اذیت و آزار قرارمیداد، این وضعیت دشوارآنچنان مورد تنفر مردم بود که اینان خدایان را آنقدر نیایش نمودند تا آنان موجودی بسیار بزرگ بوجود آورند که قادر به مقابله با "گیل گمش" باشد. "حمورابی" امپراتور بابل نزدیک به 1800 سال قبل از میلاد مسیح خود را پسر خدا میداند. در همین اثرمیرساالیاد تحلیل دانشمند فرانسوی "ژرژ دومزیل" درباره مردمان هند واروپائی را یاد آور شده و میگوید ایدئولوژی مذهبی هند وایرانی دارای سه شاخص بوده که عبارتند از حکمروائی الهی جادوئی و حقوقی، خدایان نیروی جنگ آوری و قداست باروری و رفاه اقتصادی. از نظر ژوژدومزیل این ایدئولوژی منعکس کننده تقسیم کار اجتماعی در میان این مردمان بوده است ودر سیر خود به دین زرتشت می انجامد. در نگاه میرسا الیاد دین عنصر ساختاری ذهنیت میشود زیرا از ابتدا انسان در زندگی خود به این عنصر نیاز داشته و توجه به نیروی جادوئی وقدسی و فرازمینی و خدای گونه به همراه ذهنیت اوبوده است. ذهنیت انسان این عنصر را پدید آورد وتا امروز ادامه اش داده است.
برای زیگموند فروید اعتقادات روحی انسان با پاتولوژی های روانی اودر ارتباط هستند. در واژه شناسی، "توتم" جانور ویا گیاهی است که با اجداد رابطه دارد و حافظ یک گروه ویا یک قبیله است و ستایش برانگیز است. در اجتماع توتم گرائی پیوند افراد را به یک مرجع معنا داده و نیایش برانگیز میباشد. اساطیرابتدائی وعادات توتمیستی وجادوئی از خواص عادات پروسواس و لذت آوری است که در پی دور کردن اضطراب ویا برای اجتناب از انفجار ناخودآگانه است. توتم ها ی رفتاری در نزد فرد و گروه با رفتارهای ابتدائی و حیوانی نزدیک شده وانسانها رادربرابر ناملایمات در پناه خود میگیرد و آرامش بخش میشوند. توتم های راز دار و با اوهام در شکل گفتارها و رفتارهای خرافی، تو ضیحی سرآمیز برای زندگی، دشواری ها و تاریکی های آن میباشند. در جوامع سنتی و نیز در جوامع مدرن، رفتار وباور توتمی وجود داشته وبیان نوعی فرهنگ شخصیت ها با عقده هاو سرکوفت ها بشمار میاید. مراسم مذهبی و خرافی جنبه توتمگرائی داشته و با تابوهاو "منکرات" مشخص میشوند. منطق و تعقل ریاضی و علمی قادر به توضیح نیست، آنها را درساختار عملکرد روانی، روحی و توتم گرایشان باید فهمید.
مردم شناس فرانسوی "کلود لوی اشتروس" كيش پرستش هر فرد نسبت به ارباب خويش را توتم پرستی فردی می نامد وبرآنست که پرستش ازگروه و اجداد که قدرت نگهداری دارند، قدرت تاثیر دارند و ضامن ادامه رسوم و عادات و همبستگی جمعی اند، با اسطوره حیوانی معینی قابل تعریف است. رابطه بر پایه تعقل وخرد مدرن نیست، بلکه برپایه نیاز عاطفی وروانی دربرابر دشواری هاست. پیوندهای فرهنگی و طبیعی و جنسیتی، تنظیم کننده عملکرد توتمیستی میباشد و برای افراد گروه امنیت و خوشبختی میاورد. از این گفته میتوان استنتاج نمود که در ایران توجه شدید به امام و خاندان علی در نزد شیعیان بیان توتم پرستی آنهاست. بعلاوه توتميسم جمعی و فردی باتوتميسم جنسیتی توام میشود .در بين تمامی اقوام ، همه مردان قبيله از يك سو، همه زنان قبيله از سوی ديگر، به هر دسته خاصی كه تعلق داشته باشند، گويی دو جامعه متمايز و حتی متخاصم نسبت به يكديگر را تشكيل می دهند. زنان خودرا با فاطمه و زینب و پذیرش محرومیت های زن اسلامی معنا میبخشند و مردان خودرا با شخصیت هائی مانند "مولاعلی" با شمشیر وزورش هم قبیله میدانند و با پيوندهايی اسرار آميز به "جانورتوتمی" پرقدرت مربوط میدانند.
برخی برآنند که توتميسم فردی شکلی از بت پرستی است. فرد احساس می كند انواع ارواح ترسناك دور و برش را گرفته اند، فرد در احساسی عاطفی در پی دلگرمی و حمایت است واین امر را در مراسم و فضای جمعی وباشور میسرمی داند. فرد برای آسودگی درونی و ادامه بقا در پی نگهدارنده ای اسرار آميز وباقدرت برای خویش است. ایجاد اين مکانیسم نوعی نیرنگ وخودفریبی ویا شیوه ای است كه انسانها برای مقابله با خطرات زندگی ودلهره های خود اختراع كرده اند. مردم جوامع ابتدائی معتقدند که روحشان پس از مرگ در حیوان ویا گیاهی تجلی میکند وباین ترتیب آرامش وجدان خواهند داشت ودر امان خواهند بود. کلود لوی استروس در کتاب خود "توتمیسم در شرایط کنونی" ذهنیت انسانی را از شرایط اجتماعی مجزا ساخته تا استقلال نسبی آنرا بیان کند وسپس مشابهت عملکرد قبیله ای و گروهی انسان را با عملکرد حیوانی نمایان میسازد و توتم انسانی یک بیان و گویش سمبولیک ورازگونه است.
ادامه دارد
سی و هفت عیب اساسی ایرانیان از دیدگاه صادق هدایت
آرش صفائی
صادق هدایت که از پیشگامان داستان نویسی نوین ایران و البته روشنفکری برجسته بود، در کتاب بوف کور به نکاتی اشاره میکند که از دید او دردهای مشترک ما ساکنان کنونی ایران است، خلاصه این نکات بشرح زیر است :
. 1 اکثر ما ایرانی ها تخیل را به تفکر ترجیح می دهیم.
. 2 اکثر مردم ما در هر شرایطی منافع شخصی خود را به منافع ملی ترجیح می دهیم.
3 . با طناب مفت حاضریم خود را دار بزنیم.
. 4 به بدبینی بیش از خوش بینی تمایل داریم.
. 5بیشتر نواقص را می بینیم اما در رفع آنها هیچ اقدامی نمی کنیم.
. 6در هر کاری اظهار فضل می کنیم ولی از گفتن نمی دانم شرم داریم.
. 7کلمه من را بیش از ما به کار می بریم.
. 8غالبا مهارت را به دانش ترجیح می دهیم.
. 9بیشتر در گذشته به سر می بریم تا جایی که آینده را فراموش می کنیم.