| اطلاعیه و پیامها | لینک ها | مقالات | بایگانی |
|
شماره چدید |
|
|
به مناسبت روز جهانى زبان مادرى- ٢٠٠٥
اعلاميه جهانى حقوق زبانى
ترجمه شده توسط: على دده بيگلو بارسلون٬ ژوئن٬ ١٩٩٦ مقدمات موسسات و تشكيلات غيردولتى. امضاء كنندگان "بيانيه جهانى حقوق زبانى" حاضر، گردهم آمده از ٦ تا ٩ ژوئن ١٩٩٦ در بارسلونا؛ با در نظر گرفتن "اعلاميه جهانى حقوق بشر" مورخ ١٩٤٨ كه در مقدمه اش اعتقاد خود را به "برابرى حقوق پايه اى بشر كرامت و ارزش افراد انسانى و حقوق برابر مرد و زن" بيان مىنمايد؛ و نيز در ماده دوم خود كه اعلام مىكند "همه افراد بدون در نظر گرفتن "نژاد، رنگ، جنسيت، زبان، دين باورهاى سياسى و يا ديگر باورها، منشاء ملى و يا اجتماعى، مالكيت، محل تولد و يا خصوصيات ديگر"، داراى همه حقوق و آزادىها مىباشند"؛ با در نظر گرفتن "عهدنامه بين المللى حقوق سياسى و مدنى" ١٦ دسامبر ١٩٦٦ (ماده ٢٧) و "عهدنامه بين المللى حقوق فرهنگى،٬ اجتماعى و اقتصادى" به همان تاريخ، كه در مقدمه هاى خود بيان مىنمايند آحاد نوع بشر نمىتوانند آزاد شمرده شوند مگر آنكه شرايطى فراهم گردد كه آنها را قادر به اعمال و بهره بردارى از هر دوى حقوق مدنى و سياسى و حقوق فرهنگى و اجتماعى و اقتصادى خود نمايد؛ با در نظر گرفتن "قطعنامه ١٣٥-٤٧"، ١٨ دسامبر ١٩٩٢مجمع عمومى سازمان ملل متحد كه "بيانيه در حقوق افراد متعلق به اقليتهاى ملى، ائتنيكى، دينى و زبانى" را تصويب نمود؛ با در نظر گرفتن اعلاميه ها و توافقنامه هاى (كنوانسيونهاى) مجمع اروپا مانند "كنوانسيون اروپائى براى حفظ حقوق بشر و آزاديهاى اساسى"، به تاريخ ٤ نوامبر ١٩٥٠ (ماده ١٤)؛ "كنوانسيون شوراى وزيران مجمع اروپا" به تاريخ ٢٩ ژوئن ١٩٩٢ ٬ كه "مقاوله نامه (چارتر) اروپائى براى زبانهاى منطقه اى و يا اقليتى" را تصويب نمود؛ "اعلاميه در باره اقليتهاى ملى" تهيه شده توسط نشست سران مجمع اروپا در تاريخ ٩ اكتبر ١٩٩٣ ؛ و "كنوانسيون چهارچوب براى محافظت از اقليتهاى ملى" نوامبر ١٩٩٤ ؛ با در نظر گرفتن "بيانيه انجمن بين المللى قلم در سانتياگو د كومپوستلا" و "بيانيه ١٥ دسامبر ١٩٩٣ كميته حقوق زبانى و ترجمه اى انجمن جهانى قلم، در رابطه با پيشنهادى براى برگزارى كنفرانسى جهانى در موضوع حقوق زبانى"؛ با در نظر گرفتن اين امر كه در شهر رسيف برزيل، "اعلاميه ٩ اكتبر ١٩٨٧ دوازدهمين سمينار انجمن بين المللى براى توسعه تفاهم و ارتباط بين فرهنگها"، به سازمان ملل متحد توصيه نمود كه گامهاى لازم را براى تصويب و اجراى اعلاميه جهانى حقوق زبانى بردارد؛ با در نظر گرفتن "كنوانسيون ١٦٩ سازمان جهانى كار" مورخه ٢٦ ژوئن ١٩٨٩ در باره مردمان بومى و طائفه اى در كشورهاى مستقل؛ با توجه به "اعلاميه جهانى حقوق جمعى خلقها"، بارسلونا، مى ١٩٩٠ ، كه اعلام نمود همه خلقها ، در درون چهارچوبهاى سياسى متفاوت از حق افاده و توسعه فرهنگ، زبان و قواعد سازمانيابى خويش و در نهايت از حق پذيرش و دارا بودن نهادهاى حكومتى، ارتباطاتى، تحصيلى و سياسى خود برخوردار مىباشند؛ با در نظر گرفتن "بيانيه نهائى پذيرفته شده در همايش عمومى فدراسيون جهانى معلمان زبان مدرن" در شهر پچ (مجارستان) به تاريخ ١٦ آگوست ١٩٩١ كه به شناخته شدن رسمى حقوق زبانى