ارتباط با ما

درباره آزادگی

مسئله ملی و فدرالیسم

بایگانی

حقوق بشر

دانشجو

خلیل رئیسی فرد

اعدام واژه ائی عربی است از ریشه عدم به معنی نابود کردن. یعنی به عدم فرستادن و عبارت است از قتل عمد دولت ها ویا سران و رهبران مذهبی و آئینی علیه شهروندان تحت عناوین گوناگون انجام پذیرفته است. لذا شاهد هستیم که در طول تاریخ ، همواره دولت ها ، افراد و گروه های غالب و یا دارای قدرت برای حذف فیزیکی مخالفین خود و یا افرادی را که خلاف قانون وقت و یا اینکه خلاف هنجار های گروهای غالب را انجام داده اند ، از اعدام سود جسته اند.

نحوه و نوع اجرای اعدام را به طور کلی به دو دسته قانونی ورسمی ، و غیر رسمی می توان دسته بندی نمود

الف : قانونی و رسمی- صدور  حکم اعدام رسمی معمولاً طی مراحل از پیش تعریف شده و بر اساس قانون مدون انجام پذیرفته و انجام می گردد.و انواع آن عبارتند از دار زدن ، تیر باران کردن ، سو زاندن در آتش ، سر بریدن و سنگسار کردن را می توان نام برد. اعدام میتواند بر اساس حکمی باشد توسط دستگاه قضائی کشورها صادر شده باشد و یا اینکه مستقیماً توسط نیروهای مسلح و نظامی صادر و به اجرا در آید.

ب : اعدام غیر رسمی – اعدام غیر رسمی توسط قدرتهای غالب در جامعه تائید و اجرا می گردد و معمولاً بیشتر در کشور هائی با نظام توتالیتر و نظامی به منصه ظهور میرسد . این نوع عملکرد معمولاً در جوامعی با مشخصات : استبدادی، نظامی ،  تک حذبی و از همه بارز تر در نظام مذهبی بروز می نماید. به عنوان نمونه  حکومت نازی ها در آلمان ، فاشیست ها در ایتالیا ، ژنرال ها در شیلی ، استالین در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و مذهبی ها در الجزایر و ایران را نام برد. نحوه اعدام به صورت غیر رسمی عبارتند از تیر باران ، سوزاندن در آتش و اسید ، بمب گذاری ، سر بریدن ، مثله کردن می باشند . از نکات قابل توجه و تعمق اینستکه اولاً اعدام به صورت غیر رسمی هم انواع گسترده تری دارد وثانیاً : تعداد  آن هم در هیچ برهه مشخص و معین نخواهد. و ثالثا : اعدام به طریقه  سنگسار و مثله کردن در جوامع اسلامی و علی الخصوص جمهوری اسلامی ایران متداول می باشد و الحق عملی مذموم و غیر انسانی بوده و شدیداً آنرا محکوم می نمائیم.

امروزه شاهد آن هستیم که مجازات اعدام در اکثر کشور های مترقی لغو شده و یا اینکه در دست بررسی قانون گذاران جهت لغو آن می باشند. و بر اساس آمارهای موجود هر ساله سه مجزات اعدام را لغو می کنند . تاکنون بیش ازیکصد و سی و دو کشور مجازات اعدام را در سرزمین های خود لغو و یا منسوخ کرده اند. کشورهای اروپای غربی ، چند کشور در امریکای جنوبی و مرکزی، نپال و ژاپن در آسیا ، کانادا و تعدادی از ایالات آمریکا در آمریکای شمالی و استرالیا و نیوزلند در اوقیانوسیه .  در تعدادی از کشور ها که عمدهً در آمریکای جنوبی واقع شده اند . مجازات اعدام منسوخ شده و فقط در برهه های خاصی مثلاً در زمان جنگ اجرا می شود. و در تعدای از کشور ها عملاً اجرا نمی شود مانند کشور های واقع در غرب قاره  افریقا. و از نکات قابل ذکر ، آنکه از سال 1985 به این طرف ، چهار کشور نپال ، فیلیپین ، گینه نو و گامبیا ، مجازات اعدام را به قوانین خود برگردانیده اندکه نپال آنرا دو باره لغو، گامبیا و گینه نو پس از برگردانیدن اجرا نکرده اند و فقط فیلیپین مجازات اعدام را اجرا کرده است.در بیش از شصت و هشت کشور جهان مجازات اعدام اجراء می شود. بر اساس آمارهای ارائه شده توسط کشورها، ده کشور که بیشترین اعدام ها را در سال 2004 به صورت رسمی و قانونی داشته اند به شرح زیر میباشند.

