت نهم تبديل شده است.
3 . سياست خارجي آشفته، بدون برنامه و ماجراجو
بسياري از كنشهاي دولت نهم در عرصه سياست خارجي ماهيتي "نمايشي" و صرفاً با هدف "مصرف داخلي" صورت پذيرفت. انحراف در برداشت از انقلاب، به مفهوم بازتوليد آنارشيسم و بر هم ريختن نظم عمومي در مقابل ديدگاه آرامشطلب و اصلاحي خسارتهاي دير جبرانپذيري را در عرصه منطقهاي و جهاني بر جاي گذاشته است. در رویکرد معطوف به نتیجه نیز میتوان آثار تخریبهای دیرگذر را در عرصه سیاست خارجی مشاهده کرد. عمق این فجایع تا حدی است که احتمالاً تا مدتها مهندسین جایگزین و جدید سیاست خارجی را با مشکلات عدیده برای برگرداندن اوضاع به وضع سابق (و نه پیشرفت!!) روبرو خواهد ساخت.
4 . عوامفريبي
عوامفريبي در كشورهايي كه سياست مدرن را تجربه كردهاند عموماً بسيار كمرنگ صورت ميپذيرد. در جوامعي كه سياست در آنها مانند بسياري حوزههاي ديگر حالت تودهوار خود را حفظ كرده است امكان سوار شدن بر روي اموجا احساسات پاك مردم و سپس سوء استفاده از آن ميسر است چرا كه كانالي براي هدايت اين احساسات در مسير حرفهاي وجود ندارد و اين مسألهاي است كه در دولت نهم بيش از هر زمان ديگري پس از انقلاب اسلامي مورد استفاده قرار گرفته است.
5 . مشورت ناپذيري و عدم التزام به خرد جمعي
خودرأيي يكي از آفتهاي مبنايي دكتر محمود احمدينژاد به شمار ميرود. ظاهراً ايشان خود را در تمام زمينهها اعم از اقتصاد، سياست، جامعهشناسي، هنر، ورزش و ... صاحبنظر ميدانند و احساس نيازي به نظرات كارشناسي هيچ موافق و مخالفي جز حلقه محدود اطرافيان خود ندارند. همين عدم تمكين از خرد جمعي باعث تبديل فرصتها به تهديد و برجسته گشتن نقاط ضعف كشور و آسيبپذيري در مقابل بيگانگان شده است.
6 . تشديد و تقويت نيروهاي گريز از مركز ميان فعالين سياسي - اجتماعي
ايجاد شكافهاي كينهورزانه و اساسي ميان فعالان سياسي در هر جامعهاي يكي از خطرناكترين عوامل تهديد منافع ملي و ناكارآمدي سياسي محسوب ميشود. آقاي احمدينژاد با ايجاد يك جبهه حداكثري از مخالفان و متهم كردن آنان به ناكارآمدي و فساد اقتصادي و سياسي عملاً حكومت را در معرض بياعتمادي مردم قرار داد و فعالين را بيش از پيش از رسيدن به راه حلهاي حرفهاي در سياست دور ساخت.
7 . به چالش كشيدن مباني اساسي نظام جمهوري اسلامي از جمله در مسأله جمهوريت و دموكراسي
محمود احمدينژاد با طرح اين شعار كه مردم از شنيدن نام دموكراسي حالت تهوع ميگيرند و نيز با بسياري از عملكردهاي ديگر خود عملاً ركن جمهوريت و رجوع به آراء مردمي را مورد هجمهاي تمامعيار قرار داد تا بيش از پيش نگراني مردم و فعالين سياسي از گروههاي مختلف را برانگيخته باشد.
اين رويكرد خطرناك در تعارض واضح با آرمانهاي حضرت امام(ره) و آرمانهاي انقلاب اسلامي در درازمدت ميتواند موجبات از بين رفتن تعادل سياسي را در ساختار نظام جمهوري اسلامي فراهم آورد.
8 . تمركز بيشتر قدرت در فرم فردي و عدم التزام به پخش قدرت
دولت نهم بر خلاف شعارهاي خود بيش از هر دولت ديگري قدرت سياسي را در خود(و شايد در خود رييس جمهور) متمركز كرد تا عدم التزام خود به جمهوريت نظام و حاكميت مردم را نشان دهد. اين رويكرد كه امروزه يكي از منابع فساد سياسي محسوب ميشود يكي از دلايل اصلي مقابله با حكمراني خوب و انحصارگرايي متمركز به شمار ميرود.
9 . عدم ارائه آمار دقيق و شفاف از عملكرد اقتصادي دولت پس از سال 85
كمترين انتظاري كه از دولت نهم كه سال 84 شعار شفافيت را در گوش همگان فرياد ميكرد ارائه آمار روشن از عملكرد خويش خاصه در زماني كه قيمت نفت و درآمد آن به صورت رؤيايي افزايش يافت، بود. اما عملاً از سال 85 به بعد چنين آمارهايي اعلام نشد تا شبههها بيشتر از قبل دامن گير دولت نهم گردد.
اینگونه است که با وقاحت هر چه تمامتر سرنشینان دولت نهم منتقدان خود را به خاطر تخمین میزان درآمدها، میزان کسری بودجه و ... به باد ناسزا میگیرند. شاید این معنی جدیدی در شفافیت حکومتی است که از برکات دولت نهم محسوب میگردد.