ارتباط با ما

اطلاعیه و پیامها لینک ها

درباره آزادگی

مقالات

شماره جدید

 بایگانی

مسئله ملی  و فدرالیسم

ملا حسنی

شماره جدید

حقوق بشر

دانشجو

کرده‌‌اند. ازاین میان "۵۵ درصد" ازدواج کودکان در نقاط شهری و "۴۵ درصد" دیگر در نقاط روستایی ایران صورت گرفته است. آمار سال ۸۹ نشان می‌دهد که ۳۷ هزار کودک ۱۰ تا ۱۸ سال مطلقه و بیوه در کشور وجود دارد. بر اساس آمار سال‌های ۸۶ تا ۸۹، سالانه "۸۰۰ دختر ۱۰ تا ۱۴ سال و ۱۵ هزار دختر ۱۵ تا ۱۹ سال" در ایران طلاق گرفته‌اند.

ازدواج کودکان زیر 18 سال براساس مفاد پیمان‌نامه حقوق بشر ازآنجاییکه برپایه انتخاب آزادانه و رضایت همسر نیست، ممنوع می باشد. براساس کنوانسون منع هرگونه تبعیض علیه زنان نیز مقوله ازدواج کودکان دختر به شدت منع شده است. ماده شانزدهم این کنوانسون حاکی است: دولت‌های عضو، اقدامات لازم و مقتضی را در جهت حذف تبعیض علیه زنان در تمام مواردی كه مربوط به ازدواج و روابط خانوادگی است نظیر داشتن حق یكسان برای (انعقاد) ازدواج، داشتن حق آزادانه و یكسان برای انتخاب همسر و (انعقاد) ازدواج بر پایه رضایت آزاد و كامل دو طرف، داشتن حقوق و مسئولیت‌های یكسان در دوران ازدواج و هنگام جدایی، تضمین خواهند كرد. طبق ماده دوم این پیمان نامه، نامزدی وازدواج كودكان غیر قانونی است و كلیه اقدامات ازجمله وضع قانون جهت تعیین حداقل سن ازدواج و ثبت اجباری ازدواج در یك دفتر رسمی ضروری است.

 مشکلات بسیاری در این گروه سنی و جمعیت انسانی به چشم می‌خورد، اما از بین مسائل مختلفی نظیر سوء تغذیه، کمبود شیر مادر، بی‌سرپرستی، بی‌هویتی فرزندان خارج از ازدواج رسمی، فقدان خدمات بهداشتی و درمانی لازم، فقر اموزشی، بی‌سوادی، بهره‌کشی جسمی و جنسی و ده‌ها مورد دیگر، ازدواج کودک یکی از مهم‌ترین مسائلی است که گریبان صدها هزار دختر وپسر واقع در سن کودکی را به مخاطره انداخته است.

در این میان با اینکه هردو جنس پسر و دختر در معرض ازدواج‌های زودهنگام هستند، ولی دختران بیشترین قربانیان این پدیده به شمار می‌روند. ازدواج اجباری، ازدواجی است که بدون توافق معتبر یکی از طرفین یا هردو زوج صورت می‌گیرد و در آن اجبار عاطفی یا بدنی یک عامل اصلی است. از این منظر به دلیل اینکه هر فرد زیر 18 سالی نمی‌تواند اطلاعات لازم برای یک انتخاب سرنوشت‌ساز مانند ازدواج را به راحتی به دست آورد، هر ازدواج در بین کودکان، نوعی ازدواج اجباری هم محسوب می‌شود.

برخی شواهد در آمار جهانی

آمارهای سال 2011 نشان می‌دهد در سطح جهانی 36 درصد زنان 20 تا 24 ساله قبل از رسیدن به سن 18 سالگی ازدواج کرده‌اند. سالانه 14 میلیون نوبالغ 15 تا 19 ساله زایمان می‌کنند و دختران زیر سن 15 سال، پنج برابر بیش از دختران سن بیست سالگی دستخوش مرگ و میر در طول بارداری یا زایمان می‌شوند. فاصله زیاد سنی بین دختران زیر سن کودکی با همسرانشان، سبب تحمیل کار خانگی و محدودیت‌های رسیدگی به کودک و فرصت‌های آنان می‌شود و همین امر قدرت و توان تصمیم‌گیری در خانوار را کاهش می‌دهد.( (World children state,2007, p 27علی‌رغم تصور مردم برخی مناطق برای ازدواج زودهنگام که با هدف پیشگیری از بیماری‌های عفونی و اچ آی وی توجیه می‌شود، ولی این امر نتایج عکس به همراه دارد. به طوری که در صحاری جنوبی آفریقا 17 تا 22 درصد از دختران 15 تا 19 ساله دچار این بیماری هستند و فقط سه تا هفت درصد پسران بیماری مشابه دارند. آمارها حاکی است بیش از 51 میلیون دختر خردسال در سنین کودکی در جهان به ازدواج واداشته شده‌اند. برآوردهای نیز نشان می‌دهد در دهه آتی قریب 100 میلیون به این رقم افزوده خواهد شد. در این بین روزانه در طی دهسال اتی قریب 20 هزار دختربچه وادار به ازدواج زودهنگام خواهند شد.