1- کشور چین                  3400 نفر اعدامی

2- \\      ایران                 159  نفر  اعدامی

3-\\       ویتنام                 64    نفر  اعدامی

4- ایالات متحده امریکا       59    نفر  اعدامی

5- کشور عربستان سعودی   33   نفر  اعدامی

6- \\       پاکستان               15  نفر  اعدامی

7-\\        کویت                 9     نفر اعدامی

8-\\        بنگلادش             7     نفر اعدامی

9- \\       مصر                 6     نفر اعدامی

10-\\     سنگاپور               6    نفر اعدامی

آمارهای ذکر شده رااگر به خواهیم بر اساس واحد ثابت 100 میلیون نفر تعداد جمعیت درجه بندی نمائیم به صورت زیر تغییر کرده:

1- کشو ر   کویت                400  نفر

2- \\         چین                  260  نفر

3- \\         ایران                230  نفر

4- \\         سنگاپور            140  نفر

5- \\  عربستان سعودی        130  نفر

نکات بارز و قابل توجه ای در لیست اعدامی ها بر اساس واحد ثابت جمعیت و لیست کلی مشهود می باشد که ذیلاً گوشه های از آن ذکر می گردد.

الف- در لیست با واحد ثابت پنج کشور دارای بیشترین اعدامی همگی از آسیا هستند.

ب -  در لیست دوم چهار کشور از پنج کشور جزء کشور های اسلامی و رتبه اول نیز کشور اسلامی کویت می باشد.

ج -  سه کشور از پنج کشور ، از صادر کنندگان عمده نفت میباشند و به اتفاق سنگاپور ، از درآمدهای سرشار ارزی برخوردار می باشند.

د – در لیست واحد ثابت سه کور از پنج کشور و در لیست بیشترین پنج کشور از ده کشور حائز بیشترین اعدامی ها از خاور میانه می باشند. از نکات قابل ذکر اینکه کشور عراق به دلیل اشغال توسط آمریکا و متحدانش ، آمار اعدام رسمی در آن کم بوده ، وگرنه در خصوص اعدام غیر رسمی حتماً حائز رتبه اول می باشد. و تعداد آمار اعدام های غیر رسمی به روز صد نفر هم رسیده است.

ه – در میان کشورهای لیست اول فقط در ایالات متحده امریکا، حمل اسلحه گرم به عنوان عامل تاثیر گذار در جرائم منتهی به صدور حکم اعدام، آزاد می باشد.

و – در میان کشور های دو لیست ، تنها در کشور ایران اعدام غیر رسمی گسترده گزارش شده است. و اخیراً شاهد بودیم که در تهران مرکز کشور ایران ، یک نفر بر اساس و برداشت آموزه های اسلامی ، وارد یک سینما گردیده و یکنفر را اعدام انقلابی نموده و با ضربات چاقو به قتل رسانیده است.

ز- کشور کویت دارای درآمد سرآنه حائز مقام بالای جهانی، در لیست ثابت  رتبه اول را به دست آورده است.

علی الاصول طیف قربانیان اعدام را بر اساس نوع جرم مرتکب شده میتوان به دو دسته تقسیم بندی نمود ، جرم های خصوصی، و جرم های عمومی و جرم های عقیدتی

1-قربانیان جرم های خصوصی: این دسته از قربانیان اعدام ، شامل افرادی هستند که به اتهام ارتکاب اعمالی خلاف قانون بر علیه اشخاص، محکوم به اعدام شده اند. این جرائم دامنه وسیعی داشته و معمولاً در کشور ها و حتی ایالات نیز احکام متفاوتی بر علیه آن صادر شده است. برای مثال از موارد قتل ، زنا ، تجاوز و هم جنسبازی را نام برد.از موارد خاص و اعجاب برانگیز در ایران ، صدور و اجرای در ملا عام حکم اعدام برای شخصی بوده که چندین سرقت النگو و گوشواره از دختران کم سن و سال در پونده داشته بدون آنکه کوچکترین آزار و اذیتی به این کودکان نموده باشد.

دیدگاه مخالفین: نخست اعمال خشونت توسط دولت و قانون، ارزش و ارج قانون و حکومت را هم سطح اعدام شدگان می نماید. و دولت نیز همانند اعدامیان و یا حتی بدتر از آنان عمل میکند. دوم- دولت مکلف به حفظ جان همه افراد از جمله متهمان است. و قتل توسط قانون پذیرفتنی نیست. سوم- زمینه های اجتماعی که منجر به عمل جرم شده است مجازات نمی شود.

2-                 قربانیان جرمهای عمومی و عقیدتی: این دسته شامل کسانی است  از آن جهت که طرز تفکرشان با منافع قانون گذارن مغایرت داشته و در راستای عمل به آن به اعدام محکوم می شوند. موارد جاسوسی ، کفر گوئی و ارتداد ، سب النبی و حتی توهین به رهبر و مقدسات در ایران منجر به صدور حکم اعدام می شود.

 دیدگاه مخالفین : اولاً – فرد محکوم هم جزئی از جامعه است و دیدگاه وی باید توسط قانون محافظت شود. ثانیاً- منافع جامعه از دیدگاه محکوم می تواند متفاوت باشد. و ثالثاً – انسان جامعه را تشکیل میدهد و کسی مجبور به عمل به باورهای جامعه نیست( دیکتاتوری اکثریت) قبل از ورود به بحث در خصوص اعدام در جمهوری اسلامی ایران ، مسئله