درباره آزادگی

شماره جدید

- جنس جنبش از جنس جنبشهای اجتماعی و روش پیشبرد آنها مدنی است .

5- استراتژی جنبش در کادر استراتژی های اصلاح طلبانه و مسالمت آمیز قرار داشته و با شیوه های براندازانه فاصله داشته و دارد . تکیه بر قانون اساسی به عنوان کف مطالبات و تلاشهای پیشگیرانه برای نیفتادن در دام رادیکالیسم از جمله محورهای این تلاش است .

6- از شبکه اجتماعی خودجوش ، خودمختار ، بی شمار و گسترده در سطح جامعه بهره می برد . خودسازمانی ابتکاری ای که با خلق شیوه های فی البداهه در اعتراضات همراه است و به گفته اسلاوی ژیژک ، فیلسوف معاصر در تحلیل آیا گربه به دره سقوط خواهد کرد ترکیب منحصر به فرد خودانگیختگی و نظم را پدید آورده است . انجام راهپیمایی های میلیونی در سکوت و ارامش و پرهیز از خشونت ورزی از جمله اقدامات این شبکه اجتماعی خودجوش است . این جنبش دارای رهبری منتشر شده ، گسترده و افقی ، فاقد ویژگیهای حزبی و هرمی است که نتیجه آن ناتوانی سیستم در سرکوب آن در سوی دیگر است زیرا که از روشهای کلاسیک النصر بالرعب در مقابله با یک جنبش غیر کلاسیک بهره می جست .

7- خیزش روح ملی . چیزی که ملت ماسالهای سال بود که آن را گم کرده بود؛ تنها روح ملی به خروش درآمده ایران توانست من های هریک از آحاد این سرزمین را به آن مای هویتی تاریخی اش پیوند زد.

8- این جنبش،جنبش رو به جلو و روبه امید و زندگی وفاقد تضادهای ایدئولوژیک است و پدر کشتگیهای تاریخی با افراد و جریانات ندارد . فراموش نمیکند اما نمیخواهد انتقام بگیرد می خواهد ببخشد تا بتواند با تمامی سرمایه هایش به نبرد با ویرانیها بپردازد .

9- حاملان این جنبش با نسل آرمانگرای دهه های 40تا 60 تفاوت بسیار دارند زیرا هم استراتژی و هم راهبردها و هم تاکتیک هایشان با آن نسل متفاوت است. می خواهد قدرت نمایی خود را در گامهای کوچک گاه تا به آسمان فرستادن یک بادکنک سبز و یا علامت V سبز بر روی دیوارها و ماشین ها و ... به نمایش بگذارد .حاملان این جنبش بسیار زمینی هستند ، بسیار زمینی .

10 ـ روحیه تعامل ، مصالحه و توافق بر حداقل ها و رتبه بندی و ارجحیت برخی بر برخی دیگر ، کنار آمدن آدمهای مختلف با خواستها و سلایق مختلف با یکدیگر ، موقعیت سنجی و تلاش جهت اتخاذ مدل کم هزینه و پر نتیجه نشان از بلوغ ، پختگی و خرد جمعی نسلی است که تجارب ناموفق قبلی پدرانش را در پیشانی دارد .

11 ـ روح جنبش سبز، خشونت ستیز است . در نتیجه وجه مسالمت آمیز آن موجب شد تا میلیونها نفر در کمال سکوت در عرصه خیابان حضور یابند و خواستهای مسالمت آمیز خود را به اشکال مسالمت جویانه ارائه دهند .

12ـ بستر این جنبش، منافع ملی و نه گروهی و اعتقادی است . هم جنبش و هم رهبری آن به شدت بر وجه درون زا بودن آن تاکید دارد . در واقع این جنبش توانست اتکای خود را بر درون و نه نیروها و قدرتهای خارج از کشور قرار دهد . این جنبش نه تنها نگاه خارج از مرزها را به داخل و کشور بازگرداند که اتفاقا برای اولین بار در بعد از انقلاب نیروهای مخالف و منتقد خارج را مقهور قدرت خود ساخته و به احترام و رعایت اصول و چهارچوبهای مورد اعتقاد خود وادار نمود .

12ـ امروزه سیاست ورزی بخشی از حیات بخش وسیعی از جامعه ما شده است و امری مختص و خاص نخبگان سیاسی نیست . محور رقابت برای کسب قدرت جای خود را به قدرت در عرصه عمومی داده است . در طول تاریخ معاصر تاکنون چنین قدرتی خود را در مقابل حکام نشان نداده و کنش سیاسی را محصول اراده جمعی نساخته است . جنبش سبز یک جنبش شبکه ای مدرن است و بیش از همه تمرکز زدایی از فرایند سیاست را تحقق بخشیده است . جنبش سبز عرصه عمومی را به جنبش در آورده و برای نخستین بار جنبش سیاسی را پشت سر جامعه مدنی و جنبش اجتماعی قرار داده است.