کودکان همسر: ازدواج زودهنگام کودکان

پدیده کودک همسری درجامعه ایران نیز امری دیرین و دیرپاست و امروزه به صورت یک قانون و سنت در دین اسلام مشروعیت بیشتری به خود گرفته است. به طوری که در منابع معتبر آمده است: "عایشه در شش یا هفت سالگی به محمد داده شد، و محمد که‌ ۵۴ سال سن داشت در نه سالگی با او نزدیکی کرد. هنگامی که‌ محمد در ۶۳ سالگی درگذشت عایشه‌ هجده‌ سال سن داشت... نمونه دیگر آن در اسلام ازدواج فاطمه زهرا در ۹ سالگی با علی است. او تنها نه ماه و نیم بعد در سن ده سالگی حسن را به دنیا آورد."(ویکی پدیا، مدخل عایشه)

در ایران امروز طبق قانون مدنی کشور و بر اساس موازین شرعی پسران در پایان 15 سالگی و دختران در پایان 9 سالگی از نظر جنسی بالغ به حساب می‌آیند. طبق مصوبه شا ل ۱۳۸۱ ماده ۱۰۴۱ قانون عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام خورشیدی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام خورشیدی منوط است به اذن ولی به شرط مصلحت با تشخیص دادگاه صالح. این  شرط قانونی راه را برای عمل به موازین شرعی باز گذاشته است؛ به این معنی كه اگر پزشكی قانونی تایید كند كه فردی از نظر فیزیكی توانایی ازدواج و تشكیل خانوده را دارد، حتی در سنین پایین‌تر از این، مجوزی به نام "گواهی رشد" برای او صادر می‌شود.

بر اساس این مجوز او می‌تواند ازدواج كند. آمار سرشماری مربوط به تعداد افراد جمعیت برحسب سن نشان می‌دهد که حدود بیش از 35 درصد کل جمعیت کشور زیر سن 18 سالگی هستند. ازسوی دیگر مقایسه آمارها حاکی از مجموع بیش از 26 میلیون نفر کودک زیر 18 سال هستند. شواهد آماری سال 1389 حاکی است که قریب 950 هزار کودک زیر سن 18 سال ازدواج کرده‌اند که با محاسبه آمار ازدواج‌های همین گروه سنی که اصولاً مورد ثبت قرار نمی‌گیرد می‌توان گفت آمار ازدواج کودکان زیر 18 سال بیش از یک میلیون نفر است.

جمعیت کودک در ایران برحسب هزار نفر

جمع

مرد

زن

 

جمع كل

26406

13504

12902

تا چهارساله

5463

2801

2662

پنج تا نه ساله

5509

2820

2688

ده تا چهارده ساله

6708

3441

3267

پانزده تا نوزده ساله

8726

4442

4283

منبع: سرشماری 1385، مرکز آمارایران

براساس این یافته های آماری از مجموع افراد واقع در سن بین 10 تا 19 سالگی (در کل 15.4 میلیون نفر)، 6.7 میلیون نفر بین 10 تا 14 سالگی و 8.7 میلیون نفر بین 15 تا 19 سالگی قرار دارند. از این جمعیت حدود 890 هزار نفر کودک زیر 19 سالگی تن به ازدواج اجباری داده‌اند. از بین جمعیت 10 تا 14 سال، 78 هزارنفر حداقل یکبار ازدواج کرده‌اند- معادل 1.2 درصد- که از این بین فقط 62 هزار و 383 نفر در زمان سرشماری دارای همسر- 80 درصد - بوده و باقی معادل نه هزار و 597 نفر فاقد همسر- 20 درصد- بوده‌اند. در این گروه سنی از کل کودکان ازدواج کرده، 31 درصد پسر و 69 درصد

 

قبلی

برگشت

بعدی