به عنوان حقوق پايه اى انسانى توصيه نموده بود؛ با در نظر گرفتن "گزارش كميسيون شوراى اقتصادى و اجتماعى سازمان ملل متحد ٢٠ آوريل ١٩٩٤ " در ارتباط با طرح "اعلاميه در حقوق خلقهاى بومى" كه به حقوق فردى در پرتو حقوق جمعى نظر مىكند؛ با در نظر گرفتن طرح "بيانيه كميسيون حقوق بشر بين آمريكائى در باره مردمان بومى" ، مصوب نشست ١٢٧٨ به تاريخ ١٨ سپتامبر ١٩٩٥؛ با در نظر گرفتن اينكه اكثريت زبانهاى در خطر نابودى٬ متعلق به گروههاى مردمانى مىباشند كه از حق حاكميت ملى خود برخوردار نيستند و اينكه عوامل اصلى كه از توسعه اين زبانها ممانعت كرده و به روند جايگزينى زبانى ديگر به جاى آنها شتاب مىبخشند. عبارتند از نبود حكومتهاى خودگردان آنها و سياست دولتها، كه ساختارهاى سياسى و ادارى و زبان خود بر آنها را تحميل مىنمايند؛ با در نظر گرفتن اينكه حمله نظامى، مستعمره نمودن، اشغال و ديگر نمونه هاى به انقياد در آوردن اجتماعى، اقتصادى و سياسى، اغلب اوقات شامل تحميل مستقيم زبانى خارجى بوده و يا حداقل، تصورات موجود در باره ارزش و منزلت زبانها را خدشه دار نموده و موجب ايجاد آنچنان رفتارهاى زبانى سلسله اى مىگردند كه وفادارى زبانى متكلمين به آنها را از بين مىبرند؛ و با در نظر گرفتن اينكه زبانهاى برخى از خلقهائى كه حاكميت ملى خود را بتازگى بدست آورده اند، متعاقبا و در نتيجه سياستى كه زبان قبلى قدرتهاى استعمارى و يا امپرياليستى را مقدم مىشمارد، در روند جانشينى زبانى در مىغلطند؛ با در نظر گرفتن اينكه جهانى شدن مىبايست بر اساس تلقىاى از تنوع زبانى و فرهنگى، غالب آمده كه بر روندهاى يكسانسازى و تجريد حذفى زبانها و فرهنگها، بنياد گذارده شود؛ با در نظر گرفتن اين نكته كه به منظور تامين نمودن همزيستى صلح آميز بين جمعيتهاى زبانى، میبايست اصولى عمومى يافت شوند كه تشويق و ارتقاء موقعيت و احترام به همه زبانها و كاربرد اجتماعى آنها در محيطهاى عمومى و خصوصى را تضمين نمايند ؛ با در نظر گرفتن اينكه عوامل گوناگون با ماهيتهاى غيرزبانى (عاملهاى تاريخى، سياسى، سرزمينى،جمعيت شناسى، اقتصادى، اجتماعى-فرهنگى و اجتماعى-زبانى و عوامل ديگر مربوط به رفتارهاى جمعى) مسائلى را ايجاد مىكنند كه منجر به نابودى، به حاشيه رانده شدن و يا انحطاط زبانهاى بيشمار مىگردند و نيز براى اينكه بتوان راه حل هاى مناسبى براى هر مورد خاصى اعمال نمود، حقوق زبانى مىبايست به طورى همه جانبه ب، به منظور تصحيح عدم توازنهاى زبانى در پرتو تضمين احترام و توسعه كامل همه زبانها، و پايه گذارى اصولى براى صلح و برابرى عادلانه زبانى در سراسر جهان به عنوان عاملى كليدى در حفظ روابط اجتماعى موزون، مورد نياز مىباشد؛بدينوسيله اعلام میدارد كه آغاز موقعيت هر زبان، در پرتو ملاحظاتى كه در زير آمده اند، محصول تقارب و اندركنش دامنه وسيعى از عوامل با ماهيتهاى سياسى و قانونى، ايدئولوژيك و تاريخى، جمعيتشناختى و قلمرو-سرزمينى، اقتصادى و اجتماعى، فرهنگى، زبانشناختى و زبانى-اجتماعى، بين زبانى و ذهنى استּ در حال حاضر، اين فاكتورها بدينگونه تعريف میشوند: - تمايل ديرينه يكسانسازى اكثريت دولتها به كاهش تنوع و تشويق رفتارهائى كه بر ضد چندگانگى فرهنگى و تكثر زبانى مىباشندּ |