13ـ خاستگاه طبقاتی جنبش سبز ، نیروی نهفته و عظیم طبقه متوسط شهری تحصیل کرده ، با فرهنگ و دارای خود آگاهی نسبت به هویت ملی است که دارای نقش بالقوه روشنفکرانه است .

14ـ ظهور دمکراسی دیجیتال و برجسته شدن محیط مجازی به عنوان سپهر عمومی دیجیتال، گسترش جنبش و مسائل آن در رسانه ها و فضاهای مجازی و تاثیرآن در شکل گیری وجدان عمومی و ابزاری مناسب برای تغییرات سیاسی یکی از ویژگی های مهم این جنبش است .

15ـ بازسازی سیاست اصیل و اخلاقی که تبلور آن را می توان در استعفای آقای خاتمی در بعد از اعلام کاندیداتوری آقای موسوی از کاندیداتوری انتخابات دهم برغم اعتراضات بسیار بر محبوب ترین سیاستمدار ایران در دوران معاصر و ایستادن بر حرفی که زده شده بود و سپس تکیه بر مفاهیم انسانی چون عدم خشونت و اخلاق مداری از سوی رهیری جنبش در تداوم آن مشاهده کرد.

به نظر می رسد با سرکوب های شدید جنبش دانشجویی در سال های اخیر به خصوص وقایع بعد از 18 تیر به صراحت می توان گفت جنبش دانشجویی در ایران همچنان استمرار دارد و استمرار جنبش دانشجویی، نماد و سمبلی از یک واقعیت جدی تر و عمیق تر و آن عبارت از این است که مطالبه اساسی طبقات و اقشار مدرن جامعه ایران به خصوص طبقه متوسط جدید طی بیش از نیم قرن به نتیجه نرسیده است و این مبارزه همچنان ادامه دارد و جنبش دانشجویی به عنوان نماد مطالبه اساسی و تاریخی طبقات شهری و ناپدید ایران به مطالبه اساسی خود دست پیدا نکرده است .

:تا زمانی که این مطالبه شکل نگیرد شرایط جنبشی در جامعه ایران استمرار خواهد داشت و به طبع آن حرکت دانشجویی مجدداً نمودار می شود و به عنوان بخشی اساسی از حرکتی اساسی که تحت عنوان دموکراتیزاسیون در جامعه ایران نام می بریم و تا زمانی که منحنی دموکراتیزاسیون در جامعه ایران به پایان نرسد، حرکت دانشجویی نیز به پایان نخواهد رسید و نقطه پایان آن، نقطه پایان نسبی تئوری توسعه سیاسی در ایران است و برای این نقطه از حال حاضر نمی توان تاریخ مشخصی را پیش بینی کنیم ولی به هر حال به جهت یک منطق اجتماعی می توان گفت یک جامعه تا الی ابد نمی تواند در یک فضای جنبشی باقی بماند.

گردآوری : رضا محمدی کارشناس ارشد حقوق بشر reza1705@yahoo.com

منابع

با تشکر از اساتید محترم:

- مجتبي بيات - داور نظری اردبيلي - محمد علی وکیلی -عمادالدين باقي - صالح زماني - عبدالله مومني- هادی صحرابان - علیرضا رجایی - فرياد ازادي نشريه انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه همدان اذرماه 1384 - مهدی علاقبند-)عدم هویت در جنبش دانشجویی( مجید عبدالهی- جنبش دانشجویی، نهضت اجتماعی - - حسين سلطاني) دانشجو اصلاً آرمان‌گراست( - حسن معارفی پور) نگاهی گذار به پروسه ی شکل گيری جنبش دانشجويی در ايران( - کامبيز فرمانبر) نبش دانشجويی ايران سيد عباس صالحي سخنراني استاد در دانشگاه گيلان سال1382

ضمیمه یک

جنبش دانشجويي را مي توان در سه بخش، ديروز، امروز، فردا بررسي كرد.

تاريخ 73 ساله جنبش دانشجويي كشورمان تحت تأثير شرايط عمومي جامعه و وضعيت حاكم بر دانشگاهها، دوره‌هاي كاملاً متفاوتي را طي كرده است كه با توجه به گفتمان برتر در هر دوره و راهبرد اصلي آن قابل بازشناسي مي‌باشد.

دوره سكوت (1320-1313)جنبش دانشجويي در هفت ساله نخست خود كه مي‌توان از آن به عنوان دوره جنيني ياد كرد به دليل استبداد خشونت‌آميز رضاشاهي در مقابل فضاي ضدديني حاكم بر دانشگاهها كاملاً سكوت اختيار كرده و در اين دوره شاهد تحرك خاصي از سوي اين جنبش نبوده‌ايم.

قبلی

برگشت

بعدی